بهینه سازی ساختمان

مدیریت وبهینه سازی درساخت وساز چیست؟

✅️با بهینه سازی ۳۰تا ۴۰٪  هزینه ساختمان سازی راکاهش دهید

✅️با بهینه سازی مقاومت سازه را بالا ببرید 

مدیریت بهینه سازی ساخت وساز چیست؟

بهینه سازی ساختمان های بتنی

۱- ،بهینه سازی ساختمان های بتنی

ساختمان بتن آرمه به عنوان یک گزینه قابل اعتماد برای ساخت بسیاری از سازه های کوچک و بزرگ به حساب می آیند و می توان از آن به عنوان مهمترین سازه ساختمانی موجود با کاربردی فراگیر در تمام دنیا نام برد.

متاسفانه در کشور ما برای فازهای مطالعاتی صفر و یک خیلی وقت و هزینه صرف نمی شود در نتیجه بیش تر طراحی ها به صورت طراحی دست بالا (Over Design ) می باشند که در مرحله مطالعه و طراحی بالاتر از حد و ظرفیت مورد نیاز مطالعه و طراحی می شوند.در نتیجه مشخصات فنی و اجرای پروژه برای بارهای بالاتر از حد بهره برداری طراحی و محاسبه شوند که در مرحله اجرا شاهد هدر رفتن مصالح و نیروی انسانی بوده و هزینه ها و زمان اجرای طرح افزایش خواهد یافت.برای بکارگیری تکنیک های بهینه سازی نخست باید به مسئله اول، علل سنگین شدن وزن ساختمان توجه کافی شود پس از شناخت این علل و عوامل باید جهت حذف یا به حداقل رساندن تاثیر آنها و وزن تمام شده ساختمان تلاش نمود .

بسیاری از سازندگان بر این باورند که با مصرف زیاد مصالح ساختمانی می توانند به سازه ای ایمن تر و مطمئن تر دست یابند در حالی که مصرف بیشتر این مصالح لزوما ایمنی ساختمان را افزایش نداده و حتی ممکن است در بسیاری از موارد آن عضو یا اعضای دیگر را غیرایمن‌تر کند.کاهش مصرف مصالح نیز همواره به معنای غیرایمن‌تر کردن نیست.

منظور از طراحی بهینه به کارگیری جدیدترین متدها و تکنیک های روز علم سازه و زلزله ، برای رسیدن به اقتصادی ترین و ایمن ترین طرح ممکن برای سازه است ، که وزن، هزینه و دیگر معیارهای انتخاب شده برای سازه را در یک شرایط بارگذاری تامین نموده، در حالیکه الزامات مقاومت، سختی، پایداری، کارکردی، و حتی زیبا شناختی را برآورده سازد.

اهدف بهینه‌ سازی سازه

1-بهبود عملکرد سازه بالا میرود

منظور بهبود عملکرد سازه (ساختمان)، در برابر زلزله می باشد. با به کارگیری روش های بهینه سازی می توان از به وجود آمدن خسارت های مالی و فجایع انسانی و همچنین آسیب هایی که ممکن است در طولانی مدت در اثر وقوع زلزله به وجود آید جلوگیری کرد.

2-کاهش وزن سازه( کاهش وزن میلگرد و بتن )

بهینه کردن طراحی باعث کوچکتر شدن ابعاد تیر و ستون ها شده که همین امر موجب کاهش استفاده از میلگرد و بتن در سازه می شود. بر اساس کاهش وزن ، ساختمان در مقابل بارهای زلزله نیز مقاومتر خواهد شد. و در آخر با توجه به نوسان قیمت مصالح ساختمانی بهتر است که ساختمان اقتصادی طراحی و اجرا شود.

3-کاهش ابعاد مقاطع و افزایش متراژ قابل استفاده ساختمان

هرچه ابعاد سازه ای کوچکتر طراحی شوند ،به متراژ قابل استفاده در ساختمان افزوده می شود. که می تواند در معماری و کاربری تاثیر گذار باشد.

4-هزینه قالب بندی تا ۴۰٪ کاهش میابد 

طراحی سازه تابعی از ملاحظات قالب بندی نمی شود و از طراح سازه هیچگاه درخواست نمی شود تا نقشی را برای طراحی قالب ها فرض کند. در طراحی ساختمان باید در نظر داشته باشیم که از بین هزینه های سازه، قالب ها معمولا بزرگ ترین مولفه با اکثریت هزینه به شمار می روند. در نتیجه یکی از مهم تریم ملاحظات ساختمانی بایستی انتخاب سیستم سازه ای باشد که کم ترین هزینه کل را به همراه داشته باشد که تمامی نیازمندی های بارها را اغنا می کند.

5-حداقل نمودن هزینه کلی ساختمان تا ۴۰٪ کاهش هزینه 

با رعایت موارد فوق و سبک سازی سازه ی ساختمان که شامل سبک کردن اجزای باربر ساختمان و سبک کردن سازه ی ساختمان می توان هزینه های اجرا را مدیریت کرد و کاهش داد .

روش های طراحی بهینه

رسیدن به مقاطع بهینه بیش از هر چیز به تجربه طراح بستگی دارد. البته بستگی دارد که مقطع بهینه در چه چیزی بخواهیم ببینیم. در ابعاد مقاطع یا میزان میلگردها و یا هر دو. هر چه تعداد متغییرهایی کمینه‌سازی بیشتر باشد، روند آن سخت‌تر می‌شود. توجه شود که در طراحی سازه به سبب نامعینی آن، روند کمینه سازی باید توسط سعی و خطا صورت گیرد. در این ارتباط باید به چند نکته توجه داشت.

1-طراح باید تشخیص دهد که چه پارامتر کنترلی، حاکم بر طرح است تا ابتدا براساس آن بهینه سازی را انجام دهد. مثلا اگر قاب خمشی (فولادی یا بتنی) با ارتفاع زیاد (مثلا بیشتر از 4 طبقه) باشد، آنگاه جابجایی طبقات حاکم بر طرح بوده و بایستی جابجایی‌ها را کنترل کنیم. برای این مورد می‌توان درصد آرماتورها را به حداقل ممکن کاهش داد (مثلا برای ستون‌ها 1% و برای تیرها نیز از آرماتورها حداقل بهره برد)و ابعاد مقاطع را جهت افزایش سختی افزایش داد.

2- اگر در بخش‌هایی از سازه، مقاومت اجزا جوابگو نیست، باید آرماتورها افزایش داد. مثلا اگر ستونی جوابگو نیست می‌توان درصد آرماتورها را به مقدار حداکثر نزدیک کرد. البته درصد بالای آرماتور به سبب دشواری در اجرا چندان توصیه نمی‌شود.

3-استفاده از مصالح پر مقاومت در سازه‌های بلند می‌تواند سبب بهینه شدن به مقدار مطلوبی شود. به طور مثال استفاده از بتن‌های پر مقاومت.
4-کاهش نامنظمی سازه نقش مهمی در بهینه سازی دارد. طراح می‌تواند تا حدود زیادی سازه‌ها نامنظم را به سمت منظمی سوق دهد. این روش کاراترین روش بوده و به میزان زیادی به تجربه و طرز تفکر طراح بستگی دارد.

5-در صورتی که سازه منظم باشد، استفاده از تحلیل دینامیکی میتواند باعث بهینه شدن آن گردد. زیرا در این حالت می توان از تخفیف 15% همپایه سازی استفاده نمود.

پاره ای از روش ها در بهینه سازی رفتار سازه ، ایمنی و اقتصاد پروژه عبارتند از:

1- مطالعات لرزه ­شناسی منطقه و تحلیل ­ریسک

در مواردی ممکن است تحلیل ریسک منطقه ، شتاب بیشینه زلزله را حتی بیش از مقادیر توصیه شده آئین نامه بدست دهد. همچنین با توجه به موقعیت گسل های منطقه ممکن است این احتمال وجود داشته باشد که سایت پروژه ، زلزله ای گسل نزدیک را در دوره بازگشت خود تجربه کند.
اگرچه ممکن است لحاظ این موارد در نگاه اول سبب غیراقتصادی شدن طرح شود و از طرفی پیچیدگی محاسبات و افزایش زمان مطالعات را به دنبال دارد ، اما هدف از این کار ، تطابق کامل شرایط واقعی لرزه ای سایت و مدل های طراحی است تا بتواند ایمنی سازه را صدر در صد تضمین کند .

2-تحلیل اندرکنش خاک و سازه

در گذشته در تحلیل سازه‌ها خاک و سازه را به صورت کاملاً مجزا از یکدیگر در نظر می‌گرفتند. به این صورت که سازه را جدا از خاک تحلیل و طراحی می‌کردند (خاک زیر سازه را صلب در نظر می‌گرفتند)، و خاک را نیز جدای از سازه تحلیل و طراحی می‌نمودند طراحی سازه به طور مجزا در دو صورت می‌تواند منجر به حل رضایت بخش شود.
در تحلیل کلاسیک سازه‌ها بطور معمول، تکیه سازه بر خاک به صورت ساده و بدون در نظر گرفتن تغییر شکل خاک مدلسازی می‌شود. در تحلیل لرزه‌ای سازه‌ها نیز حرکت میدان آزاد زمین، که در آن وجود سازه در حرکت زمین منظور نمی‌شود، به تکیه‌گاه‌های مزبور اعمال می‌شود.

صرف نظر کردن از اثر اندرکنش خاک سازه در طراحی سازه‌های واقع بر بستر انعطاف‌پذیر به نتایج نامحافظه کارانه منجر می‌شود. همچنین ‌صرف نظر کردن از عمق دفن شدگی پی و اثر اندرکنش سینماتیکی در طراحی سازه‌های بلند دارای پی مدفون عمیق،‌ باعث حصول نتایجی نامحافظه کارانه می‌شود.

لحاظ اندرکنش خاک و سازه غالبا سبب افزایش پریود طبیعی سازه و کاهش شتاب زلزله (مطابق آئین نامه 2800) می شود. از آنجا که در نظر گرفتن اندرکنش ممکن است باعث بهبود اقتصاد پروژه شود ولی از آنجا که آئین نامه ایران به طور صریح در این باره اظهار نظر نمی کند تنها در صورتی که تحلیل اندرکنش سبب تغییر عمده رفتار سازه در تحلیل های تاریخچه زمانی زلزله شود این مورد لحاظ می شود.

3-تحلیل های تاریخچه زمانی خطی و غیر خطی

تحلیل های تاریخچه زمانی خطی و غیرخطی سازه مطابق آئین نامه 2800 با رعایت کلیه ملاحظات آن مجاز است. تحلیل تاریخچه زمانی سازه تحت زلزله نیازمند رکوردهای موجود و یا رکوردهای مصنوعی مطابق شرایط ستون خاک پروژه (30 متر بالایی لایه بندی خاک) است. در مواردی که شرایط ژئوتکنیکی لایه بندی خاک با مشخصات رکوردهای موجود زلزله تطابق کافی را نداشته باشد ، تحلیل لرزه ای ستون خاک پروژه برای تبدیل رکورد زلزله و یا تولید رکورد مصنوعی مطابق شرایط ساختگاه انجام می شود و در تحلیل های تاریخچه زمانی به کار گرفته می شود. کلیه ضوابط آئین نامه 2800 در تولید و بکارگیری رکوردهای زلزله منظور می شوند و در نهایت برای تحلیل سازه بکار گرفته می شوند.

4- تحلیل غیرخطی ترک خوردگی اعضای سازه بتن آرمه

مبحث نهم مقررات ملی ساختمان ، مقادیر کاهش سختی (ناشی از ترک خوردگی) اعضای بتن آرمه را در غیاب محاسبات دقیق برای اعضای بتنی توصیه می کند. با انجام تحلیل غیرخطی با کنترل ترک خوردگی اعضا برای هر سازه خاص با هندسه و ارتفاع و توزیع های مختلف سختی اعضا ، مقادیر متفاوتی از ضرایب کاهش سختی مورد پیشنهاد آئین نامه بدست می آید ، که محاسبه و بکارگیری آنها در تحلیل سازه قطعا سبب تطابق مدل طراحی و مدل واقعی سازه شده و درک رفتار صحیح سازه را در طراحی و ایمنی سازه موجب می شود.

برای مثال مبحث نهم مقررات ملی ساختمان ضریب کاهش سختی ستون ها را در قابهای مهارنشده 0.7 توصیه می کند. در حالیکه تحلیل های دقیق ترک خوردگی اعضای سازه برای ستون ها ضریب کاهش سختی را از 0.2 تا 0.8 بسته به هندسه و ارتفاع سازه و توزیع های مختلف سختی اعضای بتن آرمه نشان می دهد . این تفاوت سبب طراحی اعضایی ضعیف تر و یا قوی تر از نیروهای موجود خواهد شد که در سازه های خاص ممکن است ایمنی سازه تحت تاثیر قرار گیرد.

از آنجا که مبحث نهم مقررات ملی ساختمان ، محاسبات دقیق برای منظور کردن اثر ترک خوردگی اعضای بتن آرمه را مجاز می داند،بایستی با انجام تحلیل های غیرخطی ، به طور دقیق میزان ترک خوردگی و کاهش سختی اعضای بتن آرمه را محاسبه و در مدل های تحلیل و طراحی بکار گرفته شود. این مهم سبب درک صحیح رفتار سازه شده و ایمنی و اقتصاد پروژه را تحت تاثیر قرار می دهد.

5-کاهش پیچش و نامنظمی ساختمان را تا به صفر نزدیک میشود

تغییر ابعاد تیرها ، ستون ها و دیوارهای برشی سبب تغییر توزیع سختی در سازه و جابجایی مرکز سختی سیستم می شود. از آنجا که فاصله مرکز جرم و سختی سازه سبب ایجاد پیچش در ساختمان و متعاقبأ افزایش نیروهای طراحی اعضا می شود ، با جابجایی مرکز سختی و نزدیک کردن آن به مرکز جرم می توان از میزان پیچش ایجاد شده سیستم و نیروهای اعضا کاست و به اقتصاد پروژه کمک کرد. البته تغییر سختی اعضا به منظور کاهش پیچش ساختمان با رعایت کلیه ملاحظات و محدودیت های معماری انجام خواهد شد.

الگوریتم های مورد استفاده جهت کاهش پیچش ساختمان ، برای انواع سازه های قاب خمشی و مهاربندی بدون محدودیت ارتفاع کاربرد دارد و کاهش مصالح مصرفی و بهبود اقتصاد پروژه را در کنار دیگر آنالیزهای مورد استفاده گروه طراحی سازه به دنبال دارد.

 

۲-بهینه ‌سازی سازه های فولادی

بهینه ‌سازی سازه های فولادی

کارهای اولیه برای بهینه سازی سازه های فولادی، بر روی حداقل نمودن وزن طراحی به خصوص در سازه‌های فولادی متمرکز بوده و اغلب توسط مهندسی سازه مورد انتقاد قرار می‌گرفت. که یک کمینه نمودن وزن سازه الزاما موجب کاهش هزینه نمی‌شود. سازه‌های بتن مسلح نیز شامل دو نوع مصالح هستند که باید برای مسئله بهینه‌ سازی هزینه فرموله شوند. بهینه‌ سازی سازه‌ای شاید هدفی برای یافتن بهترین طراحی باشد که وزن، هزینه و دیگر معیارهای انتخاب شده برای سازه را در یک شرایط بارگذاری تامین نموده، در حالیکه الزامات مقاومت، سختی، پایداری، کارکردی، و حتی زیباشناختی را برآورده سازد. این مسئله توجه بسیاری از کارفرمایان را در دنیا به خود جلب نموده است.

هدف بهینه‌ سازی سازه شاید سه گانه باشد:

1. اتوماتیک نمودن فرآیند پیچیده طراحی
2. بهینه‌ سازی عملکرد سازه
3. حداقل نمودن هزینه کلی سازه

روش‌های بهینه سازی عملی برای طراحی سازه ها :

• انتخاب المان‌های مناسب با استفاده از الگوریتم‌های ریاضی
• کاهش وزن مصالح مورد استفاده
• بهینه سازی ساخت مانند کاهش دور ریز ورق در ساخت اسکلت فلزی
• استفاده از مدلسازی و تحلیل دقیق تر مانند تحلیل غیرخطی دینامیکی و اندرکنش خاک و سازه

• 

  وصله در طراحی  بهینه سازی سازه های فولادی

  وصله چیست؟

  منظور از «وصله»، مجموعه تمهیداتی است که برای اتصالِ هم­راستای دو المان مشابه (مانند اتصال تیر به تیر یا اتصال ستون به ستون) به‌کاربرده می‌شوند تا طول المان افزایش یابد. پیش از ادامه­ لازم است توجه کنیم که اتصال تیر فرعی به تیر اصلی (مانند تیرچه­ های سقف عرشه فولادی) از نوع اتصال محسوب می­شوند و به همین­ دلیل از لفظ «اتصالِ هم راستا» استفاده کرده ایم. همین­طور باید دقت داشته­ باشیم که متصل کردن دو المان غیر مشابه (مانند تیر به ستون) را در حالت کلی «اتصال» می نامیم که نمونه­ هایی از آن اتصال ساده با نبشی نشمین یا اتصال گیردار کله ­گاوی است.

  وصله در طراحی:

  1- در طراحی بهینه اسکلت فلزی و بهینه سازی سازه های فولادی هر کجا که امکان پذیر است، امکان حذف برخی از وصله‌های ستون‌ها را به سازنده واگذار کنید. هزینه تقسیم یک ستون برابر با هزینه حدود 270 کیلوگرم فولاد A36 است. با این حال، سازنده اسکلت فلزی باید با دقت قبل از تصمیم به حذف ستون و نصب شفت سنگین تر تا وصله بعدی – ستون حاصل ممکن است برای نصب بیش از حد طولانی باشد.

  2- از طراحی ستون‌های با وصله در ارتفاع متوسط خودداری کنید. اینها اغلب برای نصاب دارای ارتفاع بسیار زیاد است، بدون اینکه یک اسکافلد یا داربست بزند. اگر وصله می‌تواند بیش از 1.2 متر بالای تیرهای فولادی قرار نگیرد، این هزینه های اضافی را صرفه جویی می کند و هنوز هم در ناحیه از ستون است که نیروهای خمش نسبتا پایین دارد.

  3- وصله ستون را برای مقاومت خمشی کامل ستون کوچکتر متصل طراحی نکنید. به ندرت تنش خمشی ماکزیمم در محل وصله اتفاق می‌افتند و به ندرت این تنش منجر به ایجاد شرایطی می شود که نیاز به ظرفیت کامل وصله باشد.

  4- از یک فولاد با مقاومت بالاتر برای ستون سنگین استفاده کنید تا نیاز به صفحات دابلر جان یا چشمه اتصال و یا سخت کننده در مقابل بالهای تیر در قاب خمشی نباشد. یک جفت سخت کننده هزینه تقریبی برابر 9 کیلوگرم فولاد A36 را دارد اگر سخت کننده با جوش گوشه جوش داده شوند. اگر آنها باید جوش شیاری جوش داده شوند، هزینه های صعودی به معادل 36 کیلوگرم فولاد AA36 می‌رسد. هزینه یک صفحه دوبلر نصب شده حدود 18 کیلوگرم فولاد A36 است.

  اجتناب از استفاده بی مورد از سخت کننده ها برای بهینه سازی سازه های فولادی:

  برای جلوگیری از تغییر شکل محلی و یا انتقال بار از یک قسمت عضو به دیگری لازم است که سخت کننده استفاده شود. اگر اعضای اصلی قادر به مراقبت از خود باشند، هزینه های سخت کننده را می توان ذخیره کرد. در جایی که امکان استفاده از سختی‌های با نصف ارتفاع باشد به کار بردید. سخت کننده‌های کامل عمق می‌توانند دو برابر هزینه های سخت کننده نیمه هزینه داشته باشند.

  سخت کننده چیست؟

  سخت کننده‌ ها صفحه‌ های فولادی هستند که که به جان تیرها جوش داده می‌شوند. این صفحه‌ها می‌توانند به دو طرف یا یک طرف جان جوش شوند.

  با اضافه کردن این صفحه‌ها همان اینرسی تیر افزایش می‌یابد که این امر سبب بهبود صلبیت تیر و همچنین جلوگیری از چرخش در کمانش می ­شود. سخت کننده‌ها می­ توانند طولی و عرضی باشند.

  سخت‌ کننده‌ های طولی (longitudinal stiffeners) مقاومت خمشی و برشی را افزایش می­ دهند. که در تیرهای عمیق مثل پل‌های بزرگراه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.

  سخت‌کننده‌ های عرضی (transverse stiffeners) باعث افزایش ظرفیت برشی جان تیر می ­شوند.­ گاهی اوقات که تیر تحت بار منفرد نقطه ­ای قرار می ­گیرد از سخت‌ کننده عرضی برای افزایش ظرفیت باربری استفاده می ­شود.

• برخی از راهکار های مناسب بهینه سازی سازه های فولادی برای کاهش وزن در سازه های فولادی در زیر ذکر شده اند:

  1. مفاهیم نوین طراحی :

  برای ساختمان های میان مرتبه (متوسط) در حدود ۳۰ تا ۴۰ طبقه در حالی که فاکتور های دیگر مساوی باشند، روش طراحی بار جانبی اگر چه مهم است اما تاثیر چندانی بر وزن مصالح سازه ای نخواهد داشت. اما برای ساختمان های بلندتر طراحی جانبی تفاوت زیادی در مقدار مصالح ایجاد می کند. بنابراین مهندسین سازه دائما در جستجوی روش های کارآمدتر برای مهار بارهای جانبی برای بهینه سازی سازه فولادی هستند.

  برخی روش های رایج عبارتند از:

  الف- افزایش پهنای موثر سیستم های زرین برای مهار کردن لنگر واژگونی

  ب- طراحی سیستم هایی که اجزای آنها در کارآمدترین حالت بر هم کنش دارند.

  پ- استفاده از مهاربندهای داخلی یا خارجی برای کل پهنای ساختمان

  ت- سازماندهی قاب های سازه ای به گونه ای که بیشتر بارهای ثقلی مستقیما توسط اعضای باربر جانبی تحمل گردند.

  ج- پراکندگی ماهرانه مصالح در ساخت سازه های کامپوزیت شامل بتن و فولاد به گونه ای که از بهترین ویژگی های هر دو ماده استفاده شود.

  چ- به حداقل رساندن خمش تولید شده توسط بارهای جانبی در المان های اصلی برای بهینه سازی سازه فولادی

  ح- استفاده از عملکرد خرپاها برای از بین بردن خمش در ستون ها و تیرهای محیطی عمیق

  خ- استفاده از ستون های خارجی مورب و شیبدار برای کاهش تغییر مکان جانبی نسبی اگر از نظر معماری قابل قبول باشد.

  د- استفاده از اشکال گرد گوشه در پلان برای کاهش فشار باد

  ذ- قراردادن ستون ها در فواصل نزدیک در پیرامون ساختمان برای تحمل بیشتر یا حتی تمام بارهای جانبی و ثقلی

  ر- استفاده از طبقات معلق از یک هسته مرکزی به گونه ای که بار ثقلی کلی بر روی هسته اعمال شود تا نیروها برای خنثی کردن لنگر واژگونی به اندازه کافی پایین نگهداشته شوند.

  ز- استفاده از یک هسته مهاربندی شده که به ستون های بیرونی از طریق خرپاهایی متصل شده است.

  ژ- استفاده از ورق های فولادی در دیوارهای خارجی برای مهار کردن نیروهای جانبی.

•  

• . استفاده از فولاد کم آلیاژ و پر استحکام: 

  امروزه استفاده از فولاد با مقاومت ۵ کیلوپوند بر اینچ مربع (۳۴۵ مگاپاسگال) در بیشتر سیستم های قاب بندی کف، ستون های کامپوزیت و گاهی در المان های باربر جانبی رایج است.

  3. استفاده از اتصالات جوشی :

  اتصالات جوشی در مقایسه اتصالات پیچی باعث ۱۵-۸% کاهش در وزن فولاد می شوند.

  4. استفاده از ساختمان های کامپوزیت :

  ترکیب فولاد و بتن از راه حل های موثر در کاهش هزینه نیز هستند.

  5. به حساب آوردن بر هم کنش ها بین عناصر سازه ای:

  محاسبه بر هم کنش ها در عصر قبل از کامپیوتر نادیده گرفته می شدند و کوچک به نظر می رسیدند. اما امروزه مطالعات نشان داده است که در نظر گرفتن این عوامل تاثیر بسیاری در مقادیر سازه ای خواهد داشت.

  6. افزایش تدریجی در ظرفیت اعضا:

  این امر می تواند بر اساس تحقیقات گذشته و نمونه های عملی موفق انجام شود.

  7. کاهش وزن سایر مصالح موردنیاز برای ساخت در بهینه سازی سازه فولادی:

  تیغه های داخلی سنگین مربوط به گذشته هستند. استفاده از پارتیشن ها با سیستم ساخت و ساز خشک (تیغه ای که بدون استفاده از اندود مرطوب ساخته می شود) که به طور قابل ملاحظه ای وزن کمتری دارند. یک راه حل موثر برای بهینه سازی سازه فولادی است و مصالح بنایی به کار رفته در پوشش خارجی ساختمان، به عنوان مثال می تواند از دیوار های شیشه ای شفاف باشد. حتی هنگامی که نمای خارجی ساختمان با سنگ پوشانده شودبا ترکیب مصالح سبک تر می توان تا حدودی وزن ساختمان را کاهش داد..

• ، اگر درصدد کاهش هزینه تا ۳۰   درصد  در  ساخت   ازطریق محاسبه و طراحی  هستید 

• اگر درصددبالابردن مقاومت سازه حین کاهش هزینه هستید 

• اگر درصدد سبک سازی با متدهای فنی مهندسی هستید

• با ما تماس بگیرید 09199908005

استعلام از ثبت

🟢استعلام‌ازثبت من 

*یک اطلاع رسانی حقوقی و کارآمد که برای همه مفید است*.
🔴🔴 سازمان ثبت ازطریق این لینک امکان بررسی *اصالت اسناد مالکیت* رابرای همگان فراهم کرد:
http://estate.ssaa.ir/

بصورت رایگان ازاین طریق میتوانیدراجع به اسنادمالکیت ارائه شده به شما،اطّلاعاتی کسب کنید که عبارتست از:
*🔸مساحت ملک*
*🔸نوع ملک* (خانه یا مغازه یا...)
*🔸وضعیت خاص* (طلق بودن یا نبودن)
*🔸نوع کاربری ملک* 
*🔸بازداشت دارد یا ندارد* 
*🔸رهن دارد یا ندارد*
*🔸نام مالک* 
*🔸نام خانوادگی مالک* 
*🔸شناسه / شماره ملی مالک*
*🔸شماره چاپی سند*
 یک اقدام عالی از طرف سازمان ثبت و اسناد که تو معاملات خیلی به درد می‌خورد.

🛑 بلی، بالاخره اداره ثبت اسناد کشور غیرت بخرج دادند و برای جلوگیری از کلاهبرداری‌ها و بالا رفتن آمار شکایات و پرونده های قضایی این موضوع، کاری خوب انجام دادند.

قبلا برای پیگیری این موضوع در شهرداری ها، دفترخانه ها و ادارات ثبت، به هزار تا درب بسته بر میخوردی که این مساله بالاخره حل شد.
 لطفاً این لینک را برای هر کسی که می‌شناسید و در گروه‌های شبکه های اجتماعی، پخش کنید تا مردم در زمان خرید ملک، از آن استفاده کنند ...
تا اگر ملک مورد نظر بهر علتی بازداشت، یا متعلق به دیگری و سند جعلی میباشد و یا هرگونه خدشه و کلک دیگری وجود دارد، همان موقع متوجه و از انجام معامله خودداری کنند.

شرکت تعاونی چیست

شرکت تعاونی (به انگلیسی: Consumers' co-operative) مشارکتی است که عده‌ای از افرادی که هم‌صنف یا تناسبی مشابه دارند مثلاً همسایه، دوست، خویشاوند یا همشهری هستند برای دستیابی به منافع مشترک گردهم می‌آیند و در حقیقت بهم کمک می‌کنند و برای تهیه مسکن یا خرید مایحتاج یا کسب اعتبار و وام، تعاونی درست می‌کنند، سرمایه معینی را درمیان می‌گذارند و دسته‌جمعی مشکل را حل می‌نمایند. در واقع اعضای شرکت در کنار یکدیگر، جمعیتی کوچک را پدید می‌آورند که به عنوان مثال در تهیه کالاهای مورد نیاز اعضا، با جمع‌آوری پول جزئی که هر عضو می‌پردازد کالای مورد احتیاج اعضا را از دست اول خریداری و به همان قیمت تمام شده یا سود خیلی جزئی به اعضا می‌فروشد و به این طریق واسطه‌های غیرضروری در کسب و تجارت و صاحبان این‌گونه مشاغل کاذب حذف می‌گردند.

در شرکت تعاونی ممکن است اعضا دارای سرمایه و سهم یکسان از سود نباشند اما هر عضو بدون توجه به درصد سهامش، یک رای دارد و نسبت سهام به رای وجود ندارد. در واقع تعاونی، متکی به اعضاء است نه به سرمایه.

 

شرکت تعاونیویرایش

قانون بخش تعاونی در سال ۱۳۷۰ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید. ماده اول این قانون، اهداف بخش تعاونی سیستم اقتصادی ایران را برشمرد که از آن جمله، جلوگیری از کارفرمای مطلق شدن دولت، اشتغال زایی، قرار دادن وسائل کار در اختیار کسانی که قادر به کارند ولی وسایل کار ندارند، پیشگیری از تمرکز و تداول ثروت، پیشگیری از انحصار، احتکار، تورم، اضرار به غیر بود.

در دههٔ ۱۳۸۰ و اوایل ۱۳۹۰ با اجرایی و تبیین نمودن اصل ۴۴ قانون‌اساسی، در خصوصی‌سازی بخش‌های دولتی، تعاونی‌ها به عنوان مهم‌ترین و لایق‌ترین بخش خصوصی در این واگذاری مورد توجه قرار گرفتند و مزایای بسیاری را به خود اختصاص دادند. شرکتهای تعاونی همچنین از مزایای معافیتهای مالیاتی در برخی از انواع تعاونیها برخوردارند.

 

انواع شرکت تعاونیویرایش

۱- شرکت تعاونی تولیدی: شرکتی است که به منظور اشتغال در امور مربوط به کشاورزی، دامداری، دامپروری، پرورش و صید ماهی، شیلات، صنعت، معدن، عمران شهری، روستائی، عشایری و نظایر اینها فعالیت می‌نماید و مجموعاً یک واحد تولیدی را در آن اداره می‌نمایند.

۲- شرکت تعاونی توزیعی: شرکتی است که در امور مربوط به تهیه و توزیع کالا، مسکن، خدمات و سایر نیازمندیهای اعضاء فعالیت می‌نماید. آن دسته از شرکتهای تعاونی که فعالیت آنان تواماً تولیدی و توزیعی باشد را شرکت تعاونی تولیدی و توزیعی نامند.

شرکت‌های تعاونی تولیدی مانند دامداران، کشاورزان، پرورش دهندگان زنبور عسل یا صاحبان صنایع و هر گروهی دیگر که در رده تولیدی نام برده شده‌اند، در صورت تشکیل تعاونی برای تأمین نیازهای خود از نوع تعاونیهای توزیعی (تأمین‌کننده نیاز تولیدکنندگان) محسوب می‌شوند.

انواع شرکت تعاونی از لحاظ نوع عضویتویرایش

۱ - شرکت تعاونی عام: شرکتی است که عضویت در آن برای همه آزاد می‌باشد، تعداد اعضاء در این تعاونیها حداقل ۵۰۰ نفر و براساس نوع تعاونی که وزارت تعاون تعیین کرده مشخص می‌شود.

۲ - شرکت تعاونی خاص: شرکتی است که عضویت در آن برای گروهی خاص مانند کارگران، دانشجویان، کشاورزان، زنان، پزشکان، وکلای دادگستری، اعضاء هر صنف و مشاغل خاص و نظایر اینها با رعایت شرایط آزاد تعیین می‌شود.

انواع و اقسام شرکت تعاونی در ایران برحسب گرایشویرایش

• کشاورزی
• صنعتی
• معدنی
• خدماتی
• مسکن
• فرش دستباف
• تأمین‌کننده نیاز تولیدکنندگان
• تأمین‌کننده نیاز مصرف‌کنندگان
• اعتبار
• حمل و نقل
• چند منظوره
• منابع طبیعی
• تعاونی مصرف
• تعاونی روستایی

ضوابط عمومیویرایش

شرکت تعاونی حداقل با ۷ نفر عضو می‌تواند تأسیس شود که شرایط قانونی را برای عضویت در شرکتهای تعاونی داشته باشند. از جمله تابعیت ایرانی، نداشتن ممنوعیت قانونی و حجر، و در شرکتهای تعاونی مشابه عضو نباشد.

شرکت تعاونی توسط هیئت مؤسس تأسیس می‌شود و پس از آن از کسانی که شرایط عضو شدن را دارند دعوت می‌کند. هیئت مؤسس پس از تهیه طرح و اساسنامه و دیگر مشخصات تعاونی اقدام به دریافت موافقت نامه تشکیل تعاونی از وزارت تعاون می‌نماید و پس از دریافت اجازه‌نامه ثبت شرکت تعاونی از وزارت تعاون، شرکت را ثبت می‌نماید، پس از آن پروانه تأسیس شرکت تعاونی بوسیله وزارت تعاون صادر می‌شود

 

فرایند درخواست اکتشاف تا صدور پروانه اکتشاف

 

فرایند اکتشاف از درخواست صدور پروانه اکتشاف تا 

صدور گواهی نامه اکتشاف

 

 بر اساس ماده 5قانون معادن : انجام اکتشاف ذخایر معدنی توسط بخش تعاونی و خصوصی اعم از اشخاص حقیقی و حقوقی مجاز شمرده شده است . برابر ماده 8 همین قانون ، پروانه بهره برداری معادن مکشوفه برای دارندگان اکتشاف ، طبق مقررات مربوط صادر می شود . تقاضا برای اکتشاف مواد معدنی و صدور پروانه عملیات اکتشاف و نیز صدور گواهی نامه اکتشاف تابع ضوابط و مقررات و گردش کار زیر می باشد .
1-نخست متقاضی اکتشاف ، محدوده مورد نظر را به صورت شکل هندسی منظم و بر روی یک برگ نقشه تو پو گرافی 1:250000یا 1:50000 ترسیم و به همراه یک برگ فرم مخصوص در خواست اکتشاف و یک بر گ تصویر شناسنامه ( برای شر کت ها اساسنامه و آخرین آگهی مندرج در روزنامه ) به سازمان تحویل و شماره و تاریخ و ساعت ثبت آن را بر روی یک برگ از نقشه ها درج و از دبیر خانه دریافت می نمایند .
-حد اکثر وسعت محدوده موردتقاضا برای اکتشاف برای معادن طبقه یک ( سنگ آهک – گچ-...) 6 کیلو متر مربع برای معادن طبقه 2 ( انواع فلزات – خاک های صنعتی و سنگ های قیمتی ) 40 کیلو متر مربع و استثناً برای سنگ های تزئینی به میزان 4 کیلو متر مربع می باشد .
2- درخواست صدور پروانه اکتشاف از افراد کمتر از 18 سال و مشمول نظام وظیفه پذیرفته نمی شود.
3- محدوده مورد تقاضا را بر روی نقشه اصلی ( کالک) بررسی و چنانچه محل درخواستی با محدوده های قبلی ثبت شده ( معدنی – اکتشافی ) تداخل داشته باشد ، موضوع رد درخواست به متقاضی ابلاغ می گردد . اما چنانچه کل و یا بخشی از محدوده مورد تقاضا آزاد باشد ، مراتب به اطلاع متقاضی رسانیده می شود .
4-متقاضی پس از اطلاع کتبی از آزاد بودن کل و یا بخشی از محل مورد تقاضا، بایستی در وقت مقرر در خواست خود را برای انجام میله گذاری ارائه و هم چنین مسئول فنی انتخابی خود را نیز معرفی نماید .

- کار شناس سازمان و مسئول فنی به همراه متقاضی و در وقت تعیین شده به محدوده مراجعه و محل مورد نظر متقاضی را بررروی زمین مشخص و با نقشه تطبیق می نمایند . در صورت انطباق محل درخواستی با محدوده آزاد مندرج در روی نقشه آن گاه کار شناس سازمان گزارش مربوط را تهیه و ارائه می نماید . در غیر این صورت مراتب رد درخواست اکتشاف ، کتباً متقاضی ابلاغ می گردد .
6-در صورت انطباق محل تقاضا با بخش آزاد نقشه آنگاه محدوده مورد نظر به ادارات میراث فرهنگی ، محیط زیست ، منابع طبیعی ارسال تا نسبت به آن به مدت حد اکثر 4 ماه بعد از وصول نامه ، اعلام نظر نمایند .
7-در صورت موافقت ادارات مزبور آن گاه از متقاضی خواسته می شود که حد اکثر ظرف مدت 2 ماه طرح اکتشاف خود را به سازمان ارایه نماید .
« طرح اکتشاف در برگیرنده پیش بینی عملیات فنی و اجرایی و هزینه های مورد نیاز برای انجام اکتشاف می باشد»
8-سازمان، طرح اکتشافی را مطالعه و پس از رفع نواقص احتمالی ، پروانه اکتشاف را صادر می نماید. .
«پروانه اکتشاف مجوزی است مهلت دارکه بر اساس آن متقاضی طبق مقررات در محدوده میله گذاری شده اقدام به عملیات اکتشاف بر اساس طرح تصویبی می نماید» .
9-مهلت اعتبار پروانه های اکتشاف یک سال از تاریخ صدور می باشد و تمدید آنها منوط به ارایه دلایل و توجیهات لازم از طرف دارنده پروانه می باشد .
10-انتقال پروانه اکتشاف منوط به تأیید سازمان و ارایه رضایت نامه و تقبل تعهدات از طرف انتقال گیرنده و انتقال دهنده و معرفی طرفین توسط سازمان به دفتر خانه رسمی می باشد .
11-دارنده پروانه اکتشاف بایستی در‌طی‌ مدت‌ اعتبار‌ پروانه‌ ‌ نسبت به انجام عملیات‌ فنی‌‌ اکتشاف‌، مطابق با طرح اکتشاف تصویبی اقدام و گزارش پایان اکتشاف را به سازمان ارایه نماید .
12-سازمان با بررسی گزارش پایانی اکتشاف و رفع نواقص احتمالی ، گواهی نامه اکتشاف را به نام مکتشف صادر می نماید .
13-دارنده گواهی نامه اکتشاف فرصت دارد ، حداکثر ظرف مدت یک سال از تاریخ گواهی نامه اکتشاف در خواست بهره برداری از معدن مکشوفه را به همراه دیگر مدارک جهت صدور پروانه بهره برداری به سازمان ارایه نماید . در غیر این صورت حق وی برای بهره برداری سلب می گردد.
14- دارنده پروانه اکتشاف و یا گواهی نامه اکتشاف صرفا با کسب مجوز از سازمان صنایع و معادن مجاز به حمل و فروش ماده معدنی می باشد.
در مقررات برای متخلفین حسب مورد، جریمه ، ابطال پروانه اکتشاف و سلب حقوق ناشی از گواهی اکتشاف در نظر گرفته شده است.

 

مراحل ثبت معدن

مراحل ثبت معدن

 

1- متقاضى داراى شرایط لازم جهت اخذ پروانه اکتشاف باشد این شرایط عبارتنداز :

الف- به سن رشد رسیده باشند

ب- جزءکارکنان رسمى دولت در وزارت معادن و فلزات و شرکتها و سازمانهاى تابعه دولتى نبوده ویا یک سال از قطع اشتغال آنها گذشته باشد .

ج- متقاضى حقیقى داراى پروانه اکتشاف نباشد.

د- متقاضى حقوقى تاًیین صلاحیت فنى و مالى از سوى وزارت صنایع و معادن داشته باشد که قبلاً توضیح کامل داده شده است.

ى- جزء موارد زیر نباشد

1- نخست وزیر، وزیران، معاونین ونمایندگان مجلسین .

2- سفرا، استانداران، شهرداران و نمایندگان انجمن شهر.

3- کارمندان و صاحب منصبان کشورى و شهرداریها و دستگاهاى وابسته به آنها .

4- کارمندان هر سازمان یابنگاه یا شرکت یا بانک یا هرموسسه دیگر که اکثریت سهام یا اکثریت منافع یا مدیریت یا اداره کردن یا نظارت آن متعلق به دولت یا شهرداریها و یا دستگاه هاى وابسته به آنها باشد .

5- اشخاصى که به نحوى از انحاء از خزانه دولت یا مجلسین یا موسسات مذکوردربالا حقوق یا مقررى یا حق الزحمه یا پاداش ویا امثال آن بطور مستمر (به استثناى حقوق بازنشستگى و وظیفه و مستمرى قانونى ) دریافت میدارند .

6- مدیران و کارکنان بنگاههاى خیریه اى که از دولت یا از شهرداریها کمک مستمر دریافت میدارند .

7- شرکتها و موسساتى که 5% یا بیشتر سهام یا سرمایه یا منافع آن متعلق به یک نفر از اشخاص مذکور در فوق یا بیست درصد یا بیشتر سهام یا سرمایه یا منافع آن متعلق به چند نفر از اشخاص مذکور در فوق باشد و یا اینکه نظارت و یا مدیریت ویااداره و یا بازرسى موسسات مذکور با آنها باشد به استثناى شرکتها و موسساتى که تعداد صاحبان سهام آن 150 نفر یا بیشتر باشد مشروط بر اینکه هیچ یک از اشخاص مذکور در فوق بیش از 5% از کل سهام آن را نداشته و نظارت یا مدیریت یااداره ویا بازرسى ان با اشخاص مذکور در فوق نباشد .

8- شرکتهائى که اکثریت سهام یا سرمایه یا منافع آنها متعلق به شرکتهاى مندرج در بند 7 باشد .

9- پدر و مادر و خواهر و برادر وزن و شوهر و اولاد بلافصل وعروس و داماد و اشخاص مندرج در این قانون همچنین شرکتها و مؤسساتى که اقراباء فوق الذکر به نحوى مندرج در بند 7 و 8 در آن سهیم ویا داراى سمت باشند

2- منطقه مورد درخواست آزاد باشد:

 

وزارت معادن و فلزات پس از تطبیق محدوده مورد درخواست با کالک مربوط، در صورت آزاد بودن تمام یا قسمتى از محدوده مورد تقاضا، محدوده مورد درخواست را در آن قسمت آزاد به نام متقاضى حفظ مى کند و ظرف مدت مقرر مشخصات محدوده ثبت شده را به متقاضى ابلاغ مى نماید.

تعریف محدوده آزاد:

محدوده آزاد محدوده اى است که جهت انجام امور اکتشافى و یا بهره بردارى ثبت نشده باشد

 

مرحله پنج: اعلام بلامعارض بودن محدوده :

پس از بررسى مدارک متقاضى و در صورتى که محدوده مورد درخواست جهت صدور پروانه اکتشاف بلامعارض باشد، اداره کل معادن و فلزات حداکثر ظرف مدت 7 روز ادارى طى نامه اى به شخص متقاضى اعلام مى دارد که تمام یا بخشى از محدوده مورد درخواست بلامعارض بوده و صدور پروانه اکتشاف براى آن از سوى اداره کل بلامانع مى باشد. معادن بلامعارض به معادنى اطلاق مى شود که فاقد بهره بردارى بوده و یا واگذارى آن از نظر قانون معادن معنى نداشته باشد نمونه نامه اى که از طرف اداره کل و فلزات به متقاضیان درخواست پروانه اکتشاف داده مى شود در زیر آورده شده است.

مرحله شش: مدارک مورد نیاز بعد از بلامعارض بودن:

پس از دریافت نامه بلامعارض بودن منطقه مورد درخواست فوق، متقاضى حداکثر ظرف مدت 2 ماه موارد زیر را تهیه و به سازمان صنایع و معادن تسلیم نماید.

1- تکمیل و ارائه تعهد نامه مربوط به انجام عملیات اکتشاف طبق اصول فنى و رعایت ضوابط و شرایط وزارت صنایع و معادن.

2- معرفى مسئول فنى مورد تائید سازمان جهت هدایت عملیات اکتشافی.

براى توضیح بیشتر مطالب فوق نیاز به تعریف چند اصطلاح مى باشد.

نکته 1: مسئول فنى عملیات کسى است که اداره کلیه امور فنى معدن به عهده اوست و توسط دارنده پروانه عملیات از میان افراد واجد شرایط انتخاب و به وزارت صنایع و معادن معرفى مى شود

نکته 2: در مواردى که دارنده پروانه عملیات شخصا صلاحیت لازم براى قبول مسئولیت فنى معدن را داشته باشد، مى تواند مسئولیت فنى معدن را به عهده گیرد.

نکته 3: ضوابط و حدود صلاحیت مسئولین فنى معادن تا تصویب و ابلاغ نظام مهندسى معدن و آیین نامه مربوط، توسط وزارت صنایع و معادن تعیین و مسئولین ایمنى و حفاظت از طریق وزارت کار و امور اجتماعى با هماهنگى وزارت صنایع و معادن انتخاب مى شوند.

نکته 4: عملیات معدنى باید تحت نظر مسئول فنى و مسئول ایمنى و حفاظت در معادن (با نظارت سازمان استانها) انجام گیرد. تشخیص موارد استثنا به عهده وزارت صنایع و معادن مى باشد.

نکته 5: مسئولین فنى که صلاحیت آنها از طرف وزارت کار و امور اجتماعى تائید شود مى توانند همزمان مسئول ایمنى و حفاظت در معادن را بر عهده گیرند.

مرحله هفت: اقدامات سازمان بعد از بلامعارض بودن

 

جهت تسریع در امر اکتشاف ذخایر معدنى بهتر است سازمان بعد از اعلام بلامعارض بودن منطقه مورد نظر جهت اکتشاف نسبت به استعلامات مورد نیاز از دستگاههاى اجرائى مربوط اقدام نماید. این اقدام سازمان صنایع و معادن باعث مى شود که در امر اکتشاف تسریع گردد. و حتى اگر متقاضى از ادامه عملیات اکتشاف منصرف گردد و یا به هر دلیل دیگر عملیات اکتشاف فوق در منطقه مورد نظر براى متقاضى متوقف شود، استعلامات فوق براى درخواستهاى بعدى از آن منطقه قابل استفاده بوده و در تسریع امر اکتشاف منطقه بسیار موثر خواهد بود.

 

استعلامات فوق عبارتند از:

نسبت به حریمهاى قانونى مربوط به آنها

- مناطق موضوع بند (الف) ماده (3) قانون حفاظت و بهسازى محیط زیست مصوب 1353 و اصلاحیه هاى تصویب شده آن

- رعایت قانون حفاظت و بهره بردارى از جنگلها و مراتع کشور مصوب سال 1346 و اصلاحیه هاى بعدى آن

- قانون حفظ کاربرى اراضى زراعى و باغها مصوب سال 1374

نکته1: دستگاههائى اجرائى مربوط مکلفند حداکثر ظرف چهار ماه نسبت به استعلام وزارت صنایع و معادن در موارد فوق اعلام نظر نمایند. عدم اعلام نظر در مهلت مقرر به منزله موافقت دستگاههاى مزبور براى اجراى عملیات فوق تلقى مى شود.

نکته2: در صورتى که اخذ مجوزهاى لازم از ارگانهاى ذیر بط نیاز به پیگیرى داشته باشد متقاضى موظف به همکارى است. البته لازم به توضیح مى باشد که این پیگیرى در صورتى است که ارگان ذیربط درخواست همکارى را به صورت کتبى از سازمان صنایع و معادن نموده باشد.

مرحله هشت: نحوه عملیات میله گذارى

 

پس از اینکه متقاضى طى نامه اى تعهد نامه مربوط به انجام عملیات اکتشافى و معرفى مسئول فنى مورد تائید را به سازمان صنایع و معادن تسلیم نمود، طى همان نامه مى بایست درخواست میله گذارى را نماید. سازمان صنایع و معادن حداکثر ظرف (2) ماه از تاریخ دریافت مدارک فوق با بررسى مدارک و اسناد ارائه شده و با رعایت استعلامات مربوطه، نسبت به انجام میله گذارى اقدام مى نماید.

 

نکته 1: با توجه به ماده 24 قانون معادن، و ماده 8 آیین نامه اجرائى، عملیات میله گذارى نیاز به اخذ استعلاماتى دارد و با توجه به همین مواد متقاضى مى بایست حداکثر ظرف 2 ماه مدارک مربوط به تعهد نامه و معرفى مسئول فنى مورد تائید را به سازمان تحویل دهد که سازمان موظف است حداکثر ظرف 2 ماه از تاریخ دریافت مدارک فوق، اقدام به میله گذارى نماید. در این حالت اگر دستگاههاى اجرائى ظرف 4 ماه جواب استعلام ها را ندهند. سازمان صنایع و معادن عدم اعلام نظر را به منزله موافقت دستگاههاى مزبور تلقى خواهد نموده، و لذا حداکثر زمان مورد نیاز براى شروع عملیات میله گذارى 4 ماه پس از اقدام سازمان صنایع و معادن نسبت به اخذ استعلامات خواهد بود.

 

جهت اجراى عملیات میله گذارى نیاز به حضور افراد زیر مى باشد.

- حضور متقاضى یا نماینده وى

- حضور مسئول فنى عملیات

- حضور نماینده سازمان صنایع و معادن جهت اجراى عملیات میله گذارى

 

نکته 2: انجام عملیات میله گذارى محدوده اکتشافى به درخواست متقاضى بوده و تنها ارگانى که مجوز اجراى عملیات میله گذارى دارد سازمانهاى صنایع و معادن استانهاى مربوط مى باشند.

بنابراین هیچ شخصى راسا نمى تواند اقدام به عملیات میله گذارى نماید.

نکته3: سازمان صنایع و معادن پس از بررسى مدارک و اسناد ارایه شده و در صورت نداشتن نواقص، اجازه تهیه طرح اکتشاف بنام متقاضى صادر مى نماید.
نکته4: در فرم دستور العمل اعلام بلامعارض بودن و فرم اجازه تهیه طرح اکتشاف نیز داده شده است که از نظر آیین نامه و قانون معادن صحیح نیست.

مرحله نه: اعلام اجازه تهیه طرح اکتشافى :

با توجه به مطالب فوق سازمان صنایع و معادن پس از بررسى مدارک و اسناد ارایه شده و بعد از انجام میله گذارى نسبت به اجازه تهیه طرح اکتشافى به نام متقاضى اقدام مى نماید.

متقاضى مکلف است حداکثر ظرف 2 ماه پس از انجام عملیات میله گذارى نسبت به تهیه طرح اکتشاف در قالب دستور العمل هاى ارایه شده از سوى وزارت صنایع و معادن اقدام نماید.

در غیر این صورت حق تقدم او از بین خواهد رفت

دستور العمل طرح اکتشافى مواد معدنى مختلف :

دستور العمل طرح اکتشافى براى مواد معدنى طبقه (1) سنگهاى تزئینى و نما، فلزى و غیر فلزى متفاوت مى باشد. بنابراین دستور العمل تهیه طرح اکتشافى جهت دریافت پروانه اکتشافى براى مواد معدنى مختلف را در زیر شرح مى دهیم

 

دستور العمل طرح اکتشافى مواد معدنى فلزى و غیر فلزى :

عملیات طرح اکتشافى براى دریافت پروانه اکتشافى مواد فلزى شامل دو مرحله مى باشد:

الف – مرحله اکتشاف عمومى: این مرحله شامل موارد ذیل است:

1- تهیه نقشه زمین شناسى XXXXXX و XXXXXXX   در محدوده پروانه اکتشاف، بنحوى که در این نقشه، با توجه به مقیاس مطالعه، واحدهاى سنگى، زونهاى دگرسانى و سیستم هاى گسلى تفکیک ، و شیب و امتداد لایه ها و گسله ها، محل نمونه ها و گسترش زون کانه سازى،‌مشخص شده باشند. ضمنا نقشه در حاشیه، داراى راهنماى کامل و برش زمین شناسى باشد.

2- نمونه بردارى از رخنمون ماده معدنى، به روش شیارى یا تکه اى و یا به صورت سیستماتیک و بر حسب ضرورت از طریق حفر ترانشه یا گمانه.

3- انجام آزمایشات شیمیایى (جذب اتمى و X.R.F) کانى شناسى X.R.D و مطالعات پتروگرافى و مقاطع صیقلى، بر روى نمونه هاى اخذ شده به تعداد مورد نیاز و بر حسب نوع ماده معدنی.

4- تعبیر و تفسیر نتایج به دست آمده و تعیین محدوده یا محدوده هاى مناسب، جهت انجام اکتشافات و مرحله تفصیلی.

5- ارائه گزارش پایانى مرحله اکتشاف عمومى شامل چکیده، مقدمه، موقعیت جغرافیایى، زمین شناسى ناحیه اى، زمین شناسى ساختمانى و تکتونیک منطقه مورد مطالعه، ماگماتیزم و آلتراسیون، ویژگى هاى زمین شناسى و معدنى زون کانه سازى، ذخیره زمین شناسى و عیار تقریبى ماده معدنى نتیجه گیرى و پیشنهادات.
تعیین زمان انجام این مرحله بر حسب فصل کارى مفید و موقعیت جغرافیایى، به عهده سازمان مربوطه است.
 

ب – مرحله اکتشاف تفصیلى: در این مرحله، عملیات اکتشافى در محدوده یا محدوده هاى داراى کانه سازى به صورت ذیل مى باشد:

1- تهیه نقشه توپوگرافى – زمین شناسى 500/1 ( برحسب مورد و ضرورت) در محدوده کانه سازى بنحوى که در آن با توجه به مقایس نقشه، واحدهاى سنگى،‌ زونهاى دگرسانى، رگه ها یا زونهاى کانه دار و سیستم هاى گسلى، تفکیک و شیب و امتداد لایه ها، رگه ها ، گسله ها و اثرات آنها بر روى کانه سازى، محل حفریات و نمونه ها، و گسترش زون کانه سازى مشخص شده باشند. ضمنا نقشه در حاشیه داراى راهنماى کامل و برش زمین شناسى باشد.

2- حفر گمانه، ترانشه یا چاهک اکتشافى و انجام نمونه گیرى سیستماتیک در امتداد آنها با توجه به نوع ماده معدنى و برداشت زمین شناسى حفریات اکتشافی.

3- انجام آزمایشات شیمیایى (جذب اتمى و X.R.F ) کانى شناسى X.R.D و مطالعات پتروگرافى و مقاطع صیقلى، بر روى نمونه هاى برداشته شده به تعداد مورد نیاز و بر حسب نوع ماده معدنی.

4- تعیین تغییرات عیار عناصر مفید همراه و درصد عناصر مضر همراه.

5- برداشت یک یا چند نمونه شاخص (Representative Sample) از زون کانه سازى قابل بهره بردارى جهت انجام آزمایشات تکنولوژى در مقیاس آزمایشگاهى و بر حسب ضرورت نیمه صنعتی.

6- بلوک بندى و تعیین ذخیره ممکن و احتمالى با ذکر روش محاسبه.

7- کلیات روش استخراج و بهره برداری.

8- انجام مطالعات فنى و اقتصادى مقدماتى بر روى کانسار و تعیین قیمت تمام شده ماده معدنی.

9- تعیین ماشین آلات نیروى انسانى و مواد ناریه مورد نیاز و هزینه عملیات اکتشافى به تکفیک در هر مرحله.

10- بررسى تاثیر اقتصادى و اجتماعى اجراى طرح در منطقه

11- ارائه گزارش پایانى شامل چکیده، مقدمه، موقعیت جغرافیایى، زمین شناسى محدوده کانه شناسى، تکنونیک، ماگماتیزم و دگرسانى، ویژگى هاى زمین شناسى و معدن زون کانه سازى، شرح عملیات اکتشافى انجام شده، تعیین عیار میانگین و ذخیره قطعى، ممکن. احتمالى کانسار، نتیجه گیرى و پیشنهادات با توجه به موارد فوق.

دستور العمل طرح اکتشافى مواد معدنى طبقه1 :

طرح اکتشافى مواد معدنى طبقه 1:

نظر به اینکه اکتشاف مواد اولیه معدنى طبقه 1 در محدوده اى به گسترش حداکثر 6 کیلومتر مربع صورت مى گیرد لذا انجام عملیات اکتشافى مقدماتى و تهیه نقشه هاى زمین شناسى XXXXXXXX یا XXXXXXX در این محدوده ها لزومى نداشته فقط یک پى جویى اولیه و تعیین محدوده مناسب جهت انجام اکتشافات تفصیلى صورت مى گیرد. مراحل مختلف عملیات اکتشافى در مرحله تفصیلى در محدوده انتخاب شده به شرح زیر خواهد بود:

1- تهیه نقشه توپوگرافى – زمین شناسى XXXXX یا XXXXXX یا XXXXXXX یا XXXXX  از محدوه مناسب، به نحوى که در آن واحدهاى سنگى و گسلها، با توجه به مقایس نقشه، تفکیک و شیب و امتداد لایه ها و گسله ها، محل نمونه ها و گسترش ماده معدنى، مشخص شده باشند. ضمنا نقشه در حاشیه، داراى راهنماى کامل و برش زمین شناسى باشد.

2- احداث جاده دسترسى به ماده معدنى و باطله برداری.

3- ایجاد سینه کار.

4- برداشت یک یا چند نمونه از کانسار و انجام آزمایشات شیمیایى فیزیکى پتروگرافى و کانى شناسى X.R.D بر روى آنها، بر حسب نوع ماده معدنی.

5- تعیین تغییرات عیار عناصر مفید همراه و درصد عناصر مضر همراه.

6- برداشت یک یا چند نمونه از کانسار و انجام آزمایشات تکنولوژى اولیه بر روى آنها.

7- بلوک بندى مکاده معدنى با در نظر گرفتن کیفیت و شرایط استخراج و تعین ذخیره قطعى، عیار میانگین ماده معدنى، ذخیره ممکن و احتمالى، با ذکر روش محاسبه.

8- انجام مطالعات فنى و اقتصادى اولیه و تعیین قیمت تمام شده ماده معدنی.

9- تعیین ماشین آلات، نیروى انسانى و مواد ناریه مورد نیاز و برآورد هزینه هاى انجام شده.

10- ارائه گزارش پایانى شامل چکیده، مقدمه، موقعیت جغرافیایى، زمین شناسى ناحیه اى، زمین شناسى محدوده مورد مطالعه، تکتونیک، ویژگى هاى زمین شناسى و معدنى کانسار، شرح عملیات اکتشافى، محاسبات ذخیره، نتیجه گیرى نهایى با توجه به کلیه موارد فوق

دستور العمل طرح اکتشافى سنگ تزئینى و نما

 

طرح اکتشافى سنگ هاى تزئینى و نما

نظر به این که اکتشاف سنگهاى تزئینى، در محدوده اى به گسترش حداکثر 4 کیلومتر مربع صورت مى گیرد لذا انجام عملیات اکتشافى عمومى و تهیه نقشه هاى زمین شناسى XXXXX یا XXXXXX   در این محدوده ها لزومى نداشته، فقط یک پى جویى اولیه و تعیین محدوده مناسب، جهت انجام اکتشافات تفصیلى صورت مى گیرد. مراحل مختلف انجام عملیات اکتشافى، در مرحله تفصیلى، به شرح زیر خواهد بود:

1- تهیه نقشه توپوگرافى – زمین شناسى یا XXXXX یا XXXXXX از محدوده مناسب، به نحوى که در آن واحدهاى سنگى و گسلى، با توجه به مقیاس نقشه، تفکیک و شیب و امتداد لایه ها و گسله ها، محل نمونه ها نمایش داده شوند. ضمنا نقشه در حاشیه، داراى راهنماى کامل و برش زمین شناسى باشد.

2- انجام مطالعات در زه نگارى، تعیین شیب و امتداد درزه ها، انواع سیستم هاى درزه و نحوه پراکندگى و یا تراکم درزه ها.

3- برداشت یک یا چند نمونه از ماده معدنى و انجام آزمایشات پتروگرافى، شیمیایى، فیزیکى (مقاومت فشارى و خشمى، ضریب جذب رطوبت، وزن مخصوص) کانى شناسى X.R.D بر روى آنها.

4- احداث جاده دسترسى به ماده معدنى و باطله برداری.

5- ایجاد سینه کار.

6- تهیه یک یا چند کوپ آزمایشى از ماده معدنى و تهیه پلاکهاى استاندارد از آنها و ارزیابى پلاکها از نظر کفیت رنگ، صیقل پذیرى، برش و ساب و اخذ تائیدیه از یک سنگبرى معتبر.

7- بلوک بندى ماده معدنى بار در نظر گرفتن تفکیک و شرایط استخراج و تعیین ذخیره قطعى، ذخیره ممکن و احتمالى ماده معدنى،‌با ذکر روش محاسبه.

8- انجام مطالعات فنى و اقتصادى و برآورد هزینه تمام شده ماده معدنی.

9- تعیین ماشین آلات، نیروى انسانى و مواد ناریه مورد نیاز (در صورت لزوم) و برآورد هزینه هاى انجام شده.

10- ارائه گزارش پایانى شامل چکیده، مقدمه، موقعیت جغرافیایى، زمین شناسى ناحیه اى، زمین شناسى محدوده مورد مطالعه، تکتونیک و درزه نگارى، ویژگى هاى زمین شناسى و معدنى ماده معدنى، عملیات اکتشافى انجام شده، محاسبات ذخیره و نتیجه گیرى نهایى با توجه به موارد فوق.

نمونه طرح اکتشافى.

1- تهیه نقشه توپوگرافى – زمین شناسى 5000/1 (بر حسب مورد و ضرورت) در محدوده کانه سازى بنحوى که در آن با توجه به مقیاس نقشه واحدهاى سنگى، زونهاى دگرسانى، رگه ها یا زونهاى کانه دار و سیستم هاى گسلى، تفکیک و شیب و امتداد لایه ها، رگه ها، گسله ها و اثرات آنها بر روى کانه سازى، محل حفریات و نمونه ها، و گسترش زون کانه سازى مشخص شده باشند. ضمنا نقشه در حاشیه، داراى راهنماى کامل و برش زمین شناسى باشد.

2- حفر گمانه، ترانشه یا چاهک اکتشافى و انجام نمونه گیرى سیستماتیک در امتداد آنها با توجه به نوع ماده معدنى و برداشت زمین شناسى حفریات اکتشافی.

3- انجام آزمایشات شیمیایى (جذب اتمى و X.R.F ) کانى شناسى X.R.D مطالعات پتروگرافى و مقاطع صیقلى، بر روى نمونه هاى برداشته شده به تعداد مورد نیاز و بر حسب نوع ماده معدنی.

4- تعیین تغییرات عیار عناصر مفید همراه و درصد عناصر مضر همراه.

5- برداشت یک یا چند نمونه شاخص (Representative Sample) از زون کانه سازى قابل بهره بردارى جهت انجام آزمایشات تکنولوژى در مقیاس آزمایشگاهى و بر حسب ضرورت نیمه صنعتی.

6- بلوک بندى و تعیین ذخیره ممکن و احتمالى با ذکر روش محاسبه.

7- کلیات روش استخراج و بهره بردارى:

8- انجام مطالعات فنى و اقتصادى مقدماتى بر روى کانسار و تعیین قیمت تمام شده ماده معدنی.

9- تعیین ماشین آلات، نیروى انسانى و مواد ناریه مورد نیاز و هزینه عملیات اکتشافى به تفکیک در هر مرحله.

10- بررسى تاثیر اقتصادى و اجتماعى اجراى طرح در منطقه.

11- ارائه گزارش پایانى شامل چکیده، مقدمه، موقعیت جغرافیایى، زمین شناسى محدوده کانه شناسى، تکنونیک، ماگماتیزم و دگرسانى، ویژگى هاى زمین شناسى و معدن زون کانه سازى، شرح عملیات اکتشافى انجام شده، تعیین عیار میانگین و ذخیره قطعى، ممکن. احتمالى کانسار، نتیجه گیرى و پیشنهادات با توجه به موارد فوق.

 

نقشه کاداستر

نقشه کاداستر چیست ؟ 

محدوده‌بندی، حدنگاری یا کاداستر (به فرانسوی : Cadastre) نوعی نقشه‌برداری ثبتی است که ارزش حقوقی دارد و می‌توان بر اساس مرزهای آن سند مالکیت صادر کرد. کاداستر منبع اصلی داده‌ها در اختلافات و دعاوی بین مالکان زمین است (یا در مورد ایران باید باشد).

کاستادرال/حدنگاشت یکی از روستاهای اتریش در سال ۱۸۵۲ میلادی

نقشه حدنگاری نقشه‌ای است که مرزها و مالکیت قطعات زمین را نشان می‌دهد. برخی از نقشه‌های کاداستر جزئیات بیشتری را نشان می‌دهند، مانند نام ناحیه، شماره شناسایی منحصر به فرد برای هر پارسل ملکی، گواهی شماره عنوان، موقعیت ساختارهای موجود، شماره بخش، نام خیابان‌های مجاور، ابعاد مرزها و…

مجموعه فعالیت‌های مرتبط با حدنگاری شامل تهیه نقشه با استفاده از عکس‌ها و تصاویر زمینی، دریایی، هوایی، ماهواره‌ای، تبدیل رقومی عکس‌ها و تصاویر، عملیات زمینی نقشه‌برداری، ویرایش و تکمیل نقشه‌های زمینی و تطبیق نقشه با وضعیت واقعی و موجود املاک و اضافه کردن کلیه اطلاعات ثبتی، حقوقی و توصیفی و کنترل نهائی و به‌روزرسانی آن می‌باشد.

اطلاعات پیمایشی حدنگاری اغلب یک عنصر اساسی در سامانه‌های اطلاعات جغرافیایی (GIS) یا سامانه‌های اطلاعات زمین (LIS) است که برای ارزیابی و مدیریت اراضی و املاک مورد استفاده قرار می‌گیرد. این سیستم و داده‌ها کاربردهای دیگری نیز دارند، مانند: ردیابی تغییرات طولانی‌مدت در طول زمان برای مطالعات زمین‌شناختی یا زیست‌محیطی و…

عملیات تهیهٔ نقشه‌های حدنگاشتی (کاداسترال) را می‌توان در مراحل زیر خلاصه کرد:

• تهیه نقشه از تمام یا قسمتی از شهرها
• تهیه نقشه از روستاها
• تهیه نقشه از زمین‌ها و املاک در شهرها و روستاها
• تهیه نقشه از کشتزارها و چراگاه‌ها

 

تاریخچه

 

حدنگاری در ایران

قانون جامع حدنگار (کاداستر) کشور در اجرای اصل ۱۲۳ قانون اساسی (رئیس‌جمهور موظف است مصوبات مجلس یا نتیجه همه‌پرسی را پس از طی مراحل قانونی و ابلاغ به وی امضاء کند و برای اجرا در اختیار مسئولان بگذارد) جمهوری اسلامی ایران که با عنوان «طرح جامع کاداستر» به مجلس شورای اسلامی تقدیم شده بود در جلسه ۱۳۹۳/۱۱/۱۲ تصویب شد و به تأیید شورای نگهبان نیز رسید و توسط رئیس‌جمهور وقت (حسن روحانی) برای اجرا ابلاغ شد.

در این قانون، حدنگار (کاداستر)، فهرست مرتب شده اطلاعات مربوط به قطعات زمین است که مشخصه‌های زمین مانند اندازه، کاربری، مشخصات رقومی، ثبتی یا حقوقی به نقشه بزرگ مقیاس اضافه شده‌است.

در ایران تهیه نقشه‌های ثبتی بدین صورت است:

• عملیات صحرایی که توسط گروه نقشه‌برداری انجام می‌شود.
• عملیات کارتوگرافی که در دفاتر انجام می‌شود.
• تأیید نقشه‌های ثبتی بر عهده سازمان ثبت املاک می‌باشد.
• نقشه‌های ثبتی عموماً در مقیاس‌های ۱/۵۰۰ و ۱/۱۰۰۰ ارائه می‌شود.

نقشه‌های ثبتی را می‌توان از راه‌های مختلف دیگر نیز تهیه نمود، از جمله:

• به‌وسیلهٔ عکس‌های هوایی و کارتوگرافی
• توسط اسکنرهای لیزری و نرم‌افزارهای مربوط
• به‌وسیلهٔ دوربین‌های عکاسی بسیار قوی و نرم‌افزارهای مربوط
• به‌وسیلهٔ عکس‌های ماهواره‌ای و جُـز این‌ها

که تمامی روش‌های فوق برای عملیات با متراژ بالا به صرفه و هزینه‌بر می‌باشند. ساده‌ترین و بهترین و دقیق‌ترین روش برای متراژهای نه‌چندان زیاد استفاده از دوربین‌های «توتال» و «جی‌پی‌اس» های دوفرکانسهٔ دقیق می‌باشد.

سازمان ثبت اسناد و املاک ایران در آخرین آمار خود که در بهمن ۱۴۰۰ اعلام کرد، گفت که کاداسترِ بخش اعظمی از اراضی کشور (حدود ۸۰ درصد) انجام شده‌است که از حدود ۱۶۴ میلیون هکتار وسعت اراضی کشور، حدود ۱۳۵ میلیون هکتار آن اراضی منابع طبیعی 

می‌باشد که تا پایان آن سال در سامانه کاداستر تثبیت می‌گردد. 

 

منابع

1. ↑ «حدنگاری» [عمومی] هم‌ارزِ «cadastre/ cadaster»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر هفتم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۷۵۳۱-۹۴-۸ (ذیل سرواژهٔ حدنگاری)
2. ↑ wikipedia. «Cadastre».
3. ↑ «اداره کل کاداستر». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ سپتامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۸ سپتامبر ۲۰۱۹.
4. ↑ هر آنچه باید در مورد «کاداستر» بدانید. (۲۰۲۲). ایسنا. Retrieved 27 March 2022, from https://www.isna.ir/news/1400122318140/هر-آن-چه-باید-در-مورد-کاداستر-بدانید

• فشارکی، پ. فرهنگ جغرافیا، انتشارات امیرکبیر، ۱۳۷۹

تعدیل در پروژه های عمرانی چیست

تعدیل در پروژه های عمرانی چیست و نحوه محاسبه آن

تعدیل عبارتست از متناسب کردن قیمت های قرارداد در مدت اجرا با شرایط روز است.

تعاریف تعدیل :

 

1-شاخص

شاخص عددی است که متوسط قیمت هر دوره را نسبت به یک دوره معین به نام دوره ی پایه به درصد نشان می دهد. در این صورت شاخص دوره پایه عدد صد می باشد.

2-شاخص کلی
شاخص کلی عددی است که متوسط قیمت آحاد بهاء را برای کل اقلام فهرست بهای پایه در هر دوره نسبت به دوره پایه آن ها به درصد نشان می دهد.

3-شاخص رشته ای

شاخص رشته ای عددی است که متوسط قیمت آحاد بهاء را برای کل اقلام هر یک از فهرست های بهای پایه در هر دوره نسبت به دوره پایه همان فهرست بها به درصد نشان می دهد.

4-شاخص گروهی

شاخص گروهی عددی است که متوسط قیمت آحاد بها را برای کل اقلام هر یک از فصول فهرست بهای پایه در هر دوره را نسبت به دوره پایه همان فصل فهرست بها به درصد نشان می دهد.

5-شاخص دوره سه ماهه

عبارتست از شاخص های کلی، رشته ای و گروهی هر یک از دوره های سه ماهه منتهی به ماه های خرداد، شهریور، آذر و اسفند هر سال. شاخص های یاد شده توسط سازمان برنامه و بودجه اعلام می شود.

6-شاخص مبنای پیمان

1-6-شاخص مبنای پیمان، برای پیمان هایی که با استفاده از فهرست های بهای مربوط به پیمان، بر اساس قیمت های آن دوره محاسبه شده است.

یکم: شاخص مبنای پیمان : دوره سه ماهه ای است که فهرست بهای مربوط به پیمان بر اساس قیمت های آن دوره محاسبه شده است.

دوم:شاخص مبنای پیمان: دوره سه ماهه ای است که پیشنهاد قیمت پیمانکار، طی آن دوره تسلیم شده است. در این نوع پیمان ها در صورتی که ارجاع کار به روش ترک تشریفات مناقصه باشد، شاخص دوره سه ماهه ای که پیشنهاد نهایی پیمانکار در آن دوره، به صورت کتبی تسلیم کارفرما شده باشد، شاخص مبنای پیمان خواهد بود.

2-6-شاخص مبنای پیمان برای پیمان هایی که بدون استفاده از فهرست های پایه منعقد می شوند، شاخص دوره ی سه ماهه ای است که پیشنهاد قیمت پیمانکار ، طی آن دوره تسلیم شده است. در این نوع پیمان ها، در صورتی که ارجاع کار به روش ترک تشریفات مناقصه باشد، شاخص دوره سه ماهه ای که پیشنهاد نهایی پیمانکار، در آن دوره به صورت کتبی تسلیم کارفرما شده باشد، شاخص مبنای پیمان خواهد بود.

7-شاخص دوره انجام کار

شاخص دوره انجام کار، شاخص کلی، رشته ای یا گروهی دوره سه ماهه ای است که عملیات اجرایی در آن دوره انجام شده است.

8-ضریب تعدیل

ضریب ضریب تعدیل برابر است با حاصل نسبت شاخص دوره انجام، به شاخص مبنای پیمان منهای عدد یک ، که نتیجه در عدد 0/95 % ضرب می شود. یعنی :

ضریب تعدیل با توجه به نوع شاخص محاسبه می شود و اگر این مدت کارکرد در چند دوره سه ماهه باشد، به همان تعداد ضریب تعدیل وجود خواهد داشت.

پس از محاسبه این فاکتورهای تعدیل عبارت خواهد بود :

تبصره 1) شاخص های دیگر که بر اساس این دستورالعمل برای تعدیل کارکردهای مورد نظر تعیین می شود، بر حسب مورد به جای شاخص دوره انجام کار در رابطه ی بالا در نظر گرفته شده و ملاک عمل قرار می گیرد.

تبصره 2) در مورد پیمان هایی که در مدت مقرر در آنها ( با احتساب تغییر مدت ناشی از تغییر مقادیر کار ) به اتمام رسیده و تحویل موقت شوند، عدد 0/95 رابطه ی بالا برابر عدد یک در نظر گرفته می شود.

9-کارکرد دوره سه ماهه

کارکرد هر دوره سه ماهه، عبارت از مبلغ کارهای انجام شده طی آن دوره است که شامل عملیات اجرا شده، مصالح پای کار، هزینه ی تجهیز و برچیدن کارگاه می باشد.

10-تعیین نوع شاخص تعدیل آحاد بها

الف) پیمان هایی که مبلغ اولیه آنها کمتر از سیصد میلیون ریال است با شاخص رشته ای دوره سه ماهه فهرست بهای واحد پایه مربوط تعدیل می شوند. اگر در این نوع پیمان ها از چند فهرست بهای پایه استفاده شده باشد قیمت های واحد مربوط به هر فهرست بها با شاخص رشته ای همان فهرست بها تعدیل می شود.

ب) پیمان هایی که مبلغ اولیه آن ها از 300 میلیون ریال و بیشتر است. این پیمان ها با شاخص های گروهی دوره ی سه ماهه ی فهرست بهای واحد پایه مربوط تعدیل می شوند.

 ج) شاخص های تعدیل هزینه ی تجهیز و برچیدن کارگاه : مبالغ تجهیز و برچیدن کارگاه با شاخص کل تعدیل می شود.

تبصره : هزینه تجهیز و برچیدن پیمان هایی که مبلغ اولیه آنها کمتر از سیصد میلیون ریال است، در صورتی که در آنها از یک فهرست بهای واحد استفاده شده باشد با شاخص رشته ای فهرست بهای پایه مربوط تعدیل می شود.

د) شاخص تعدیل مصالح پای کار: مبلغ مصالح پای کار مربوط به هریک از فهرست های پایه ( در صورتی که شاخص تعدیل پیمان شاخص رشته ای باشد)، با شاخص رشته ای فهرست بهای مربوط تعدیل می شود و در صورتی که شاخص پیمان شاخص گروهی باشد با شاخص گروهی مربوط به هر یک از اقلام مصالح پای کار طبق جدول مربوط تعدیل می شود.

ه) شاخص تعدیل کارکرد، دوران تأخیر مجاز و غیر مجاز

•  عملیات اجرا شده در مدت تأخیر مجاز ( تمدید مدت پیمان) با شاخص های دوره های سه ماهه انجام کار مربوط تعدیل می شود.
•  عملیات اجرا شده، در مدت تأخیر غیر مجاز، با متوسط شاخص های دوره های سه ماهه مربوط به مدت پیمان ( مدت درج شده در پیمان و مدت های تمدید شده) تعدیل می شود.
• در پایان مدت مقرر در پیمان یا هر تمدید پیمان دستگاه های اجرایی مکلف هستند بنا به تقاضای پیمانکار به تأخیرها رسیدگی نموده و شاخص های تعدیل کارکرد دوره های بعد را با توجه به نوع تأخیرها مشخص کنند. تا انجام این رسیدگی، تعدیل کارکردهای بعد از مدت مقرر در پیمان یا هر تمدید پیمان، طبق مورد با شاخص های دوره سه ماهه مربوط به تاریخ خاتمه مدت درج شده در پیمان یا هر تمدید پیمان، محاسبه و به صورت علی الحساب پرداخت خواهد شد.

و) شاخص مبلغ ما به التفاوت بین آخرین صورت وضعیت موقت و صورت وضعیت قطعی: اگر مابه‌التفاوت مبلغ و آخرین صورت وضعیت مربوط به عملیات انجام شده در مدت بین تاریخ شروع پیمان و تاریخ آخرین صورت وضعیت موقت باشد، شاخص تعدیل مبلغ مابه‌التفاوت متوسط شاخص های دوره های سه ماهه مربوط به مدت یاد شده است .

11-محاسبه تعدیل

قبل از محاسبه تعدیل، باید فاکتورهای زیر محاسبه و مشخص شود:

1-مبلغ صورت وضعیت قبل از صورت وضعیت جدید.

2-تاریخ تهیه صورت وضعیت قبل ( تاریخی که مقادیر صورت وضعیت تا آن تاریخ اجرا شده است)

3-مبلغ صورت وضعیت جدید که محاسبه تعدیل آن مدنظر است.

4-تاریخ صورت وضعیت جدید ( تاریخی که مقادیر صورت وضعیت تا آن تاریخ اجرا شده است).

5-مبلغ مابه التفاوت صورت وضعیت جدید و قبل که باید تعدیل شود.

6-مدت کارکرد: تعداد روزهایی که کارکرد جدید در آن مدت اجرا شده است. اگر در موقع تهیه صورت وضعیت جدید، عملیات اجرایی ادامه داشته باشد در آن صورت مدت کارکرد عبارت است از تاریخ صورت وضعیت جدید منهای تاریخ صورت وضعیت قبلی.

7-نسبت کارکرد: هر سال شمسی را برای محاسبه ی تعدیل به چهار سه ماهه که شامل سه ماهه اول سال ( فروردین، اردیبهشت، خرداد)، سه ماهه دوم سال ( تیر، مرداد، شهریور)، سه ماهه سوم سال ( مهر، آبان، آذر) و سه ماهه چهارم ( دی، بهمن، اسفند) است، تقسیم می کنیم، بعد از آن باید مشخص می کنیم که مدت کارکرد در کدام سه ماهه بوده است. اگر مدت کارکرد کلأ در یک سه ماهه واقع شده باشد در آن صورت نسبت کارکرد صد در صد یعنی یک خواهد بود. در غیر این صورت، باید نسبت های کارکرد در سه ماهه ها مشخص شود که عبارتند از:

12-تعدیل قیمت کارهای جدید ( تعدیل معکوس)

در صورتی که مطابق ضوابط، قیمت کار جدید با مبانی آن، از فهرست بهای منضم به پیمان یا فهرست بهای واحد پایه ای که قیمت از آن گرفته شده است انتخاب شود شاخص مبنای این نوع کارها، همان شاخص مبنای پیمان خواهد بود و با شاخص گروهی (فصلی) مربوطه تعدیل می­ شوند. شاخص مبنای تعدیل این نوع کارها، شاخص دوره سه‌ماهه‌ای است که بر اساس قیمت­ های آن دوره، قیمت کار جدید تعیین و تصویب‌ شده است.

قیمت کارهای جدید در پیمان های منعقده بر اساس قیمت های واحد پایه،که برای آنها قیمت در فهرست منضم به پیمان یا فهرست بهای واحد پایه ای که قیمت پیمان از آن گرفته شده، درج نشده است با شاخص گروهی فصل مربوط تعدیل می شود .شاخص مبنای تعدیل این نوع کارها، شاخص دوره سه ماهه ای است که بر اساس قیمتهای آن دوره ،قیمت کار جدید تعیین و تصویب شده است.

برای محاسبه تعدیل در این حالت ابتدا قیمت کار جدید باید به عددِ محاسبه‌ شده در رابطه‌ی زیر تقسیم شود تا به قیمت های دوره سه‌ماهه مربوط به دوره مبنای پیمان تبدیل شود، سپس مانند سایر ردیف­ های قیمت منضم به پیمان، تعدیل گردد. در اصطلاح به این عمل تعدیل معکوس گفته می­ شود.

قیمت کارهای جدید در پیمانهای منعقده بر اساس قیمت های واحد پایه ،که برای آنها قیمت در فهرست منضم به پیمان یا فهرست بهای واحد پایه ای که قیمت پیمان از آن گرفته شده ،درج نشده است با با شاخص گروهی فصل مربوط تعدیل می شود .

شاخص مبنای تعدیل این نوع کارها، شاخص دوره سه ماهه ای است که بر اساس قیمتهای آن دوره، قیمت کار جدید تعیین و تصویب شده است.

13-تعدیل اقلامی که برای آنها قیمت پایه تهیه نشده است.

اقلامی که مانند ستاره دار برای آنها قیمت پایه تهیه نشده است و هنگام تهیه برآورد، قیمت آنها مطابق دستورالعمل مربوط تعیین می گردد، مشابه سایر اقلام و ردیف های فصل مربوط، تعدیل می شوند.

تعدیل کارهای خاص یا کارهایی که فهرست بهای واحد پایه برای آنها منتشر نشده است.

الف) در کارهایی که فهرست بهای پایه برای آنها منتشر نشده است، اگر استفاده مستقیم از شاخص های فهرست های پایه مناسب باشد،تطبیق فهرست بهای مورد نظر و ردیف های آن با انواع فهرست های پایه و فصل های مربوط به آنها، هنگام تهیه فهرست مقادیر و برآورد کار و قبل از مناقصه گزاری و یا واگذاری کار به روش ترک مناقصه توسط دستگاه اجرایی انجام می شود. نرخ پیمان این نوع کارها مطابق روش این دستورالعمل مورد تعدیل قرار می گیرد.

ب) در کارهایی که به علت شرایط خاص، طبیعت و نوع کار، استفاده مستقیم از شاخص های فهرست های پایه و یا روش تعدیل این دستورالعمل مناسب نیست، دستگاه اجرایی باید قبل از مناقصه گزاری و یا واگذاری کار به صورت ترک مناقصه، روش خاص مورد نظر برای تعدیل نرخ های این نوع کارها را طی گزارش توجیهی به سازمان برنامه و بودجه منعکس کنند تا پس از تصویب شورای عالی فنی ملاک عمل قرار گیرد.

14-چگونگی محاسبه و پرداخت صورت وضعیت تعدیل

الف) برای محاسبه تعدیل هر صورت وضعیت موقت، ابتدا دوره یا دوره های سه ماهه مربوط کارکرد آن تعیین کرده و با استفاده از شاخص دوره یا دوره های یاد شده و شاخص مبنای پیمان، ضریب یا ضرایب تعدیل مربوط محاسبه می شود، سپس مبلغ کارکرد هر دوره در ضریب تعدیل محاسبه شده آن دوره ضرب می شود و مبلغ تعدیل به دست می آید.

ب) ضریب تعدیل هر دوره ابتدا با سه رقم اعشار محاسبه می شود.

ج) تا اعلام شاخص های دوره انجام کار، تعدیل در هر صورت وضعیت با استفاده از آخرین شاخص ها منتشر شده مربوطه محاسبه و به صورت علل حساب پرداخت می شود و با اعلام شاخص ها دوره انجام کار مطابق این دستورالعمل، محاسبات تعدیل انجام شده و مبالغ آن به صورت قطعی به حساب پیمانکار منظور می شود.

د) مبلغ ما به التفاوت تعدیل ناشی از افزایش عدد 0/95 به عدد یک، برای پیمان هایی که در مدت درج شده در قرارداد با احتساب تغییر مدت ناشی از تغییر مقادیر کار به اتمام رسیده باشند، همزمان با صورت وضعیت قطعی به پیمانکار پرداخت می شوند.

آموزش صورت وضعیت نویسی

آموزش تهیه صورت وضعیت

صورت وضعیت به اسناد فنی و مالی اطلاق می گردد که در انتهای هر دوره کارکرد(معمولاً ماهیانه) توسط پیمانکار تهیه و جهت بررسی به مشاور/دستگاه نظارت ارسال می گردد که پس از بررسی مشاور و تائید کارفرما، هزینه انجام کار بر اساس آن به پیمانکار پرداخت می گردد.برای آشنایی بیشتر با نکات مهم در صورت وضعیت نویسی و برخی از مفاهیم و تعاریف مهم آن آشنا می شویم:

دوره کارکرد : با عنایت به اینکه پیمانکار در طول اجرای پروژه (بسته به مدت قرارداد) ممکن است چندین صورت وضعیت ارسال کند به فاصله زمانی دو صورت وضعیت متوالی، دوره کارکرد گفته می شود. برای دوره کارکرد الزام خاصی تعیین نشده است اما طبق بند “الف” ماده ۳۷ شرایط عمومی پیمان  و یادآوری ذیل ماده ۵ دستورالعمل نحوه تعدیل آحاد بهای پیمانها به شماره ۱۰۱/۱۷۳۰۷۳ مورخ ۸۵/۰۹/۱۵، جهت کاهش حجم محاسبات تعدیل ، بهتر است در انتهای هر ماه شمسی صورت وضعیت کارهای انجام شده تا آن تاریخ تنظیم شود.

ضرایب قرارداد : ضرایبی هستند که به ردیفهای فهرست بها اعمال می گردتد تا بهای فهرست به بهای واقعی کار انجام شده تبدیل گردد.ضرایب قرارداد به صورت کلی شامل ضرایب زیر هستند :

• ضریب بالاسری :هزینه های عمومی پیمانکار شامل هزینه های دفتر مرکزی، هزینه تهیه ضمانت نامه، هزینه های حقوقی، مالیات، مابه التفاوت بیمه طرح های عمرانی و غیر عمرانی و … است که بر اساس بند ۲-۷-۲ دستورالعمل کاربرد فهرست بهای سال ۹۸ برای کارهای عمرانی که به صورت مناقصه واگذار شوند برابر ۱.۳۰ و در حالت ترک تشریفات برابر ۱.۲ و در کارهای غیر عمرانی که از طریق مناقصه واگذار شوند برابر ۱.۴۱ و در حالت ترک تشریفات برابر ۱.۳۰ می باشد.
• ضریب منطقه : ضریبی است که بسته به محل اجرا، به ردیفهای فهرست بها اعمال می گردد.بخشنامه ضرایب منطقه ای کارهای پیمانکاری از اینجا دانلود نمایید و جهت دانلود فایل اکسل ضرایب منطقه ای به این آدرس مراجعه فرمایید.
• ضریب پیشنهادی : ضریبی است که پیمانکار در هنگام تهیه اسناد پیشنهاد قیمت جهت شرکت در مناقصه برای کل پیمان یا برای فصول فهرست بها به تفکیک ارائه می نمید. جهت آشنایی با تهیه اسناد پیشنهاد قیمت به این آدرس مراجعه نمایید.
• ضریب طبقات : با توجه به اینکه قیمت های درج شده در فهرست بها برای انجام کار در طبقه همکف و زیر همکف در نظر گرفته شده است بابت کار در طبقات دیگر (بجز همکف و زیر همکف)، ضریبی جهت صعوبت کار و افت مصالح در صورت وضعیت اعمال می گردد.جهت آشنایی با روش محاسبه ضریب طبقات پیوست ۲ فهرست بهای ابنیه مطالعه گردد.ضریب طبقات در زمان برآورد کار توسط مشاور تعیین شده و به کلیه اقلام ساختمان (بجز مصالح پایکار) اعمال می گردد.

تجهیز و برچیدن کارگاه : بر اساس تعریف فهرست بها “تجهیز کارگاه ، عبارت از عملیات، اقدام ها و تدارکاتی است که باید به صورت موقت برای دوره اجرا انجام شود، تا آغاز و انجام دادن عملیات موضوع پیمان ، طبق اسناد و مدارک پیمان ، میسر شود.”به طور کلی هزینه هایی که بعنوان تجهیز کارگاه به پیمانکار پرداخت می شود شامل هزینه ساخت و استهلاک مصالح، هزینه های مستمر کارگاه مانند غذا و تدارکاتی است که برای اجرای کار لازم است و هزینه مصالح مورد استفاده به پیمانکار پرداخت نمی گردد از این رو در پایان کار کلیه مصالح و تجهیزات مربوط به تجهیز کارگاه متعلق به پیمانکار بوده و می بایست جمع آوری و از کارگاه خارج گردد مگر اینکه کارفرما به آنها نیاز داشته باشد، در اینصورت می بایست بابت هزینه آن با پیمانکار توافق نماید. سقف هزینه تجهیز و برچیدن کارگاه بدون احتساب هزینه های تامین و تجهیز محل سکونت کارفرما و مشاور، تامین غذای مهندس مشاور، کارفرما و آزمایشگاه و تهیه، نصب و برچیدن داربست، در رشته های ابنیه ، تاسیسات مکانیکی ، تاسیسات برقی ، راه ، راه آهن و باند فرودگاه ، راهداری، آبرسانی روستایی، آبخیزداری و منابع طبیعی، خطوط انتقال آب ، شبکه توزیع آب و شبکه جمع آوری فاضلاب به میزان ۴% و در رشته های آبیاری تحت فشار و آبیاری و زهکشی به میزان ۵% مبلغ برآورد بدون هزینه تجهیز و برچیدن کارگاه می باشد.

همچنین مبلغ تجهیز و برچیدن کارگاه در صورت ابلاغ کار جدیدی که موجب انجام تجهیز جدید باشد حداکثر تا ۲۵% هزینه تجهیز و برچیدن کارگاه مجاز است.

جهت آشنایی با سایر شرایط برآورد، محاسبه و پرداخت هزینه های تجهیز کارگاه به پیوست مربوطه در فهرست بهای رشته مورد نظر مراجعه فرمایید.

حمل و نقل (رشته ابنیه): هزینه حمل کلیه مصالح در ردیفهای فهرست بهای ابنیه تا ۳۰ کیلومتر لحاظ شده و در صورتیکه منبع تامین مصالح بیش از ۳۰ کیلومتر باشد حمل مصالح بر اساس شرایط درج شده در فصل ۲۸ فهرست ابنیه محاسبه و در صورت وضعیت درج گردد.طبق توضیحات مندرج در فصل ۲۸ فقط به سیمان ، مصالح سنگی (شن ، ماسه، مخلوط شن و ماس ه، سنگ قلوه ، سنگ لاشه و توونان )، آهن آلات (فصل ۷ و ۹)،آجر و بلوک سفالی و بتنی سبک و جدول های بتنی پیش ساخته ماشینی پرسی و کفپوش های بتنی پیش ساخته حمل تعلق می گیرد و برای محاسبه آن ابتدا می بایست مقادیر مصالح را بر اساس ضرایب تعیین شده در مقدمه فصل ۲۸ و ردیفهای عملیات اجرایی مندرج در صورت وضعیت مقدار مصالح را به “تن” محاسبه نموده سپس بر اساس فاصله حمل از ردیفهای ۲۸۰۱۰۱ تا ۲۸۰۵۰۵ فهرست ابنیه هزینه حمل مصالح را  محاسبه نمود.

جهت آشنایی با نحوه محاسبات حمل، مقدمه فصل ۲۸ و جداول محاسبه مقادیر مصالح (مصرف تئوریک مصالح) مثال زیر مطالعه گردد.

مصالح پایکار : طبق بند “ج” ماده ۱۳ شرایط عمومی پیمان، “مصالح و تجهیزات پای کار، عبارت از مصالح و تجهیزاتی است که پیمانکار ، با توجه به اسناد و مدارک پیمان برای اجرای موضوع پیمان ، تهیه کرده و در محلی یا محلهایی از کارگاه که در طرح جانمایی تجهیز کارگاه به عنوان انبار کارگاه یا محل انباشت مصالح تعیین گردیده است ، نگهداری و حفاظت می کند. مصالح و تجهیزات موجود در محل مصرف یا نصب نیز مصالح و تجهیزات پای کار نامیده می شود.”

جهت درج مصالح پایکار در صورت وضعیت ابتدا می بایست مقدار مصالح پایکار با مشاور/نظارت اندازه گیری گردد. سپس بر اساس بهای واحد مندرج در فصل پایکار و اعمال ضریب پایکار که در زیر به آن خواهیم پرداخت در صورت وضعیت درج می گردد.

• ضریب مصالح پایکار ابنیه : در فهرست بهای ابنیه فصلی بعنوان مصالح پایکار وجود دارد (پیوست  یک) که در آن برای انواع مصالح عمومی رشته ابنیه بهای واحد پیش بینی گردیده که طبق ردیف ۳ مقدمه همان فصل، با عمال ضریب ۷۰% (جهت تقویت بنیه مالی پیمانکار) و ضرایب پیمان (بجز ضریب طبقات) به پیمانکار پرداخت می گردد.
• ضریب مصالح پایکار برق و مکانیک : در فهارس بهای برق و مکانیک بجای ارائه لیست مصالح عمومی رشته های مذکور جدولی ارائه شده که برای هر فصل ضریبی جهت تعیین بهای واحد مصالح پایکار مربوطه مشخص شده است و پس از اعمال آن ضریب به ردیف مربوطه ۷۰%  آن با اعمال ضرایب پیمان (بجز ضریب طبقات) به پیمانکار پرداخت می گردد. ضرایب مصالح پایکار فهارس برق و مکانیک سال ۹۶ به شرح ذیل هستند (لازم به ذکر است برخی از مصالح پایکار مکانیکی مانند فهرست ابنیه دارای قیمت واحد در فهرست بها هستند): 

هر صورت وضعیت به طور کلی شامل جداول زیر است :

ریز متره : به جداولی گفته می شود که مقادیر هر آیتم کاری در آن به تفکیک محاسبه و درج می گردند.

خلاصه متره: به جداولی گفته می شود که مقادیر هر ردیف از ریز متره نقل و بصورت خلاصه در آن درج می گردد.

ریز مالی:  جداولی است که در آن مقادیر هر ردیف از خلاصه متره نقل و  بهای آن نیز طبق قرارداد یا فهرست بها در آن مشخص و محاسبه می گردد.

خلاصه مالی: به جداولی اطلاق می گردد که بهای فصول مختلف هر فهرست بها (به تفکیک) از ریز مالی در آن نقل می گردد.

 مالی کل:  به جدولی گفته می شود که مبلغ رشته های مختلف به نقل از خلاصه مالی در آن درج می گردد.

جهت آشنایی بیشتر با تعاریف فوق، مطلب را با یک مثال ساده برای تهیه صورت وضعیت عملیات اجرای فونداسیون شامل بتن مگر، قالب بندی، آرماتور بندی و بتن ریزی ادامه می دهیم.

مثال

ضریب بالاسری = ۱.۴۱

ضریب منطقه = ۱.۰۵

ضریب تجهیز کارگاه = ۱.۰۴

ضریب فصل ۰۶ = ۱.۰۵

ضریب فصل ۰۷ = ۱.۰۸

ضریب فصل ۰۸ = ۱.۰۱

ضریب فصل ۲۸ = ۱.۰۰

فاصله حمل سیمان = ۲۰۰ کیلومت

فاصله حمل شن و ماسه = ۴۰ کیلومتر

فاصله حمل آهن آلات ۶۱۲ = کیلومتر

نقشه ها

مالی کل

خلاصه مالی

ریز مالی

خلاصه متره

ریز متره

محاسبات حمل 

 

 

متره براورد چیست

متره و برآورد چیست و چگونه آن را در کمترین زمان ممکن انجام دهیم؟!

 

 

متره و برآورد از جمله اصطلاحاتی است که در بین مهندسان رایج است و حالتی آکادمی دارد. در بین مردم عادی از متره و برآورد با عبارت هزینه ساخت و متراژ یاد می‌شود. متره و برآورد به زبان ساده به معنی محاسبه میزان هر عملیات ساختمان و مقدار هزینه‌ای است که باید برای آن عملیات صرف شود. در این مقاله نگاهی داریم بر متره و برآورد، اصطلاحات آن و معرفی نرم افزار متره و برآورد متری چند. در ادامه با وبلاگ متری چند همراه باشید.

متره چیست؟

متره در واقع به سنجش و اندازه‌گیری دقیق کارها و مواد یا متریالی است که برای انجام یک پروژه عمرانی نیاز است. در این سنجش مقادیری مانند مقدار مصالح، تعداد کارگران، مدت‌زمان اجرا، حمل‌ونقل و ماشین‌آلات، بر اساس نقشه‌هایی که معمار تهیه می‌کند، اندازه گیری می‌شود.

برآورد چیست؟

برآورد هم به تعیین مقدار دقیق بودجه‌ای که یک پروژه عمرانی برای اجرای مراحل مختلف آن نیاز دارد، گفته می‌شود. برآورد بر اساس اطلاعات به‌دست‌آمده از طریق متره ضرب ‌در ضرایبی که از دفترچه فهرست‌ بها گرفته می‌شود، محاسبه می‌گردد.

متره و برآورد بسته و باز

متره و برآورد به دودسته کلی بسته و باز تقسیم می‌شوند. متره و برآورد بسته در واقع پیش از شروع پروژه عمرانی برای تخمین هزینه آن پروژه پس از کشیدن نقشه‌های معماری انجام می‌گیرد و تسلیم کارفرما می‌شود که در ادامه یا با آن موافقت می‌شود و گروه مشاورین و پس از آن پیمانکار انتخاب می‌شود و یا موافقت نمی‌شود که در این صورت متره و برآورد دیگری که مدنظر باشد تهیه می‌شود.

متر و برآورد باز درواقع متره و برآوردی است که به‌طور مکرر توسط رئیس کارگاه در حین ساخت ‌و ساز تهیه و به پیمان‌کار ارائه می‌شود تا از روند کلی و چند و چون کار اطلاع کافی داشته باشد و به کارفرما گزارش دهد. متره و برآورد باز می‌تواند در طول زمان تغییر کند.

شرایط عمومی پیمان چیست؟

شرایط عمومی پیمان شامل بیان و شرح مسائل کلیدی و موردنیاز قراردادهای پیمانکاری بوده و ابهامات راجع به این مفاهیم رفع می‌کند. این سند، میزان حقوق و تعهدات طرفین قراردادهای پیمانکاری را تبیین می‌کند. این سند وظیفه تعیین تکلیف قراردادها را در خصوص حوادث قهری (حوادث غیرقابل پیش‌بینی خارج از حیطه اختیارات افراد) که شامل بلایای طبیعی، نحوه‌ فسخ قرارداد یا تعلیق (متوقف کردن) یا خاتمه قرارداد و دیگر مسائل هستند را نیز بر عهده دارد.

شرایط خصوصی پیمان چیست؟

شرایط خصوصی پیمان به عنوان مکمل شرایط عمومی به شمار می‌رود. این سند شامل مواردی است که در سند و قانون خاصی از جمله شرایط عمومی تعیین نشده و پیمانکار بر اساس موضوع قرارداد کاری متعهد به انجام آن خواهد بود. این موضوعات برای هر پروژه متفاوت خواهند بود. برخلاف شرایط عمومی پیمان شرایط خصوصی آن توسط خود طرفین قرارداد در جهت تکمیل شرایط عمومی پیمان نوشته می‌شود. نکته مهم این است که این شرایط نباید چیزی برخلاف شرایط عمومی بوده و آن‌ها را نقض کنند بلکه باید مکمل آن باشد.

ریز متره و خلاصه متره

ریز متره در واقع گزارشی است که به ‌صورت دقیق و جزئی از روند پیشرفت پروژه ارائه می‌دهد که معمولا بیشتر بخش‌های آن تکراری است. ریز متره گزارشی طولانی است که مطالعه آن وقت بسیاری می‌گیرد به همین دلیل گزارش ریز متره در نهایت به‌صورت خلاصه ‌متره به کارفرما برای تائید ارائه می‌شود.

مهندس مترور در فرم ریز متره، فعالیت های انجام شده را ریز به ریز و با احتساب تمام جزئیات متره می‌نماید. فرضاً اگر بتن‌ریزی سازه بتنی که شامل بتن‌ریزی فونداسیون، بتن‌ریزی شمع، بتن‌ریزی ستون و بتن‌ریزی تیرها باشد، بایستی تمام جزئیات بتن مصرفی در تمام اجزای متشکله شامل فونداسیون، شمع، ستون‌ها و تیرها را جز به‌جز (یک‌به‌یک -المان به المان) متره کرده و در جدول ریز متره بیاوریم.

بعد از تهیه ریز متره، نسبت به تهیه خلاصه متره اقدام می‌شود. این کار به معنی آن است که هر آیتم که در جاهای مختلف محاسبه شده در جداول خلاصه متره جمع شده و یک رقم کلی به دست خواهد آمد. آیتم‌های خلاصه متره بهتر است که بر پایه ردیف فصل‌ها و آیتم‌های فهرست‌بها مرتب شوند.

در خلاصه متره ها پس از انتقال کلیه ردیف‌های مربوطه متره شده برای یک آیتم عملیاتی، زیر آن‌ها خط کشیده شده و جمع کل را در ردیف‌های مربوطه می‌آوریم.

مترور

به کسی که کار متره و برآورد را انجام می‌دهد مترور گفته می‌شود. مترور یا به صورت دستی کار متره و برآورد را انجام می‌دهد که پیش از اختراع کامپیوتر این کار به صورت دستی انجام می‌شد ولی خوشبختانه با ورود به عصر کامپیوترهای شخصی انجام این کار با استفاده از نرم افزارهای ساده مانند اکسل و نرم افزارهای آنلاین متره و برآورد که تنها برای این منظور ایجاد شده‌اند، قابل انجام است.

به ویژگی‌های مهندس مترور نیز در زیر اشاره شده است.

• دقت
• کیفیت
• سرعت
• نقشه خوانی

دقت کافی یکی از ویژگی‌های مهم مهندس مترور است. وی می‌بایست از تمام اتفاقات اجرای پروژه آگاه باشد و دقت لازم را داشته باشد تا به پروژه ضررهای مالی برنخورد.

کیفیت دیگر ویژگی یک مترور است. یک مهندس مترور با تجربه باید الگو یا چارچوب خاص خود را داشته باشد و فایل های ارائه دهنده متره و برآورد بایستی از کیفیت خوبی برخوردار باشد.

واضح است که سرعت فاکتوری بسیار مهم در پروژه ها محسوب می‌شود و باعث می‌شود که گروه‌های پیمان کاری از طرف کارفرما به عنوان تیم حرفه‌ای شناخته شوند به همین دلیل هنگامی که گروه‌های پیمان کاری برای اجرای پروژه هزینه آن را پیشنهاد می‌دهند علاوه بر دقت بالا، باید سرعت کافی نیز داشته باشند.

اگر مترور توانایی نقشه خوانی را که یکی از مهارت‌های ضروری یک مهندس مترور ساختمان است نداشته باشد قطعاً دچار مشکل خواهد شد زیرا یکی از اولین اقدامات بعد از ورود به یک پروژه ساختمانی برسی تمام نقشه‌های ساختمانی و اعلام نظر خود به کارفرما است.

برای یک مهندس مترور بهتر آن است که دارای تسلط بر مهارت‌های دیگر در رشته‌هایی مانند مهندسی مکانیک و برق باشد تا بتواند مشکلات به وجود آمده در پروژه را بررسی و حل نماید. علاوه بر این یک مهندس مترور باید زمان‌بندی دقیقی برای کارهایی که باید در پروژه مربوطه اجرا شود داشته باشد و نیز باید همیشه اطلاعات و مهارت‌های خود را به روز نماید و با شیوه‌های جدید در این زمینه آشنایی داشته باشد.

فهرست ‌بها

دفترچه فهرست ‌بها، ضمیمه‌ای است که هر ساله از سوی معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری ارائه می‌شود و در آن بهای واحد انجام کار در کلیه عملیات اجرایی مشخص شده است که با استفاده از آن می‌توان برآوردی از هزینه کلی عملیات عمرانی را تخمین زد.

البته برای انجام متره و به ویژه برآورد، باید هزینه متریال و مصالح ساختمانی مانند آجر، سیمان، آهن و … در هزینه دستمزد ضرب شود تا برآورد صورت گیرد.

توجیه تهیه فهرست‌بها در کشور ما این است که با توجه به تورم و تغییرات هر ساله در قیمت‌های مصالح، دستمزد نیروی انسانی و هزینه ماشین‌آلات، بهای واحد انجام کارهای عمرانی مندرج در فهرست‌بها نیازمند تجدید نظر است. لذا پس از انتشار اولین سری از فهارس بها، تقریباً هر ساله فهرست‌بهای رشته‌های مختلف تهیه و در گروه اول به دستگاه‌های اجرایی ابلاغ می‌شود.

بعد از ابلاغ هر فهرست‌بها، سازم آن‌ها و دستگاه‌های اجرایی موظف خواهند بود که برآورد اجرای کارهای خود را بر اساس آن انجام داده چرا که در برآورد بهای واحد از قیمت‌های عرف بازار (طبق گزارش‌های مرکز آمار ایران) استفاده می‌شود. اغلب برای تهیه فهرست‌بهای هر سال، از قیمت‌های سه ماهه چهارم سال قبل استفاده می‌شود.

برگه مالی

برگه مالی هم برگه‌ای است که در آن هزینه انجام یک پروژه عمرانی با توجه به دفترچه بهای آمده شده در فهرست ‌بها و قیمت مصالح ساختمانی برآورد می‌شود. البته لازم به تذکر است که برگه مالی، لزوماً یک برگه نیست و می‌تواند مجموعه‌ای از برگه‌ها و برای پروژه‌های عمرانی بزرگ می‌تواند یک دفترچه باشد.

برنامه زمان‌بندی

برنامه زمان‌بندی هم همان‌طور که از نامش پیداست، به‌صورت یک جدول ارائه می‌شود که در آن زمان اجرای یک عملیات عمرانی مثلاً خاک‌برداری و مدت‌زمانی که این عملیات طول خواهد کشید و همچنین زمان دقیق اتمام عملیات عمرانی و تحویل موقت ذکر می‌شود. معمولاً به برنامه زمان‌بندی پروژه در گزارش‌های امکان‌سنجی و پیش امکان‌سنجی به طور مفصل پرداخته می‌شود.

شناسایی و انجام اقدام اصلاحی در خصوص مشکلات ایجادشده در حین اجرای پروژه، مزیت مهم استفاده از برنامه زمان‌بندی و به‌روزرسانی آن است. حرفه‌ای‌ترین مدیران پروژه علاوه بر شناسایی مشکل، اثرات آن را در زمان وقوع مشکل، در سه یا شش ماه آینده و نهایتاً در زمان تکمیل پروژه پیش‌بینی کرده و در زمان مناسب نسبت به اتخاذ تصمیم مناسب برای حل مسئله، حذف و یا کاهش اثرات سوء بر زمان اتمام پروژه برنامه‌ریزی می‌کنند.

مهم‌ترین مشکلات برنامه زمان‌بندی نیز به شرح موارد زیر است.

• عدم تعریف اهداف پروژه
• مشخص نکردن خروجی‌ها
• پیش‌بینی‌ها و پیش قضاوت‌های بدون پشتوانه
• توجه نکردن به بحث مدیریت ریسک

صورت ‌وضعیت موقت و قطعی

صورت وضعیت موقت توسط پیمانکار و به صورت دوره‌ای و در ضمن انجام کار تهیه می‌گردد. دلیل تهیه این سند، مطالبه مبالغی است که برای خرید مصالح پای کار و هزینه‌های تجهیز کارگاه در آن تاریخ مشخص صرف شده است. به علاوه اگر پیمانکار صورت وضعیت موقت را در به موقع به کارفرما تسلیم نکند، هیچ‌گونه مسئولیتی از نظر تأخیر در پرداخت متوجه کارفرما نخواهد بود.

به آخرین صورت وضعیت موقت اصطلاحاً صورت وضعیت ماقبل قطعی گفته می‌شود.

صورت وضعیت قطعی پروژه در پایان کار و با ارائه مستندات تنظیم خواهد شد و هزینه‌های برچیدن کارگاه بعد از اتمام کار و بندهای باقی‌مانده از قرارداد در این سند قید می‌گردند. پیمانکار باید حداکثر تا یک ماه پس از تحویل موقت، صورت وضعیت قطعی را بر اساس کارهای انجام‌گرفته و مفاد پیمان به مهندس مشاور ارسال نماید. وی نیز باید ظرف مدت دو ماه آن را بررسی کند و به کارفرما برساند.

کارفرما بایست حداکثر تا سه ماه بعد از وصول آن، تمام مبالغ باقی‌مانده را پرداخت نماید. علاوه بر این صورت‌وضعیت‌های قطعی بدون صورت‌وضعیت‌های موقت نیز قابل ارائه هستند و مأخذ تسویه‌حساب به شمار می‌روند.

نرم افزار متره و برآورد متری چند

در بالا با چند اصطلاح رایج در متره و برآورد و به طور کلی در پروژه‌های عمرانی آشنا شدیم. متره و برآورد همان‌طور که گفته شد به روش دستی، با استفاده از نرم افزار اکسل و یا نرم افزارهایی که تنها به منظور انجام متره و برآورد ساخته شده‌اند از راه‌های انجام متره و برآورد است. در این بین نرم افزارهای آفلاین و آنلاین متره و برآورد وجود دارند که در مطالبی جداگانه به معرفی آن‌ها پرداختیم. در این بخش به معرفی نرم افزار متره و برآورد آنلاین متری چند اشاره می‌شود که محیط کاربری ساده‌ای دارد و با آپدیت‌های ماهانه، نزدیک‌ترین تخمین را برای برآورد هزینه ساخت مسکن فراهم می‌آورد.

نحوه کار با نرم افزار متری چند به این صورت است که با ورود به صفحه نرم افزار، اطلاعات خواسته شده را در اختیار نرم افزار قرار می‌دهید و در ادامه مشخصات سازه خود را وارد کرده و در ادامه خلاصه متره را به صورت فایل اکسل دریافت می‌کنید.

 

سخن آخر

متره و برآورد از اصلاحات آکادمیک رشته مهندسی عمران است که به معنی ساده به متراژ و هزینه ساخت بنایی را شامل می‌شود. در حال حاضر بهترین راه و مطمئن‌ترین راه برای انجام متره و برآورد استفاده از نرم افزارهای متره و برآورد آنلاین است که آپدیت قیمت متریال و فهرست بهای آن به صورت منظم انجام می‌شود. به جرئت می‌توان گفت که نرم افزار متره و برآورد متری چند در بین نرم افزارهای آنلاین، نزدیک‌ترین تخمین را به مشتریان ارائه می‌دهد.

بیزینس پلن با پروپوزال چه تفاوتی دارد

تفاوت بیزینس پلن (Business Plan) با پروپوزال (Business Proposal) چیست؟

 

بیزینس پلن (Business Plan) و پروپوزال (Business Proposal) اسناد بسیار متفاوتی هستند. اگر درباره چگونگی نوشتن پروپوزال در اینترنت جستجو کنید، نتایج بیشتر بر نوشتن بیزینس پلن متمرکز خواهند بود. با این وجود، این دو سند اهداف مختلفی دارند. بیزینس پلن توصیف گسترده یک شرکت و چشم‌انداز آن است. پروپوزال یک سند فروش متمرکز است که هدف آن توصیف نحوه برخورد یک شرکت با پروژه، بیان ارزش پروژه برای مشتری و درخواست معامله با مشتری می‌باشد. بیزینس پلن ارائه کتبی حقایق، و پروپوزال نقل قول و دعوت به عمل است.

بیزینس پلن چیست؟

بیزینس پلن یک راهنمای رسمی است که به عنوان طرح اصلی و برای رمزگشایی اقدامات جهت موفقیت کسب و کار استفاده می‌شود. این یک سند مکتوب است که بینش‌هایی را در مورد چشم‌انداز، اهداف و استراتژی‌های کسب و کار برای دستیابی به این اهداف به ذینفعان داخلی و خارجی می‌دهد.

بیزینس پلن در حقیقت پاسخی برای سوالات زیر است:

• ما که هستیم؟
• چه پیشنهاداتی ارائه می‌دهیم؟
• مشتری‌های ما چه کسانی هستند؟
• رقبایمان چه کسانی هستند؟
• مزیت رقابتی ما چیست؟
• پیش‌بینی‌های کسب و کار چیست؟
• نقشه راه برای دستیابی به اهداف بازاریابی، عملیات، تحقیق و توسعه، ساخت و برنامه‌های مالی چیست؟
• نیازهای بودجه/سرمایه‌گذاری چیست؟
• بازگشت سرمایه چقدر است؟

نحوه نوشتن بیزینس پلن

بیزینس پلن عالی، شانس موفقیت را افزایش می‌دهد و سرمایه‌گذاران را برای تأمین بودجه کسب و کار شما ترغیب می‌کند.

طبق مطالعه‌ای که در Small Business Economy منتشر شده است، کارآفرینانی که بیزینس پلن می‌نویسند، ۱۵۲٪ بیشتر احتمال دارد که کار خود را شروع کنند و ۱۲۹٪ احتمال دارد که کسب و کار خود را فراتر از مرحله اولیه پیش برده و رشد دهند.

 

اجزای اصلی یک بیزینس پلن عالی عبارتند از:

خلاصه اجرایی

خلاصه اجرایی قسمت اساسی این سند است و جوهره کل آن را بر دوش می‌کشد:

• جزئیات شرکت
• اندازه و دامنه فرصت شغلی
• شرح پروپوزال‌های شما و چگونگی حل مشکل
• پیش‌بینی رشد
• الزامات مالی

بیزینس پلن باید آموزنده باشد و بتواند علاقه خواننده را برانگیزد تا درباره آن بیشتر بدانند.

مروری بر کسب و کار

این بخش اطلاعات پایین را شامل می‌شود:

• کسب و کار شما
• بازار هدف شما
• شرح محصولات/خدمات شما
• چرا و چگونه پروپوزال‌های شما مناسب مشتریان آینده است
• توانایی‌های شما برای رسیدگی به خواسته‌ها
• ارزش پیشنهادی و مزیت رقابتی شما
• سایر جزئیات مرتبط

تحلیل بازار و استراتژی‌ها

اطلاعات قوی ارائه دهید که تجزیه و تحلیل داده‌ها و آمار از آن‌ها پشتیبانی می‌کند؛ داده‌های موجود در مورد اندازه بازار هدف، روند صنعت، پیش‌بینی‌های فروش و استراتژی بازاریابی را در طرح بگنجانید.

برنامه عملیاتی

برنامه عملیاتی، نیازهای عملیاتی برای عملکرد روان یک کسب و کار را برجسته می‌کند. این نیازها شامل امکانات، مدیریت زنجیره تامین، موجودی، تولید، حمل و نقل، تدارکات، مدیریت کارکنان می‌شوند.

برنامه رشد

این بخش بدین سوال پاسخ می‌دهد: “کسب و کار طی چند سال آینده به کجا می‌رود؟” این امر نقاط عطف و نحوه درآمدزایی شما در آینده نزدیک را برای سرمایه‌گذاران روشن می‌کند.

برنامه بازاریابی

در بخش برنامه بازاریابی نحوه بازاریابی پروپوزال‌ها برای ایجاد و برآوردن نیازهای مشتریان (مشتریان چه کسانی هستند، موقعیت محصول، سیاست قیمت‌گذاری و استراتژی‌های تبلیغاتی) توضیح داده شده است.

برنامه مدیریتی

این بخش چگونگی ساختار سازمان و اساساً قدرت شما در کنار هم را بیان می‌کند و مهارت‌ها، زمینه‌ها و مسئولیت‌های تیم مدیریت را شرح می‌دهد. این برنامه افراد را متقاعد می‌کند که کسب و کار در دستان خوبی قرار داشته و از سرمایه انسانی ماهری برخوردار است.

 

برنامه و پیش‌بینی‌های مالی

این بخشی است که در آن اعداد اهمیت بالایی پیدا می‌کنند.

این برنامه درآمد حاصل از ورود و خروج پول، پیش‌بینی فروش، سود و زیان، ترازنامه، صورت جریان نقدی و هزینه بودجه را در بر می‌گیرد. این اهداف مالی، مدل سودآوری شرکت را ترسیم و پیش‌بینی کرده و برای سال‌های آینده دوره‌ای ترسیم می‌کنند.

نتیجه‌گیری و پیوست

با آوردن مختصر نکات کلیدی شامل چشم‌انداز، مأموریت، اهداف، نقاط قوت و مسیر رشد کسب و کار، بیزینس پلن را به پایان برسانید. آن را جذاب و جالب توجه کنید.

پیوست‌های مربوطه را برای تقویت بیزینس پلن اضافه کنید.

انواع بیزینس پلن

بسته به هدف و کاربرد، انواع مختلفی از بیزینس پلن وجود دارد:

بیزینس پلن برای شرکت‌های استارتاپ

بیزینس پلن استارتاپ عالی می‌تواند جریان جذب بودجه از سرمایه‌گذاران را تغییر دهد. این طرح باید تمام اجزای اصلی را به هم متصل کند تا بتواند یک سرمایه‌گذاری امیدوارکننده دریافت نماید. این اجزا شامل بررسی اجمالی شرکت، محصولات/خدمات، هزینه‌های برآورد شده، ارزیابی بازار، بینش رقابتی، تجزیه و تحلیل ریسک، پیش‌بینی جریان نقدی، استراتژی‌های بازاریابی و نقاط قوت تیم مدیریت هستند.

بیزینس پلن استراتژیک

این طرح، جزئیات استراتژی‌های شرکت برای تحقق اهداف آن را بیان می‌کند. این برنامه چشم‌انداز، مأموریت، استراتژی و اهداف شرکت، نیروی محرکه موفقیت و جدول زمانی را در بر می‌گیرد.

بیزینس پلن داخلی

این طرح همه را به حرکت در می‌آورد و تمرکز را بر برنامه‌ریزی و رشد داخلی می‌گذارد. تضمین می‌کند که همه برنامه کلی شرکت را برای رشد درک می‌کنند و سازمان را آماده می‌سازد تا با شناسایی و رفع هرگونه مانع، به جلو حرکت کند و در صورت لزوم، استراتژی‌ها را ارزیابی و بازنگری نماید.

 

جمع‌بندی

بیزینس پلن و پروپوزال دو دنیای متفاوت با اهداف مشخص هستند. اما هر دو نقش اصلی را در افزایش احتمال موفقیت کسب و کار ایفا می‌کنند.

بودجه بندی پروژه چگونه انجام میگیره

بودجه‌بندی پروژه چیست و چگونه انجام می‌شود؟

 

یک پروژه بدون بودجه مانند ماشین بدون سوخت است. بودجه برای شروع پروژه و به حرکت درآمدن همه منابع ضروری است. اگر در یک شرکت مبتنی بر پروژه به عنوان مدیر کار می‌کنید، بودجه‌بندی پروژه و کمک به چرخش آن به احتمال زیاد مسئولیت شما خواهد بود.

در نگاه اول، موضوع بودجه ممکن است ترسناک به نظر برسد اما در نهایت، متوجه خواهید شد که تمام آنچه لازم دارید این است که برای آن برنامه‌ریزی کنید. دراین مطلب بررسی خواهیم کرد که چه عواملی در بودجه‌بندی پروژه و نحوه محاسبه آن تاثیر دارند.

بودجه‌بندی پروژه چیست؟

بودجه یک پروژه هزینه‌های ترکیبی کلیه فعالیت‌ها، وظایف و نقاط عطفی است که پروژه باید به آن‌ها بپردازد و شامل مبلغی می‌شود که برای اتمام پروژه به آن نیاز خواهید داشت و باید توسط کلیه ذی‌نفعان تأیید شود. شما در مرحله شروع پروژه شروع به بودجه‌بندی آن می‌کنید و نظارت بر بودجه را تا رسیدن به خط پایان ادامه می‌دهید.

چرا بودجه‌بندی پروژه مهم است؟

حداقل سه دلیل برای اهمیت بودجه‌بندی پروژه وجود دارد:

• این کار یک بخش اساسی در تأمین بودجه پروژه است. اعداد به ذی‌نفعان می‌گویند که دقیقاً چه مقدار پول، در چه زمانی برای شروع پروژه نیاز است.
• بودجه‌ای کاملاً برنامه‌ریزی‌شده زمینه کنترل هزینه پروژه را فراهم می‌کند. داشتن برآورد بودجه نهایی به شما کمک می‌کند تا هزینه واقعی پروژه را در برابر بودجه مصوب اندازه‌گیری کنید و ببینید چه میزان هزینه را قبلاً استفاده کرده‌اید. این کار به شما درکی از میزان پیشرفت پروژه می‌دهد.
• بودجه پروژه تأثیر مستقیمی بر دوام مالی شرکت دارد. در صورت محاسبه عملی و با در نظر گرفتن محدودیت‌های منابع، بودجه پروژه حاشیه عملیاتی را افزایش می‌دهد و موفقیت کلی پروژه را بهبود می‌بخشد.

حتما 

دسته‌بندی‌‌های رایج هزینه پروژه

برنامه‌ریزی هزینه‌های پروژه، گامی اساسی در ترسیم بودجه پروژه است. برای انجام این کار، باید لیستی از موارد مربوط به پروژه را ایجاد کنید. در اینجا دسته‌های معمول هزینه پروژه آورده شده است:

• منابع انسانی: نرخ حقوق کارمندان تمام وقت و موقت
• هزینه‌های سفر: درصورت لزوم به سفر برای انجام کارهای پروژه از یک مکان به مکان (از جمله بودجه غذا و محل اقامت)
• هزینه‌های آموزش: کنفرانس‌ها، کارگاه‌ها، پیمانکاران خارج از کشور
• منابع مادی: همه مواردی که تیم شما برای انجام کار نیاز دارد از جمله نرم‌افزار، تجهیزات یا سایر موارد منحصر به فرد
• هزینه‌های تحقیق: مطالعات یا داده‌ها برای پشتیبانی از پروژه شما و ارائه بهترین ارزش‌ها
• خدمات حرفه‌ای: مشاوره حقوقی و غیره
• هزینه‌های مرکزی: تجهیزات یا به روزرسانی‌های فنی برای تکمیل پروژه
• ذخایر احتمالی: وجوه احتمالی برای کاهش خطرات ناشی از افزایش بودجه، معمولاً ۵-۱۰٪ از بودجه کلی را تشکیل می‌دهد.

رویکردهای تخمین بودجه پروژه

برآورد اندازه و هزینه یک پروژه می‌تواند بسیار چالش‌برانگیز باشد، زیرا یک پروژه طبق تعریف ماهیتی منحصر به فرد دارد و غالباً محصول جدید، خدمات یا ایجاد شغل جدید است. هرچه اندازه و پیچیدگی پروژه بیشتر باشد، انجام صحیح این امر دشوارتر خواهد بود. در اینجا پنج تکنیک آورده شده است که می‌تواند روند تخمین پروژه را تا حد زیادی بهبود بخشد:

۱- تخمین پایین به بالا

تخمین پایین به بالا یکی از بهترین و بی‌عیب‌ترین راه‌ها برای بودجه‌بندی پروژه است. این کار شامل تخمین قسمت‌های مختلف پروژه، مانند کارها، نقاط عطف یا مراحل و جمع کردن آن‌ها برای رسیدن به هزینه پروژه می‌شود. اگر در مرحله ایجاد بیانیه کار باشید، این روش قابل استفاده است. اگر مطمئن هستید که همه زوایای پروژه‌ را می‌شناسید، بهترین راه برآورد از پایین به بالا است.

 

نکته منفی این روش این است که برای رسیدن به کوچک‌ترین جزئیات پروژه زمان زیادی لازم است. همچنین ممکن است در بعضی مواقع از تورم تأثیرگذار بر هزینه برآورد خود رنج ببرید.

۲- تخمین بالا به پایین

برآورد بالا به پایین در مقابل رویکرد پایین به بالا ذکر شده است. این کار از کل بودجه پروژه شروع می‌شود و شامل تجزیه آن به قطعات کوچک‌تر است.

اصلی‌ترین عیب این روش تخمین‌های غیرقابل اطمینان است. پیش‌بینی دقیق بودجه قبل از درک دامنه کار و داشتن برنامه پروژه دشوار است.

۳- برآورد متشابه

اگر در مدیریت پروژه تازه کار نیستید، احتمالاً قبلاً چند پروژه را مدیریت کرده‌اید و می‌توانید بگویید چه عواملی در آن‌ها موثر است. با استفاده از برآورد متشابه، به داده‌های بودجه و بهترین روش‌های پروژه‌های قبلی خود اعتماد خواهید کرد تا در مورد اینکه هزینه فعلی چه مقدار خواهد بود، نظر دهید.

همیشه بین پروژه‌ها شباهت‌هایی وجود دارد، اما این بدان معنی نیست که شما باید فقط بر اساس آن‌ها تصمیم بگیرید. هر پروژه‌ای منحصر به فرد است. در صورتی که قبلاً پروژه‌ای را مدیریت نکرده‌اید، می‌توانید با جستجوی سریع، نمونه‌های قابل استفاده را پیدا کنید.

ناگفته نماند که برآورد متشابه به اندازه سایر تکنیک‌ها مانند تخمین از پایین به بالا دقیق نیست. اما مزیت تخمین متشابه این است که فوق‌العاده سریع است و مخصوصاً وقتی اطلاعات محدودی در مورد پروژه وجود دارد بسیار مفید واقع می‌شود.

۴- برآورد پارامتریک

در مقایسه با برآورد متشابه، رویکرد پارامتریک دقیق‌تر است. متغیرهای هزینه یا نقاط داده را از قسمت‌های خاص پروژه‌های معین می‌گیرد و آن‌ها را برای پروژه فعلی اعمال می‌کند، بنابراین شما بیشتر بر اساس داده‌ها تصمیم می‌گیرید.

 

مزیت این فرآیند این است که دقیق‌تر از برآورد متشابه است زیرا بیش از یک مجموعه داده را به کار می‌گیرد و از رابطه آماری بین داده‌های تاریخی و متغیرها استفاده می‌کند

کنترل پروژه چیست

کنترل پروژه چیست و چه مراحلی دارد؟

تعریف، مراحل و مزایای پیاده‌سازی کنترل پروژه در سازمان‌ها

 

بسیاری از سازمان‌ها علیرغم تلاش بسیار، متوجه می‌شوند که پروژه‌های کلان به دلایل زیادی به اهداف اصلی خود نمی‌رسند: خوش‌بینی بیش از اندازه، خطاهای تخمین دستی، داده‌های ناکافی و بسیاری از عوامل دیگر.

وقتی صحبت از پروژه‌های کلان سرمایه می‌شود، ۹۸٪ پروژه‌ها با هزینه زیاد یا تأخیر مواجه می‌شوند. به طور متوسط، افزایش هزینه‌ها ۸۰٪ مقدار اصلی تخمین زده می‌شود و جدول زمانی اغلب ۲۰ ماه یا بیشتر به تأخیر می‌افتد.

بنابراین چه تفاوتی بین یک پروژه پرهزینه و دیرهنگام و پروژه‌ای که به موقع و در محدوده بودجه تحویل داده می‌شود وجود دارد؟ در بسیاری از موارد، پاسخ این سوال کنترل پروژه است.

کنترل پروژه چیست؟

کنترل پروژه فرآیندی برای جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل داده‌های پروژه برای هدایت هزینه‌ها و برنامه‌ها در مسیر درست است. وظایف کنترل پروژه شامل شروع، برنامه‌ریزی، نظارت و کنترل، برقراری ارتباط و تعیین هزینه‌ها و برنامه زمان‌بندی پروژه است. در نهایت، کنترل پروژه فرآیندی تکراری برای تعیین وضعیت پروژه، پیش‌بینی نتایج احتمالی بر اساس آن و سپس بهبود عملکرد پروژه در صورت غیر قابل قبول بودن نتایج است.

فعالیت‌های کنترل پروژه ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• هم‌سوسازی پروژه‌ها با اهداف و پورتفولیوی سازمان
• توسعه ساختار شکست کار (WBS)
• همکاری در برنامه‌های اولیه پروژه
• تدوین برنامه مدیریت ریسک
• بودجه‌بندی و پیش‌بینی پروژه
• نظارت بر هزینه‌های پروژه
• بازخورد و گزارش‌دهی
• بهینه‌سازی استراتژی‌های پروژه برای دستیابی به نتایج بهتر در آینده

در حالی که یک پروژه ممکن است با پارامترهای زیادی از جمله کیفیت، دامنه و غیره سروکار داشته باشد، نظم کنترل پروژه بر عوامل و زمان‌بندی متمرکز است و به طور مداوم به دنبال خطرات احتمالی بر آن‌ها نظارت می‌گردد.

از نظر سلسله‌مراتبی، کنترل پروژه تحت مدیریت پروژه قرار داد. یک کنترل‌کننده پروژه می‌تواند از یک پروژه خاص یا کل پورتفولیو به مدیر پروژه گزارش دهد. کنترل پروژه برای مدیریت موفقیت‌آمیز پروژه ضروری است، زیرا ذی‌نفعان پروژه را نسبت به مشکلات احتمالی آگاه می‌کند و در صورت لزوم به آن‌ها اجازه می‌دهد تا اصلاحات انجام دهند.

 

فعالیت‌های کنترل پروژه باید از طریق چرخه عمر کامل پروژه (از مرحله شروع تا زمان بسته شدن) انجام شود تا عوامل مختلفی که بر هزینه و برنامه تأثیر می‌گذارند کنترل شوند.

در هم آمیختن کنترل پروژه با بقیه مدیریت پروژه، بینش به موقع را فراهم می‌کند که ذی‌نفعان پروژه را قادر می‌سازد تا در زمان مناسب تصمیم‌های درست بگیرند.

فرایندهای کنترل پروژه

نقاط قوت کنترل پروژه در رویکرد داده‌محور و توجه به جزئیات آن‌ها نهفته است. یک مدیر پروژه تنها نمی‌خواهد بداند که هزینه بیش از حد ایجاد شده است یا خیر، بلکه می‌خواهد از دلایل اصلی، اعداد دقیق و چگونگی رفع آن آگاه شود. این جایی است که یک راه‌حل کاملاً یکپارچه برای کنترل پروژه می‌تواند به کارآیی در دریافت سریع پاسخ و نمایان شدن در عملکرد کمک کند و نهایتا هزینه‌های پروژه را کاهش دهد.

فرایندهای کنترل پروژه عبارت‌اند از:

برنامه‌ریزی پروژه

برنامه‌ریزی یکی از مراحل مهمی است که در آن کنترل‌کننده‌ها و مدیران پروژه با هم کار می‌کنند. چه در ایجاد طرح‌های پروژه، برنامه‌ها، ساختارهای خرابی کار یا برآورد هزینه‌ها، برنامه‌ریزی به همه افراد یک خط پایه برای کار در طول پروژه می‌دهد.

بودجه‌بندی

ادغام فرآیند بودجه‌بندی در فعالیت‌های پروژه برای محاسبه دقیق هزینه‌ها و درک زمان و دلیل واریانس ضروری است. با بودجه‌بندی مرحله‌ای و اصلاح تعداد، یک مدل شفاف برای مدیران ارشد و اعضای تیم در دسترس خواهد بود تا بتواند به عنوان یک معیار در طول پروژه عمل کند و جریان‌های نقدی مهم را قابل درک سازد.

مدیریت ریسک

کنترل پروژه رویکردی دقیق برای مدیریت ریسک را فراهم می‌کند. با شناسایی پیش‌گیرانه خطرات، پایش مداوم ریسک و تهیه برنامه‌های پیش‌بینی‌شده برای رسیدگی به مسائل، کاهش تأثیر بر بودجه و برنامه امکان‌پذیر است. همچنین به جلوگیری از بروز برخی خطرات در آینده کمک می‌کند.

 

مدیریت تغییر

وقتی یک پروژه از برآورد اولیه خود فاصله می‌گیرد، اغلب به دلیل یک عامل نیست، بلکه به دلیل اثر چندین عامل است که معمولاً مورد توجه قرار نمی‌گیرند. به همین دلیل مدیریت تغییر بسیار حیاتی است. با ردیابی تغییرات و درک تأثیر آن‌ها، ضمن پیگیری روند واضحی برای ارزیابی، تأیید و پاسخگویی، پروژه‌ها می‌توانند در مسیر خود باقی بمانند.

پیش‌بینی

با افزایش دقت برآورد، کنترل‌کنندگان و مدیران پروژه می‌توانند بینش بیشتری در مورد عوامل محرکه فعلی هزینه‌ها و برنامه‌ها کسب کنند. اندازه‌گیری پیشرفت، یک ورودی حیاتی برای فرایند پیش‌بینی است که به عنوان مقایسه‌ای در برابر هزینه‌های واقعی و متعهد به کار می‌رود و کنترل‌کنندگان پروژه را قادر می‌سازد با استفاده از ترکیبی از روش‌ها و فرمول‌های استاندارد، پیش‌بینی را انجام دهند. به روزرسانی‌های منظم و به موقع با امکان پاسخ‌گویی سریع‌تر و اقدامات اصلاحی نسبت به زمان شروع یک پروژه، به کنترل‌کننده پروژه کمک می‌کنند.

مدیریت اجرایی

تعریف و استفاده از شاخص‌های کلیدی عملکرد (KPI) برای نظارت بر سلامت پروژه و روند پیش‌بینی برای انجام اقدامات اصلاحی بسیار مهم است. سازمان‌هایی که از اطلاعات عملکرد برای مدیریت پروژه‌ها استفاده می‌کنند، مانند محاسبات استفاده شده در مدیریت ارزش بدست آمده، به میزان موفقیت ۶۸ درصدی دست می‌یابند؛ در حالی که برای پروژه‌هایی که از این داده‌ها استفاده نمی‌کنند، ۷ درصد موفقیت وجود دارد.

مدیریت پروژه

این مرحله شامل ایجاد فرایندها و سیستم‌هایی است که می‌توانند به اعضای تیم در برقراری ارتباط و همکاری با یکدیگر کمک کنند. هدف این است که به روزرسانی‌های وضعیت، ضبط زمان جلسات، آموزه‌ها و مدیریت گردش کار به طور یکپارچه انجام شود تا تیم‌ها به جای کارهای روزانه روی اجرای واقعی تمرکز کنند.

تفاوت میان کنترل پروژه و مدیریت پروژه

هم‌پوشانی عملکرد بین این دو رشته در بعضی مواقع می‌تواند تمایز بین آن‌ها را دشوار کند. بسیاری از سازمان‌ها نقش یک کنترل‌کننده پروژه را به یکی از مدیران پروژه اختصاص می‌دهند و این موضوع را پیچیده‌تر می‌سازد. با این حال، تشخیص تفاوت بین این دو مهم است تا نقش کنترل پروژه را کاملاً درک کنید.

 

مدیریت پروژه

مدیریت پروژه یک عملکرد جامع است که شامل مدیریت افراد، فرایندها و محصولات قابل تحویل در یک پروژه از طریق عملکردهای مختلف است. علاوه بر هزینه و برنامه، بر کیفیت و دامنه نیز تمرکز دارد.

بهترین سازند مشارکت چه ویژگی دارد

 

• بهترین سازنده مشارکت در ساخت چه ویژگی هایی دارد؟

دی ماه , 1400

بهترین سازنده مشارکت در ساخت چه ویژگی هایی دارد؟

 پ

افراد زیادی هستند که خانه‌ای کلنگی یا زمینی دارند و دوست دارند که بنایی تازه بسازند و از محل آن سود کنند. اما ممکن است مهارت و یا بودجه کافی برای اینکار را نداشته باشند. اینجاست که قرارداهای مشارکت در ساخت مطرح می شود.
پیدا کردن یک شریک خوب و امین بزرگترین دغدغه برای افراد در عقد قراردادهای شراکت است. در این پست از هلدینگ ساختمانی سپنتا به بررسی این موضوع می پردازیم که به راستی شریک یا سازنده مشارکت در ساخت باید چه ویژگی هایی داشته باشد تا صاحب ملک بتواند به او اعتماد کند؟ به یاد داشته باشید که داشتن پشتوانه مالی می‌تواند شرط لازم برای انتخاب یک شریک باشد؛ اما شرط کافی نیست. با این مقدمه به سراغ نکات مهم و کلیدی در انتخاب بهترین سازنده مشارکت در ساخت می رویم. با ما همراه باشد. 

 

•  با چه سازنده‌ای قرارداد ببندیم؟ (سازنده مشارکت در ساخت چه ویژگی هایی دارد)
• تعهدات سازنده قرارداد مشارکت در ساخت
• فوت سازنده در قرارداد مشارکت در ساخت
  • اثر فوت سازنده در قرارداد مشارکت در ساخت

 با چه سازنده‌ای قرارداد ببندیم؟ (سازنده مشارکت در ساخت چه ویژگی هایی دارد)

در قرارداد مشارکت در ساخت، مالک کسی است که ملک خود را در اختیار سازنده قرار می‌دهد تا سازنده عملیات اجرایی ساختمان را از تخریب تا نوسازی با سرمایه شخصی انجام دهد. در حقیقت؛ مالک، صاحب زمین و سازنده صاحب هزینه ساخت بنای جدید است. اما این شریک باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد؟

• پشتوانه مالی
  از آنجا که در قراردادهای مشارکت در ساخت هزینه‌های ساخت بر عهده‌ سازنده است، طرف سازنده باید تعهد کند که تمام هزینه‌های ساخت و مراحل اداری را بپردازد و مبلغی را برای اجاره‌بها در طول مدت ساخت به مالک بدهد. پس:

اولین و مهمترین ویژگی سازنده مشارکت در ساخت، پشتوانه مالی کافی است.

• تخصص و تجربه
  حتما شما هم این جمله معروف را شنیده اید که تجربه بالاتر از علم است. در زمینه ساخت و ساز نیز، یکی از اصلی‌ترین ویژگی‌هایی که سازنده مشارکت در ساخت باید داشته باشد، تخصص و تجربه است. ممکن است سازنده، مهندس، معمار تجربی یا بساز و بفروش باشد. در این حالت اگر دانش و تحصیلات آکادمیک نیز به آن اضافه شود، میتواند پروژه ای موفق را رقم بزند.
   مسلما کسی که بصورت علمی دوره مهندسی را گذرانده است و متخصص‌ محسوب می‌شود، بیشترین کارایی را خواهد داشت. بعد از آن معمار تجربی و پس از آن بساز و بفروش ها قرار می گیرند. 

هنگام انتخاب بهترین سازنده مشارکت در ساخت، هر دو فاکتور تخصص و تجربه‌ را در نظر داشته باشید.

• سابقه‌ کاری و میزان رضایت مالکان
  چه چیزی بهتر از بررسی سابقه کاری سازنده و پروژه هایی که تا به حال انجام داده است می توناد نظر مالکان را به خود جلب کند؟
  برای انتخاب یک شریک بهترین راه، ارزیابی لیست پروژه‌های اجرایی آن سازنده است. پس قبل از عقد قرارداد به سراغ مالکان قبلی رفته و کیفیت پروژه‌ها را بسنجید، از تجربه و تخصصش بپرسید، در مورد تعهد به کار و قول‌هایش پرس‌وجو کنید و ببینید آیا در پروژه‌های قبلی با مشکل بزرگی رو‌به‌رو شده است یا خیر. در ادامه به بررسی چند نکته مهم در رابطه با سابقه سازنده مشارکت در ساخت می پردازیم:

*یکی از مزیت های سازنده باسابقه، سطح کپگسترده روابط اوست. در این صورت اگر در حین کار به مشکلی برخورد کنید، با تکیه بر روابط و افراد متخصص این حوزه به سرعت و با حداقل هزینه مشکل مرتفع خواهد شد.

*ضمن اینکه یک سازنده به نام و باسابقه هرگز شهرت و خوش نامی خود را با ارائه ی سازه ای بی کیفیت و یا عدم تعهد به قرارداد، زیر سوال نخواهد برد..

*کیفیت ساخت یک ساختمان به مرور زمان مشخص می‌شود. تمام ساختمان‌ها پس از پایان ساخت جلوه و نمای خوبی دارند، اما وقتی که چند خانواده‌ در آن مستقر می‌شوند و چند سال از آن استفاده می‌کنند، کیفیت واقعی خود را نشان می‌دهد. مثلا روز اول نمی‌توان کیفیت شبکه‌ لوله‌کشی، برق، سیستم گرمایش و… را تعیین کرد.

برای اطمینان بیشتر، بهتر است با ساکنان فعلی پروژه‌های قبلی سازنده مشارکت در ساخت صحبت کنید و ببینید چقدر از کیفیت بنا رضایت دارند.

• تیم اجرایی مجرب
  اگر سازنده برای هر بخش از عملیات اجرایی، تیم متخصص خود را داشته باشد، احتمال موفقیت پروژه بیشتر خواهد شد. به این ترتیب در هیچ‌کدام از مراحل اجرای پروژه با کمبود نیروی اجرایی رو‌به‌رو نمی‌شود، هزینه‌ نهایی کار پایین‌تر در می‌آید و در نهایت پروژه طبق برنامه‌‌ زمان‌بندی مورد توافق به اتمام می‌رسد.

قبل از انتخاب سازنده مشارکت در ساخت، مطمئن شوید ، سازنده تیم مخصوص اجرای فونداسیون، آرماتوربندی، بتن‌ریزی، دیوارچینی، نازک کاری و… دارد.

• نقشه‌ معماری
  معمولا سازنده‌ها از نقشه‌‍ های معماری یکسان و شبیه به هم در پروژه‌های مختلف استفاده می‌کنند، به همین دلیل مهم است پیش از بستن قرارداد مطمئن شوید که سازنده نقشه‌ معماری خوبی در اختیار دارد و بیشترین استفاده را از فضا، نور و غیره می‌کند. این موضوع امروزه با توجه به متراژ پایین آپارتمان‌ها اهمیتی دوچندان پیدا کرده است.

 

از سازه های سازنده مشارکت در ساخت دیدن کنید تا از کارایی و جلوه بصری نقشه های معماری بناها مطمئن شوید

 

• کیفیت مصالح

  سازنده مشارکت در ساخت بایستی حتما لیستی از مصالح مورد استفاده در پروژه را به مالک ارائه دهد و پس از تایید صاحب ملک، نسبت به تهیه مصالح مورد توافق تعهد داشته باشد.

مشاهده لیست متریال مشارکت در ساخت

حتما پرس و جو کنید تا مطمئن شوید سازنده در پروژه های قبلی خود، به لیست مصالح مشارکت در ساخت توجه کافی را داشته است یا نه!

• تعهد اخلاقی و قانونی

تنها صداقت است که یک سازنده خوب را از دیگر سازندگان متمایز می کند. متاسفانه قرارداهای مشارکت در ساخت یکی از بسترهای رایج برای کلاهبرداری و خیانت به شمار می رود. به همین خاطر انتخاب یک سازنده صادق و متعهد شما را هرگونه ضرری مصون خواهد کرد.
از آنجا که صداقت در شراکت به آسانی قابل تشخیص نیست، یکی از راه حل های میتواند گفتگو با شرکای قبلی سازنده مشارکت در ساخت باشد.

بهتر است از کارشناسان خبره، بنگاه‌های مورد اعتماد و افرادی که در این حوزه متخصص هستند کمک بگیرید و سازنده ای صادق پیدا کنید.

• مبلغ بلاعوض

مبلغ بلاعوض، مبلغی است که سازنده در ابتدای ساخت پروژه با مالک توافق می کند تا با پرداخت آن مالک بتواند حین عملیات تخریب و نوسازی بنا، هزینه‌های اسکان در ساختمان دیگری را تامین کند.
هیچوقت گول مبلغ بلاعوض بالا را نخورید؛ چراکه در واقع این مبلغ پولی است که سازنده مشارکت در ساخت در عوض قسمتی از ملک به شما می دهد. به همین دلیل ممکن است مبلغ بلاعوض بسیار زیاد، در نهایت به ضرر مالک تمام شود.

فریب مبلغ بلاعوض را نخورید! نه بلاعوض بالا خیلی خوب است و نه بلاعوض کم، بد است. حقیقت این است که بلاعوض هزینه‌ کردن از جیب خود مالک است.

 

تعهدات سازنده قرارداد مشارکت در ساخت

قسمتی از تعهدات سازنده برای قرارداد مشارکت در ساخت عبارتند از:

·         دارا بودن امکانات و صلاحیت علمی، فنی و قانونی

·         انجام پروژه ی ساخت و ساز

·         اجرای مطلوب و به موقع

·         حفاظت از طریق بیمه

·         تعیین محدوده ی عملیات ساخت و ساز

 

فوت سازنده در قرارداد مشارکت در ساخت

قرارداد مشارکت در ساخت جزء عقود لازم است.  به این معنا که با فوت یا ورشکستگی هر یک از طرفین، قرارداد از بین نمی رود. بروز هر کدام از این موارد بخصوص اگر از سمت سازنده ملک باشد، موجب توقف پروژه شده و موجب ضرر و زیان به مالک می شود. پس بهتر است در قرارداد شرط شود که در صورت فوت و ورشکستگی هر یک از طرفین، طرف دیگر بتواند قرارداد را فسخ نماید. راه حل دیگر این است که در زمان تنظیم قرارداد حتما برای طرفین دو نفر دیگر به عنوان ادامه دهنده کار در قرارداد هم از طرف سازنده و هم از طرف مالک قید گردد.

 

اثر فوت سازنده در قرارداد مشارکت در ساخت

طبق دادانامه مربوط به فوت سازنده مشارکت در ساخت از سوی قوه قضائیه، در قرارداد مشارکت در ساخت بنا، از آنجا شخصیت سازنده علت عمده عقد نیست، بنابراین فوت وی موجب انفساخ قرارداد نمی شود.

 

---

 

انتخاب یک سازنده مشارکت در ساخت که پروژه ساخت و ساز را به بهترین شکل پیش ببرد، نیازمند دانستن نکاتی است که در بالا به آن اشاره کردیم. مهمترین مسئله پشتوانه مالی سازنده و تجربه و تخصص وی است. از طرفی سازندگان با سابقه کاری بالا، تیم اجرایی حرفه ای نیز در اخیار دارند و با تکیه بر مصالح باکیفیت و نقشه معماری درست و اصولی جلوی هرگونه ضرر و زیان را خواهند گرفت.
هلدینگ ساختمانی سپنتا، به عنوان سازنده ای صادق و متعهد، اینجاست تا پاسخگوی تمام سوالات شما برای عقد قرارداد مشارکت در ساخت باشد.

قوانین مشارکت در ساخت

 

دی ماه  1400

مشارکت در ساختمان سازی چیست؟ قوانین مشارکت در ساخت/مزایا و معایب آن

برای ساختن یه خانه رویایی و ساخت و ساز پایدار، تنها داشتن زمین آن کافی نیست. تقریبا نیمی از قیمت یک واحد مسکونی صرف خرید مصالح و ساخت خانه می‌شود؛ پس همکاری و رعایت قوانین مشارکت در ساخت هم برای سازنده و هم برای صاحب زمین مفید است و موجب رونق ساختمان‌سازی می‌شود.
سازنده برای ساخت نیاز به خرید زمین دارد و ازطرفی صاحب زمین نیز نیاز به سازنده‌ای متخصص و متعهد دارد. در این حالت و با در نظر گرفتن عرف مشارکت در ساخت، مالک زمین، ملک خود را در اختیار سازنده می‌گذارد و بعد از ساخت خانه، سهم خود را از واحد‌های مسکونی بر می‌دارد.

در این مقاله که توسط کارشناسا فنی وحقوقی  تنظیم شده، کوشش می‌کنیم شما را با قوانین و مقررات مشارکت در ساخت و مزایا و معایب آن و همینطور نکاتی که باید حتما در این نوع مشارکت بدانید، آشنا کنیم.

 

مشارکت در ساخت چیست؟ قوانین مشارکت در ساخت خانه – خطرات مشارکت در ساخت

یکی از قراردادهای حوزه‌ی پیمانکاری و ساخت و ساز، قرارداد مشارکت در ساخت است که بین دو طرف معامله در پروژه های تجاری و مسکونی تنظیم و امضا می شود. در موارد بسیاری، مالک یک زمین پول کافی برای ساخت یک یا چند واحد مسکونی یا تجاری را ندارد و با تکیه بر قوانین مشارکت در ساخت، این روش محبوب را پیش می‌گیرد.
در این نوع همکاری، مالک از خدمات یک شرکت پیمانکاری استفاده می‌کند و در نهایت، طبق قرارداد درصدی از سود پروژه به وی تعلق می‌گیرد. بهتر است برای جلوگیری از هرگونه کلاهبرداری مشارکت در ساخت با مفاهیم آن آشنا باشید. همچنین نکات مهم در مورد فسخ قرارداد مشارکت در ساخت را بدانید تا دچار ضرر مالی و زمانی نشوید.
در ادامه به بررسی قرارداد مشارکت در ساخت، انواع مشارکت در ساختمان و بایدها و نبایدهای ساخت و ساز خواهیم پرداخت و با در نظر گرفتن این امر که مشارکت در هر کار و پروژه ای مزایا و معایب خاص خود را دارد، از خطرات مشارکت در ساخت در کنار مزایای آن سخن خواهیم گفت.

 

مشارکت در ساخت چگونه است؟

 در مشارکت ساخت، ملک از یکی و سرمایه از یکی دیگر است. به همین دلیل چون چند نفر در یک پروژه دخیل هستند بایستی برای تدوین قرارداد دقت زیادی صورت گیرد؛ مثلا باید مطمئن شد که شخصی که ملک را آورده صاحب ملک باشد. سند ملک، آورده طرفین، مدت زمان پروژه، میزان سود و زیان، ضمانت اجرا، هزینه های اداری، درصد مشارکت در ساخت و بسیاری موارد دیگر بایستی مورد توجه قرار گیرد. با ما همراه باشید تا شما را با قوانین مشارکت در ساخت و ساز آشنا کنیم.

قوانین قرارداد مشارکت در ساخت – مشارکت ساخت و ساز

تنظیم یک قرارداد معتبر بر پایه‌ی قوانین مشارکت در ساخت یکی از مهمترین جنبه‌های این فعالیت مشارکتی است؛ چراکه در مشارکت در ساخت صاحب زمین با شرکت یا هلدینگ ساختمانی بطور مستقیم در ارتباط است.
در این قرارداد هیچکدام از طرفین بدون رضایت طرف مقابل حق خروج از قرارداد را ندارند؛ مگر آن که در متن قرارداد، حق فسخ برای یکی از آن ها یا هردوی آن‌ها پیش بینی شده باشد.

“مشارکت ساخت و ساز: سرمایه گذاری مشترک برای ساخت آپارتمان بین مالک یا مالکین از یکسو و مجری یا مجریان از سوی دیگر که گروه اول زمین و گروه دوم هزینه ها را تقبل می نمایند.”

از آنجا که تنظیم قراردادهای مشارکت در ساخت صرفاً به جنبه‌های مالی یک پروژه باز نمی‌گردد، لازم می دانیم به بررسی نکات مهم در این موضوع بپردازیم.

 

 

 

نکات مهم در تنظیم قرارداد مشارکت در ساخت 

 

 

• بایستی از صحت ادعای صاحب ملک مطمئن شوید یا آن شخص ثابت کند که اجازه این کار را دارد.

   

• ملک باید سند رسمی داشته باشد.

   

• مبالغی که دو طرف با آن سرمایه گذاری میکنند، بایستی به طور کامل مشخص شود.

   

• مدت زمان کار باید مشخص شود.به این منظور باید کار ساخت را مرحله بندی کرد و زمان پایان هر مرحله را در قرارداد تعیین کرد. برای مثال تاریخ دقیق خاکبرداری،‌ تاریخ دقیق اسکلت‌بندی،‌ تاریخ دقیق و روز سفت‌کاری و نازک کاری و تاریخ دقیق اخذ پایان کار و صورتجلسه تفکیکی.

   

• میزان سود و زیان باید تعیین شود.

   

• بایستی یک ضمانت اجرایی وجود داشته باشد که اگر طرفین به تعهداتشان عمل نکنند، اجرا شود.

   

• در قسمت بالایی همه صفحات قرارداد عبارت قرارداد مشارکت در ساخت را بنویسید. به هیچ عنوان از عبارت‌های دیگر مانند قرارداد مشارکت مدنی، مبایعه نامه و یا معامله و بیع استفاده نکنید. همچنین حق دریافت وام و واگذاری قرارداد به غیر را سلب کنید.

• بعد از امضای قرارداد به سازنده، وکالت غیرضروری ندهید. تنها در صورت نیاز، جهت انجام امور اداری می توانید به صورت محدود و مدت‌دار به سازنده وکالت کاری بدهید.

   

نکته‌ی مهم در شروع مشارکت در ساخت و ساز، انتخاب سازنده مشارکت در ساخت است.

 

ضروری است که فرد معتمد و درستی انتخاب شود و قرارداد هم به صورت دقیق تنظیم شود و تمام جوانب درنظر گرفته شود.

1. سازنده‌ای که برای کاهش هزینه ها از مصالح بی کیفیت استفاده می کندپس حتما لیست متریال مشارکت در ساخت را آماده و امضا کنید.
2. پروژه را در نیمه رها کند و به تعهدش در مورد تحویل به موقع عمل نکند.
3. سازنده ای که به تعهدش در مورد ساخت ملک با ویژگی های مورد توافق عمل نکند و در نهایت ساختمانی بی کیفیت تحویل دهد.

 

مقاله کمیسون مشارکت در ساخت چقدر است و چگونه محاسبه می‌ شود؟ که در راستای نکات مهم مشارکت در ساخت است، را از دست ندهید.

---

همسایه در قرارداد مشارکت در ساخت

در بسیاری موارد افراد ساکن در یک آپارتمان تصمیم به مشارکت در ساخت واحدهای مسکونی خود دارند. این شراکت در ساختمان های کلنگی بسیار اتفاق می افتد. در این حالت افراد در انتخاب شرکای خود انتخابی ندارند و هر کس با تجربه، پیش زمینه و مشغله های خودش در این قرارداد مشارکت خواهد داشت. همین امر محاسبه قدرالسهم و دیگر موارد مربوز به مشارکت ساخت را سخت می کند.
به این ترتیب در اولین قدم، همسایه ها جهت انجام قرارداد مشارکت در ساخت توافقنامه ای مابین خودشان است امضا می کنند که در آن سهم افراد، نمایندگان و حدود اختیارات ایشان و شرایط کلی قرارداد مشخص شده باشد. با تنظیم قراردادی محکم، از بروز مشکلات و حوادث ناگوار در پروژه خود جلوگیری کنید.

 

انواع قرارداد مشارکت در ساخت – قرارداد مشارکت – انواع مشارکت در ساخت

در این نوع قرارداد همچون قراردادهای دیگر عمرانی و پیمانکاری، انواعی وجود دارد که بنا به شرایط دو طرف یکی از آنها انتخاب و مورد توافق قرار می گیرد:

• ممکن است طرف اول زمین را ارائه دهد و نفردوم هزینه های ساخت را به عهده بگیرد. در این حالت ممکن است قیمت زمین و ما به ازای آن در بیعنامه ذکر نشود و فرد سازنده تعهد دهد که بنایی با مشخصات موردنظر که طرفین در مورد آن توافق کرده اند در همان زمین اول بسازد و بعد از آن طرفین در آن شریک شوند.
• در یک حالت دیگر ممکن است طرفین توافق کنند که عملیات به صورت مرحله‌ای در هر بخش که انجام شد بر اساس توافق از قبل تعیین شده یک سهم از زمین منتقل شود. برای مثال طرفین توافق کنند که بعد از اتمام اسکلت بندی یک دانگ منتقل شود. در این حالت توافق می‌شود که انتقال‌دهنده پس از انجام کار برای تنظیم سند رسمی اقدام کند.
• سومین حالت این است که طرفین قرار بگذارند که اگر پروژه به مرحله مشخصی رسید، صاحب زمین وکالت بلاعزلی برای اقدام در جهت تنظیم سند انتقال رسمی به میزان سهم خود به فرد سازنده که طرف دوم است بدهد.
• گاهی ممکن است توافق شود که سه دانگ از ملک در آغاز به سازنده انتقال داده شود.

مراحل مشارکت در ساخت

پس از اینکه تصمیم گرفتید با یک یا چند سازنده وارد پروژه مشارکت در ساخت شوید و طی آن سرمایه‌گذاری مشترکی برای احداث ساختمان با کیفیتی مشخص انجام دهید، بایستی با در نظر داشتن موارد بالا مراحل زیر را در تنظیم قرارداد طی کنید:

۱. تنظیم قرارداد مشارکت در ساخت باید در دفاتر وکالت یا اسناد رسمی انجام شود تا در صورت بروز مشکلات، ضمانت اجرایی محکمی داشته باشد.

۲. تمام تعهدات طرفین باید حتما به صورت کامل در قرارداد ذکر شوند.

۳. میزان سهم هر یک از طرفین باید حتما به وضوح قید شود.

۴. در پایان هر شرطی که برای محکم شدن ضمانت اجرایی برای انجام تعهدات طرفین لازم است باید با عنوان شروط ضمن عقد، نوشته شود.

 

مزایا و معایب مشارکت در ساخت – قوانین مشارکت در ساخت ساختمان

مشارکت در ساخت یک ایده تقریباً مقرون به صرفه برای پروژه‌های ساخت و ساز به حساب می آید. با این حال، این کار نیز همچون تمام کارهای مشارکتی، مزایا و معایبی خاص خود را دارد.

مزایای قوانین مشارکت در ساخت و ساز

• بهترین، ساده‌ترین و سریع‌ترین راهکار برای نوسازی ساختمان‌های قدیمی مشارکت در ساخت است.
• با تبدیل ساختمان‌های قدیمی به نوساز با روش مشارکتی می توان استانداردهای مقاومت در برابر زمین لرزه و استحکام سازه را برای آن‌ها رعایت کرد.
• با گسترش پروژه‌های نوسازی ساختمان‌ها از طریق پروژه‌های مشارکتی، زیبایی ساختمان‌ها بیشتر خواهد شد؛ بنابراین شرایط زندگی برای خانواده‌ها نیز در بهترین وضعیت قرار می‌گیرد بسیاری از مشکلات شهری نیز از میان برداشته می شود.
• با اجرای پروژه‌های مشارکت در ساخت، ارزش یک ملک بیشتر خواهد شد که این خود، یک سرمایه مالی برای آینده است.
•  صرفه‌جویی در وقت، انرژی و بودجه مالی صاحب ملک  یکی دیگر از مزایای پر.ژه های مشارکتی است.

معایب قوانین مشارکت در ساخت و ساز

•  گاهی مشاورین املاک و افراد ناآگاه نسبت به انعقاد قرارداد اقداماتی انجام می‌دهند و بر همین اساس کلاهبرداری‌ها و زیان‌هایی برای هر یک طرفین پیش می‌آید. همواره پرونده‌هایی در خصوص کلاهبرداری‌هایی که در اثر این قرارداد برای افراد ایجاد شده است وجود دارند که بهترین راه برای پیشگیری از این اتفاقات این است که برای انعقاد قرارداد مشارکت از افراد حاذق در این زمینه کمک بگیرید.

خطرات مشارکت در ساخت

فرض کنید سند ملک مشکلی داشته باشد یا سازنده در موعد مقرر پروژه را تحویل ندهد و یا اینکه سود و زیان مشارکت بطور عادلانه بین طرفین قرارداد مشارکت تقسیم نشود؛ این موارد چند نمونه از خطراتی است که ممکن است در صورت عدم تنظیم صحیح قرارداد، شما را تهدید کند و مشکلات و خسارات زیادی برای هر یک از طرفین ایجاد کند.

یکی دیگر از خطرات ناشی از پیروی نکردن از قوانین مشارکت در ساخت مسکن این است که گاهی برای تسهیل روند نقل و انتقال و کاهش مالیت، سازنده در آغاز کار سهم مالک را یکجا به نامش می کند و تا یک زمان مشخص وکالت بلاعزل فروش می گیرد.
 این کار به لحاظ حقوقی می‌تواند خطراتی برای مالک به همراه داشته باشد. درنتیجه پیشنهاد ما این است که از این کار اجتناب کنید و برای مشارکت در ساخت هوشیار باشید و آگاهانه عمل کنید.

تنظیم قرارداد مشارکت در ساخت

علاوه بر نکاتی که قبلا ذکر شد، در تنظیم این نوع از عقدباید موارد زیر را نیز در نظر داشته باشید:

1. تنظیم قرارداد مشارکت در دفاتر وکالت یا اسناد رسمی ضامن اجرایی محکمی است تا در صورت بروز مشکل بتوان با صرف کمترین زمان و هزینه آن را برطرف کرد. 
2. تمام تعهدات طرفین باید با جزییات در قرارداد ذکر شوند.
3. میزان سهم هر یک از طرفین باید حتما به وضوح قید شود.
4. در پایان هر شرطی که برای محکم شدن ضمانت اجرایی برای انجام تعهدات طرفین لازم است باید با عنوان شروط ضمن عقد، نوشته شود.

نمونه قرارداد مشارکت 

لیست مصالح ساختمانی

مصالح و متریال مورد استفاده در یک پروژه اشتراکی می تواند منشا بسیاری از اختلافات این نوع قراردادها باشد. تهیه لیستی جامع از مصالح مورد توافق در یک قرارداد، از بروز دعواها و اختلاف نظرهای احتمالی تا حدود زیادی می کاهد. در مقاله لیست متریال مشارکت در ساخت می توانید مصالح لازم برای اجزای مختلف ساختمان را ببینید.

ضمانت اجرایی در قرارداد مشارکت در ساخت

یکی از مهمترین و پرچالش ترین قراردادهای ملکی، قرارداد مشارکت در ساخت است. به همین دلیل در اغلب این قراردادها از تضمین استفاده می شود. چند نوع از این ضمانت ها به شرح زیر است:

• تضمین حسن انجام کار

برای تضمین حسن انجام کار پیشنهاد می­شود که سهم شریک تا اتمام پروژه در رهن مالک زمین یا بانک باقی بماند. اگر در روند کار تخلفی صورت گرفت مالک زمین می‌تواند از محل آن تضمین و خسارت­هایی را که به وی وارد شده است جبران نماید و  تضمین­ها را به نفع خود وصول کند.

• تضمین خسارت تاخیر انجام تعهد

 در ضمانت مشارکت در ساخت در تضمینی که بابت خسارت تاخیر انجام تعهد داده می‌شود، شریک بابت هر روز و هر ماه تأخیر در انجام تعهد خود موظف است مبلغی را به عنوان وجه التزام یا خسارت به مالک زمین بپردازد. مالک زمین از محل این تضامین می‌تواند خسارت­ های وارده به خود را بابت تاخیر در انجام تعهد تامین نماید.

جهت کاهش مشکلات پیش ‌آمده قبل از قراردادهای مشارکت در ساخت باید از اشخاص متخصص و کسانی که از نظر حقوقی در این زمینه تخصص دارند کمک گرفت. می توانید قرارداد را توسط وکیل تنظیم قرارداد آماده کنید تا از مشکلات احتمالی جلوگیری کنید.

• تضمین سرمایه

تضمین سرمایه معمولاً در قبال مالکیت تدریجی قسمت مشاع عرصه و تعهد سازنده به ساخت و ساز گرفته می‌شود. طبق این تضمین، می­توان معادل ضرر و زیان مالک را تادیه کرد.

تعهدات سازنده در قرارداد مشارکت در ساخت

• ضمانت نامه­ بانکی
• چک تضمین مشارکت در ساخت
• سفته
• وثیقه ملکی

 

سخن آخر

شما با انتخاب یک شرکت ساختمانی باتجربه، در واقع آن را به عنوان طرف معامله خود برای مشارکت در ساخت و یا به منظور مشاوره مشارکت در ساخت انتخاب می‌کنید و تمام پروژه را به او واگذار می‌کنید. و در نهایت در برخی از قسمت‌ها یا به صورت درصدی از سود نهایی پروژه با او شریک می‌شوید. این دقیقاً همان قراردادی است که به نفع شما خواهد بود.
از همین رو، دانستن قوانین مشارکت در ساخت از نظر حقوقی و اجرایی اهمیت زیادی دارد. لذا کارشناسان ما در هلدینگ سپنتا، مشاوره رایگان برای مراحل انجام کار در اختیار شما خواهند گذاشت. 

 

🌐جهت مشاوره فنی و حقوقی در زمینه مشارکت با ما تماس بگیرید 

مدیریت ساخت چیست! و چه نقشی در توسعه ملی دارد

مدیریت ساخت چیست؟

فرآیند و مراحل آن از ابتدای پروژه تا اتمام آن

 

مدیریت ساخت یا مدیریت پروژه ساخت و ساز شامل نظارت بر جنبه‌های مختلف پروژه‌های ساختمانی است. این مهم در دل خود ترکیبی از مهارت‌ها و تخصص‌های مورد نیاز است که باید با طبیعت همیشه در حال تغییر صنعت ساختمان همراه باشد. برای موفقیت در هر پروژه ساختمانی، مدیریت ساخت به عنوان یک برگ برنده محسوب می‌شود! زیرا می‌توان از طریق آن، مشکلات و خطرات اجرایی و اقتصادی را پیش بینی کرد و ساخت و ساز را بر طبق بودجه تعیین شده و برنامه زمانی به اتمام رساند؛ باما همراه باشید.

مدیریت ساخت چیست؟

مدیریت ساخت و ساز مفهوم نسبتاً جدیدی است. این اصطلاح اولین بار در دهه ۱۹۶۰ هنگامی که تعدادی از دانشجویان دانشکده مهندسی عمران دانشگاه فلوریدا یک گروه پژوهشی را راه‌اندازی کردند، ظاهر شد. درحقیقت، مدیریت ساخت هم یک مدل عملی و هم یک مدل تجاری است، بنابراین می‌تواند تعاریف متفاوتی داشته باشد. چند تعریف از مدیریت پروژه ساخت و ساز در زیر آورده شده است:

• «مدیریت ساخت یک روش تحویل پروژه است که به موجب آن کارفرما (مالک یا سازنده) یک مدیر ساخت را استخدام می‌کند تا از تخصص او برای تخمین هزینه، زمان‌بندی و اجرای پروژه استفاده کند.»
• «مدیریت ساخت و پروژه یک روش مدیریت حرفه‌ای است که مجموعه‌ای از خدمات اعم از برنامه‌ریزی، طراحی، اجرا و پس از ساخت را شامل می‌شود که هدفش دستیابی به اهداف پروژه از جمله مدیریت کیفیت، هزینه و زمان است.»
• «مدیریت پروژه ساخت شامل سازماندهی، برنامه‌ریزی، بسیج و جهت‌دهی تجهیزات، مصالح ساختمانی و مدیریت نیروهای کاری در مرحله اجرای پروژه است.»

تعاریف متفاوت هستند! اما در یک تعریف جامع‌تر می‌توان گفت: «مدیریت ساخت و ساز به معنای ترکیب طراحی و دانش ساختمان‌سازی با مدیریت مالی، مدیریت زمان و مدیریت نیروی کار است.»

هدف از مدیریت پروژه ساخت و ساز چیست؟

پروژه‌های ساختمانی معمولاً شامل صدها فعالیت مختلف در چندین فاز متفاوت است. هر یک از مراحل ساخت و ساز نیاز به دانش مهندسی و توانایی حل مسئله برای ادامه روند پروژه را دارد. با توجه به ماهیت پیچیده و غالباً متغیر پروژه‌های ساختمانی، نقش اصلی مدیریت ساخت یا بهتر است بگوییم «مدیر ساخت»، این است که پروژه را طبق برنامه به جلو پیش ببرد.

هدف این است که پروژه مدیریت شود تا به موقع و با بودجه از پیش تعیین شده و مطابق با ضوابط و مقررات ساختمانی به اتمام برسد. این مهم می‌تواند شامل برنامه‌ریزی و مدیریت هزینه، کیفیت و ایمنی باشد گه برای انواع پروژه‌های ساختمانی اعم از مسکونی، تجاری، اداری، صنعتی، راهسازی، محیط زیست و سایر موارد باشد.

مدیریت ساخت چه مزایایی دارد؟

بدون وجود مدیریت ساخت و ساز، پروژه در معرض خطرات پیش‌بینی نشده قرار می‌گیرد. هنگامی که پروژه در مراحل اولیه قرار دارد، مدیر ساخت نه تنها می‌تواند برای مشکلات احتمالی برنامه ریزی بهتری ایجاد کند، بلکه می‌تواند از فرصت‌های صرفه‌جویی در وقت و زمان نیز بهره‌مند شود.

بیشتر پروژه‌های ساختمانی می‌توانند به چندین پروژه کوچک‌تر یا فازهای مختلف ساختمانی تقسیم شوند. یکی از مزایای اصلی کار با یک مدیر ساخت این است که برنامه زمان‌بندی پروژه کنار هم قرار می‌گیرد تا چندین مورد از این کارهای کوچک به طور همزمان اتفاق بیفتند تا پروژه سریع‌تر شروع و به پایان برسد.

مزیت دیگر مدیریت ساخت «مهندسی ارزش» است. یک مدیر ساخت که در مرحله طراحی با یک تیم کار می‌کند، قادر خواهد بود فرصت‌هایی را برای پس‌انداز مالی ایجاد کند بدون اینکه جلوه و کیفیت کار کاهش یابد. علاوه بر این، او می‌تواند در مناطقی که ممکن است وقت و هزینه اضافی لازم باشد و ارزش سرمایه‌گذاری برای منافع پروژه را دارا باشد، مشاوره دهد.

مدیریت ساخت شامل چه مواردی است؟

مدیریت ساخت و ساز متولی سایت‌های ساختمانی است که بسته به نوع پروژه می‌تواند شامل طیف گسترده‌ای از فنون مختلف به شرح زیر باشد:

• مدیریت هزینه‌ها: مدیر ساخت وظیفه تعیین بودجه و اطمینان از اتمام پروژه در حد انتظارات مالی کارفرما را دارد.
• تضمین کیفیت: مدیران ساخت مطمئن می‌شوند که پیمانکاران اصلی و فرعی وظایف خود را به طور کامل و مطابق با قوانین و مقررات انجام می‌دهند.
• نظارت بر قراردادها: این متخصصان اطمینان مطمئن می‌شوند که قراردادها تحقق یافته و همه افرادی که در این قرارداد مشارکت دارند از پروژه راضی هستند. این مهم می‌تواند شامل مدت زمان انجام کار و قیمت توافقی باشد.
• مدیریت ایمنی: مدیر ساخت خطرات موجود در کارگاه ساختمانی را برای ایمنی کارکنان به حداقل می‌رساند. او همچنین مطمئن می‌شود که نیروهای کاری با احتیاط از مقررات و دستورالعمل‌های ایمنی پیروی می‌کنند.
• ارتباطات: به عنوان رهبران پروژه، مدیران ساخت و ساز اغلب تماس اصلی همۀ افراد درگیر در پروژه هستند و انتظارات و تغییرات را به اطلاع نیروهای مشغول در پروژه می‌رسانند.
• مجوزها و مدارک: مدیر ساخت کلیه مدارک و مجوزهای لازم برای شروع و پایان پروژه را پیگیری و کنترل می‌کند.

عملکرد مدیریت ساخت چگونه است؟

عملکردهای مدیریت پروژه ساخت و ساز به شرح زیر هستند:

• برنامه‌ریزی: یک مدیر ساخت و ساز از برنامه‌ریزی برای بهینه‌سازی استفاده از منابع، کاهش درگیری‌ها و حل خلاقانه مشکلات استفاده می‌کند.
• زمانبندی: مدیران ساخت و ساز تعیین می‌کنند که کل پروژه چقدر به طول می‌انجامد. آن‌ها وظیفه زمان بندی هر مرحله از پروژه را بر عهده دارند.
• سازماندهی: متخصصان ساخت، پروژه مورد نظر را به بخش‌های مختلف تقسیم می‌کنند و وظایف خاصی را به هر یک از اعضای تیم اختصاص می‌دهند.
• نیروهای کاری: یکی از وظایف مهم مدیران ساختمانی، تعیین وظایف هر یک از نیروهای فعال در کارگاه ساختمانی است.
• کنترل: آن‌ها دستاوردهای حال حاضر پروژه را با برنامه زمان‌بندی مقایسه می‌کنند و برنامه‌هایی را برای رسیدن به مهلت‌های کاری و اهداف انجام می‌دهند.
• هماهنگی: مدیران ساخت و ساز مطمئن می‌شوند که هر بخش از پروژه نقش خود را به خوبی درک کرده و درمورد انتظارات و تغییرات ارتباط روشنی بین تیم‌های مختلف کاری وجود دارد.

فرآیند و مراحل مدیریت ساخت

هر پروژه الزامات مختلفی دارد، اما هم آن‌ها اغلب مراحل زیر را طی می‌کنند:

۱- شروع

پس از برنده شدن شرکت در مناقصه، مدیر ساخت گزارش امکان سنجی را طراحی می‌کند. این سند تعیین می‌کند که آیا پروژه می‌تواند در مدت زمان مشخص و طبق بودجه مورد نظر اجرا شود یا خیر. پس از آنکه ذی‌نفعان پروژه با عملی بودن آن موافقت کردند، مدیر ساخت یک سند شروع پروژه (PID) را می‌نویسد. PID دامنه پروژه، سازماندهی تیم و اهداف را بیان می‌کند.

۲- برنامه‌ریزی

در مرحله بعدی، مدیر ساخت مستندات و ساختار پروژه را سازمان می‌دهد. در زیر انواع مختلفی از اسناد در مدیریت ساخت وجود دارند که در مرحله برنامه‌ریزی طراحی می‌شوند:

• برنامه مدیریت پروژه: برنامه مدیریت پروژه سندی است که نحوه اجرای پروژه و برآورد هزینه‌ها را به طور خلاصه بیان می‌کند. برنامه‌های مدیریت پروژه معمولاً با پیشرفت پروژه کامل می‌شود.
• سند اسکوپ: اهداف، مزایا، نیازها و عناصر اصلی پروژه توسط سند اسکوپ تجزیه و تحلیل می‌شود. این سند برای اطمینان از اینکه همه افراد درگیر پروژه می‌دانند چه انتظاری دارند استفاده می‌شود.
• ساختار شکست کار (WBS): ساختار شکست سلسله مراتبی از چگونگی انجام کارهای تیمی در هر مرحله از پروژه و اهداف است. این سند مقدار بودجه و برنامه را برای هر مرحله از ساخت ارائه می‌دهد. ساختار شکست این اطمینان را ایجاد می‌کند که هر مرحله از پروژه در مدت زمان معقولی به اتمام رسیده است.
• طرح مدیریت ریسک: برنامه مدیریت ریسک خطرات احتمالی موجود در پروژه را مشخص می‌کند. این مهم به مدیر ساخت اجازه می‌دهد تا پیش بینی کند که چه مشکلی پیش می‌آید و چگونه می‌توان منابع را آماده کرد تا برای هر اتفاقی آماده بود! تکمیل یک طرح مدیریت ریسک می‌تواند به مدیران ساختمانی کمک کند قبل از شروع کار خطرات احتمالی (مشکلات اقتصادی یا اجرایی) را شناسایی کنند.

۳- اجرا

مراحل اجرای پروژه یکی از مراحل مهم مدیریت ساخت است. در این مرحله، مدیر ساخت بر طبق برنامه زمان‌بندی پیش می‌رود تا مطمئن شود هر مرحله از ساخت به موقع و در بودجه تعیین شده انجام می‌شود. مدیر ساخت و ساز به طور منظم جلسات را ترتیب می‌دهد تا مطمئن شود که اهداف برآورده شده و چه تغییراتی باید در بودجه و برنامه ایجاد شود. آن‌ها همچنین روند پیشرفت پروژه را به کارفرمای پروژه منتقل می‌کند.

۴- نظارت

مدیران ساخت و ساز بیشتر پروژه را صرف نظارت بر ایمنی کارکنان و اندازه گیری پیشرفت می کنند. همانطور که پیشرفت را کنترل می کنند ، در صورت نیاز ، جدول زمانی یا اهداف را تنظیم می کنند. پروژه های ساختمانی غالباً کارهای طولانی و پیچیده ای هستند و مدیران ساخت و سازها غالباً برای دستیابی به اهداف برنامه را تنظیم می کنند. آن‌ها همچنین کیفیت کار را کنترل می کنند تا مطمئن شوند پیمانکاران و پیمانکاران فرعی انتظارات را برآورده می کنند.

۵- خاتمه

مدیر ساخت و ساز پروژه را با تحلیل اینکه آیا تیم اهداف اولیه را برآورده کرده، به اصطلاح می‌بندد. سپس او گزارشی تهیه می‌کند تا ارزیابی دقیقی از تخمین برنامه و مقدار بودجه در آینده انجام دهد. در این مرحله، او همچنین از کارفرما بازخورد لازم را می‌گیرد تا ببینند آیا می‌تواند جنبه‌های دیگر مانند بهره‌برداری و فروش را بهبود بخشند.

 

🌐جهت مدیریت تامین وطراحی و ساخت  باما تماس بگیرید 

توسعه روستایی ونقش آن در توسعه ملی

 توسعه روستایی و نقش آن در توسعه ملی

 

شناخت دقیق مسایل مربوط به روستاهای ایران از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. زیرا ریشه تمامی مشکلات و مسائل عقب ماندگی مثل فقر گسترده، نابرابری در حال رشد، رشد سریع جمعیت و بیکاری فزاینده، در مناطق روستایی قرار دارد( تودارو، ۱۳۶۴، ۲۵۵).
یکی از اهداف کلان توسعه در اغلب کشورها و از جمله کشور ما، کاهش بیکاری و توسعه فعالیت های شغلی است. توسعه و عمران روستایی در چند دهه اخیر همواره یکی از دغدغه¬های اصلی توسعه در ایران و اکثر کشورهای در حال توسعه بوده است.در بسیاری از کشورها، توسعه روستائی به مثابه راهبردی با اهمیت برای تامین نیازهای اساسی و توزیع بهینه منافع ناشی از توسعه ملی تلقی شده و بدین منظور با شیوه‌های متعدد، الگوهای متنوعی برای توسعه روستایی تجربه شده که عمدتا دستاوردهای مطلوبی نداشته و هنوز سهم جوامع روستایی جهان سوم از توسعه و پیشرفت بسیار اندک است و اکثر فقرای این کشورها یا در روستاها بسر می برند و یا شهرنشینانی عمدتا حاشیه نشین با منشاء روستایی بوده اند.
بانک جهانی سرانجام به این باور رسیده که توسعه روستایی، راهبردی برای بهبود زندگی اجتماعی و اقتصادی روستاییان فقیر و تلاشی همه جانبه برای کاهش فقر است که این امر با افزایش تولید و ارتقاء بهره¬وری در محیط روستائی میسر می¬گردد. توسعه روستایی یا نوین سازی جامعه روستایی بایستی این جامعه را از انزوای سنتی بیرون آورده و با اقتصاد ملی عجین سازد. به همین جهت توسعه روستائی تلاشی فراگیر است که به محدوده یک بخش خلاصه نمی‌شود و کلیه بخش ها و زمینه های اجتماعی، اقتصادی، فیزیکی و .... توسعه را در بر می گیرد (مشاورین DHV، ۱۹۷۹، ۶۲۹). در ایران گر چه از ابتدای قرن حاضر تلاش های پراکنده¬ای برای توسعه روستایی آغاز شده و در تدوین برنامه‌های عمرانی کشور نیز تا حدودی مورد توجه قرار گرفته اما تغییر و تحول در جامعه روستایی ایران با انقلاب اسلامی ابعاد گسترده و عمیقی یافته‌است. هر چند به تناسب دگرگونی ها بر مسائل و چالش های توسعه روستایی نیز افزوده شده، بطوری که امروزه علاوه بر آن که بسیاری از مسائل دیرینه کماکان بجای مانده، چالش های نوینی نیز سر بر آورده‌اند.
تا کنون راه حل های متفاوتی برای مقابله با بیکاری، توسعه فعالیت شغلی و توسعه روستایی ارایه شده است.به نظر والتر گالنسون عامل اصلی بیکاری در کشورهای در حال توسعه این است که زمین نمی¬تواند جمعیت روزن افزون روستاها را به کارگیرد و احتمال زیادی وجود دارد که اتوماسیون در آینده بسیار نزدیک موجب تنزل مطلق اشتغال در صنایع تولیدی شود. علاوه بر آن علیرغم اینکه صنایع کوچک تولیدی و صنایع دستی آماده استفاده وسیع از نیروی انسانی است، اما این استراتژی با مشکل رقابت در بازار فروش مواجه است (گالنسون، ۱۳۶۸، ۳۸).
با این حال برخی معتقدند که صنعتی شدن با ایجاد فرصتهای شغلی جدید، نرخ بیکاری را کاهش می دهد(طاهرخانی، ۱۳۷۹، ۵۳). کارشناسان دفتر بین المللی کار معتقدند که رشد اقتصادی، شرط لازم ریشه کن کردن بیکاری و فقر است؛ اما تنها شرط نیست. همچنین مایکل تودارو برای اشتغال استراتژی جامع تدوین کرده و راه حل نهایی مساله بیکاری شهری را بهبود محیط روستایی می داند(تودارو، ۱۳۶۷، ۴۵۵). اما در ایران عمران و توسعه روستایی به مقوله ای سهل و ممتنع تبدیل گشته است.
سهل، زیرا روستاها هنوز بخش عمده ای از جمعیت را در خود جای داده اند، نقشی قابل توجه در تامین امنیت غذایی و تولید ایفا می کنند و آماده پذیرش وظایفی جدی تر در اقتصاد کشور هستند و... ممتنع، زیرا این مناطق فاقد اسناد مدیریتی در سطوح مختلف هستند و در نظام برنامه ریزی، تصمیم سازی و تصمیم گیری کشور جایگاهی قابل اعتنا ندارند و نسبت به توسعه آنها اعتقادی بنیادین وجود ندارد. بعلاوه از کارگزارانی آموزش دیده و معتقد به توسعه روستایی، در سطحی وسیع بهره نمی برند. فاقد یک مدل موفق برای ترویج و توسعه آن در سطح کشور هستند (یدقار، ۱۳۸۳، ۷۲). یکی از خلاء های اساسی روستا های ایران، کمبود مطالعات و تحقیقات و ضعف شناخت در مورد آنهاست. بنابراین با توجه به پیچدگی مناطق روستایی نیاز عمیق به شناخت افزونتر آنها به منظور اتخاذ تصمیمات آگاهانه آشکار می‌شود.
🏕 پیشینه توسعه
پیشینه توسعه بسیار وسیع است و دارای قدمتی هم‌پای با تغییرات طبیعی و اجتماعی در سطح کره زمین است. از دیدگاه طبیعی، سابقه توسعه، همزمان با تحولات زمین شناسی و از منظر اجتماعی برابر با مقارن جوامع بشری اولیه است. در ابتدا بحث از توسعه بیشتر با اصطلاح تکامل و پیشرفت انجام می شد. این کاربرد در آثار هربرت اسپنسر، سن سیمون، مارکس و ... وجود دارد. به مرور زمان اصطلاح توسعه جایگزین پیشرفت و تکامل گردید، داروین، هربرت اسپنسر و مارکس از پیشگامان اندیشه تکامل و توسعه در قرون جدید محسوب می شوند.
جهانی شدن مقوله «توسعه» در طرح مسائل توسعه یافتگی بعضی کشورها و در مقابل، توسعه نیافتگی برخی دیگر، عمدتا پس از جنگ جهانی دوم و به دنبال بحث های اساسی در دوره بازسازی آغاز شد. از دهه ۱۹۵۰به بعد و در ارتباط با دگرگون سازی ساختاری کشورها و سرزمین ها، اصطلاح رشد مطرح شد که بیشتر بار اقتصادی داشت. منظور از رشد اقتصادی بطور کلی گسترش فعالیت های اقتصادی از طریق بهره گیری وسیع تر از منابع به منظور دستیابی به سطحی بالاتر از تولید اقتصادی بود. بعبارت دیگر رشد اقتصادی با افزایش سطح تولید ملی مترادف گردید(سعیدی، ۱۳۷۷، ۱۵۴و۱۵۵).
رواج مفهوم امروزی توسعه که بیشتر جنبه ای نسبی دارد، به دهه ۱۹۶۰ باز می گردد. پیش از آ ن مفاهیمی مانند آباد سازی (استعمار)، اصلاح، عمران، بهسازی، ترویج و نهایتا رشد طی سالها مطرح بودند. اما با رشد شتابان صنعت و تکنولوژی در جهان و گسترش شهرنشینی عقب ماندگی مناطق روستایی جهان بیش از پیش نمایان شد. و چون روستاییان نسبت به شهرنشینان درآمد کمتری داشته و از خدمات اجتماعی، رفاهی و آموزشی ناچیزی برخوردار بودند لذا در جهت رفع فقر شدید مناطق روستایی، بهبود سطح و کیفیت زندگی روستاییان، ایجاد اشتغال و افزایش بهره وری آنان بحث (توسعه روستایی) مطرح شد.
در ایران به عنوان یکی از مراکز اولیه و مهم تمدن بشری، برنامه ریزی و توسعه به مفهوم کلی و عمومی آن سابقه زیادی دارد. وقتی که می خواهیم نقش روستا را در فرایند توسعه ملی بشناسیم باید ابتدا روشن کنیم که روستا چیست، منظور از توسعه چیست و ارتباط این دو با هم چگونه است؟
🏕 تعریف روستا
در منابع مختلف، تعاریف گوناگونی از روستا شده است، که یکی از تعاریف که هم جامع به نظر می رسد و هم می توان با توجه به شرایط امروزی از یک روستا یاد کرد این است: که روستا عمدتا یک واحد همگن طبیعی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و کالبدی است که از یک مرکز جمعیت و محل کار و سکونت( اعم از متمرکز، پیوسته و یا پراکنده) با حوزه و قلمرو معین ثبتی و یا عرفی تشکیل می شود و اکثریت ساکنان شاغل دائمی آن به طور مستقیم و یا غیر مستقیم به یکی از فعالیتهای اصلی زراعی، باغداری، دامداری، صیادی، صنایع روستایی و یا ترکیبی از این فعالیتها اشتغال دارند و از آن ارتزاق می نمایند و پیوند فرهنگی و اجتماعی عمیقی ما بین جامعه آن برقرار است (مطیعی لنگرودی، ۱۳۸۲، ۳۱).
🏕توسعه روستایی چیست؟
تا کنون تعاریف زیادی درباره توسعه روستایی مطرح شده است. بنا بر تعریف، توسعه روستایی، جزئی از برنامه های توسعه هر کشور است که برای دگرگون سازی ساخت اجتماعی- اقتصادی جامعه روستایی بکار می روند. اینگونه برنامه ها را که دولت ها و یا عاملان آنان در مناطق روستایی پیاده می کنند، دگرگونی اجتماعی بر اساس طرح و نقشه نیز می گویند. این امر در میان کشورهای جهان سوم که دولت ها نقش اساسی در تجدید ساختار جامعه به منظور هماهنگی با اهداف سیاسی و اقتصادی خاصی به عهده دارند، مورد پیدا می کند. از سوی دیگر توسعه روستایی را می توان عاملی در بهبود شرایط زندگی افراد متعلق به قشر کم درآمد ساکن روستا و خودکفاسازی آنان در روند توسعه کلان کشور دانست ( ازکیا،۱۳۸۱، ۷۶).
توسعه روستایی به معنی حفظ یا گسترش روستا نیست یعنی نباید به این مقوله این گونه نگاه کرد . نباید فکر کرد که با توسعه روستایی می خواهیم روستا ها را گسترش دهیم و یا روستا ها را حفظ کنیم. بطور مرسوم وقتی می گوییم توسعه روستایی، این عبارت این معنی را می¬رساند که روستاهای موجود کشور یا باید حفظ شوند یا گسترش پیدا کنند.در حالی که هر دوی این معانی غلط است. توسعه روستایی را باید همان باز سازی روستا بدانیم. بازسازی روستا از دیدگاه فکری، اندیشه ای، آموزشی، تکنولوژی و تولید.
این امور را باید توسعه اقتصادی انجام دهد. پس هدف، بازسازی کامل جامعه روستایی است. لذا توسعه روستایی را باید به مفهوم باز سازی جامعه روستایی دانست. توسعه فرایند نو سازی و باز سازی جامعه بر اساس اندیشه ها و باور های تازه است. الان باید دید که فرایند توسعه که خود ناشی از فرایند تحول فکری و اندیشه ای، و نهاد سازی است و سامان های تازه ای به زندگی می بخشد چه ارتباطی با توسعه روستایی به معنای مورد اشاره ما دارد؟در این ارتباط بحث دو سویه ای وجود دارد. اولا این که روستا در فرایند توسعه عمومی جامعه چه نقشی دارد؟ثانیا این که توسعه عمومی بر روستا چه تاثیراتی می گذارد؟ آیا واقعا می توان انتظار داشت که روستا در تحول اندیشه جامعه نقش موثری داشته باشد؟
🏡این اندیشه ها و بصیرت های تازه در دوران مدرن شامل سه اندیشه اصلی علم باوری، انسان باوری و آینده باوری است.
۱) علم باوری :

یعنی بشر پذیرفته که شاخه ای از معرفت هایش که از آن بعنوان علم یاد می کنیم، از اهمیتی ویژه برخودار است.
۲) انسان باوری :

به این معنی که جامعه امروز ایده، یا اندیشه اصالت فرد و انسان را پذیرفته و ایده اصالت نجبا و اشراف را رها کرده است. بعبارت دیگر در دنیای مدرن وقتی کودکی به دنیا می آید. به همین اعتبار که این کودک از ا سان زاییده شده، محترم است.
۳) آینده باوری:

دو اندیشه علم باوری و انسان باوری با اندیشه سوم یعنی آینده باوری کامل شده است. در این اندیشه نگرش قدیمی به زندگی تغییر کرده است. در گذشته فردی که بدنیا می آمد این طور فکر می شد که از پیش سرنوشتش تعیین شده است. مثلا اگر پدر کشاورز بود فرزند هم به احتمال قریب به یقین باید کشاورز می شد. اگر پدر آهنگر بود فرزند باید آهنگر می شد و ... اما دنیای جدید این اندیشه را عوض کرده است.
🏕توسعه پایدار روستایی
آنچه امروزه در مورد توسعه در مناطق روستایی مطرح است، توسعه پایدار روستایی است. توسعه پایدار توسعه ای است که بتواند نیازهای کنونی بشر را تامین کند بدون آن که توانهای محیطی و زیستی نسل های آینده را در تامین نیازهایشان به مخاطره اندازد( جان بری، ۱۳۸۰، ۲۸۲). هدف اصلی توسعه پایدار، تامین نیازهای اساسی، بهبود و ارتقا سطح زندگی برای همه، حفظ و اداره بهتر اکوسیستم ها و آینده ای امن تر و سعادتمندانه‌تر است.
🌏توسعه ای که در مناطق روستایی بیشتر مورد نظر بوده و لازم است تا برنامه‌ریزان روستایی مد نظر داشته باشند به شرح زیر است.
۱) توسعه باید «تغییری» در جهت بهبود شرایط زندگی برای اکثریت مردم باشد.
۲) مردمی که از توسعه سود می برند باید بیشتر از مردمی باشند که از آن متضرر می شوند.
۳) توسعه باید دست کم مردم را نسبت به تامین حداقل نیازهای زندگیشان یا نیازهای ضروری زندگیشان مطمئن سازد.
۴) توسعه باید با نیازهای مردم هماهنگی و مطابقت داشته باشد.
۵) توسعه باید باعث تشویق خود اتکایی شود.
۶) توسعه باید بهبود طولانی و مستمر را به ارمغان آورد.
۷) توسعه نباید باعث تخریب محیط زیست طبیعی باشد

🌍هدف های استراتژی توسعه روستایی ، ایران متکی بر اصلهای زیر است:
۱) کاهش شدت جریان مهاجرت روستاییان به شهر، بنحوی که مهاجرت روستایی رابطه معقول و متعادلی با توسعه خدمات، صنعت و کشاورزی پدید آورد.
۲) تمرکز یافشرده کردن جمعیت در محیط روستایی ، جهت پدید آوردن مراکز روستایی بزرگتر تا روستاییان بتوانند تحت پوشش شبکه خدمات قرار گرفته و در عین حال پوشش کافی جمعیتی برای استقرار صنایع در محیط روستایی فراهم آید.
۳) انتظام بخشیدن به زراعت و دامداری در محیط روستا
۴) تقویت کردن و تنوع بخشیدن به اشتغال غیر کشاورزی در محیط روستا
۵) توسعه تعاونی های زراعی و دامداری در میان روستاییان
۶) توسعه اراضی اشباع در چارچوب نظام تعاونی جهت بالا بردن میزان تولید (آسایش،۱۳۸۰،۹).
بنابراین باید برای رسیدن به توسعه روستایی، خصوصا توسعه پایدار روستایی توجه به تعریف و اهداف توسعه و همچنین بکار گیری استراتژیهایی که برای توسعه روستایی در ایران درنظرگرفته شده لازم است. ضمنا در استراتژیهای فوق باید به مسئله پایداری توسعه روستایی نیز دقت لازم صورت گیرد.
● ضرورت توسعه روستایی
▪ چرا توسعه روستایی همچنان حائز اهمیت است؟
در برخی محافل، توسعه روستایی موضوعی منسوخ شده تلقی می شود این بدان معنی نیست که از شیوع یا شدت فقر روستایی در کشور های جهان سوم در سال های اخیر کاسته شده است. بلکه در بخش های بزرگی از جهان این موضوع کاملا بر عکس است.و دلیل آن این است که در طی ده تا پانزده سال گذشته اولویت های دولت ها و الگو های بسیاری از کارگزاری های کمک کننده در حال تغییر بوده است. بانک جهانی، بر اساس تعریف محافظه کارانه اش، تعداد افرادی را که در کشورهای جهان سوم همچنان در فقر بسر می برند و با فلاکت و ناامنی ناشی از فقر دست به گریبان اند را بیش از یک میلیارد نفر برآورد می کند، در بسیاری از کشورها بخصوص در جنوب صحرای آفریقا و جنوب آسیا، روستایبان فقیر نیمی از کل جمعیت را تشکیل می دهند.
در طی دهه ۱۹۷۰، الگوهای غالب در میان کارگزاری های یاری دهنده، توسعه بر کاهش فقر متمرکز بود، با اذعان به اینکه اکثریت خانواده ها، به خصوص در نواحی روستایی، عمدتا از منافع رشد اقتصادی کلان بی نصیب بودند. بالا بردن سطح قابلیت ها و آسایش فقرا می توانست آنها را بیشتر در شکل دهی اقتصاد و جامعه شان سهیم کند. بر این اساس انتظار می رفت که به طرح‌های دولتی و موردنظر حامیان نیازهای اولیه، توجه شده و میزان بهره وری این اکثریت فراموش شده افزایش یابد. توجه خاص به فقرزدایی در دهه ۱۹۸۰ تحت الشعاع فرمول نئوکلاسیکی قرار گرفت.
▪ توسعه روستایی« ضرورتها و راهبردها»
چنانکه می دانیم اقتصاد کشور های جهان سوم از جمله کشور ما اغلب بر تولیدات کشاورزی متکی است.و فعالیتهای کشاورزی هم، غالبا در روستاها انجام می شود. لذا از یک طرف به خاطر بهبود بخشیدن به روشهای سنتی تولیدات کشاورزی و بهره برداری بهینه از زمین و منابع تولید و توزیع محصولات کشاورزی و از سوی دیگر تخفیف گرسنگی و محو فقر و از طرف دیگر به منظور نو سازی اجتماعی و فرهنگی روستاها که خود منبعث از توجه به مسائل انسانی و ضرورت های سیاسی است، موضوع توسعه روستایی و اهمیت آن آشکار می گردد. برای همین هم هست که گفته اند مشکلات آینده جهان سوم اعم از بیکاری، فقر، کمبود درآمد، گرسنگی، کمبود تولید و غیره باید در روستاها حل و فصل گردد. بنابراین توسعه روستایی به خاطر حل مشکلات مزبور و مخصوصا برآوردن نیازهای اساسی مردم روستایی از اهمیت و اولویت خاصی برخوردار است.بررسی ضرورت های توسعه روستایی یک بحث کلی و دامنه داری است که نمی توان آن را در چند صفحه خلاصه کرد. لذا ما در اینجا تا حد امکان به بررسی آن می پردازیم.

بطور کلی ضرورت توجه به توسعه روستایی ناشی از عوامل زیر است:
۱) توسعه کشاورزی
۲) توزیع بهینه جمعیت
۳) استفاده از ظرفیت های تولیدی
۴) باز سازی ظرفیت های تولیدی
۵) باز سازی اقتصاد کشور
۶) عدالت اجتماعی، رفع فقر و محدودیتهای اجتماعی.
توسعه با شرایطی همراه است که عبارتند از:
۱) میزان زیاد و پایدار پس اندازهای داخلی
۲) سرمایه گذاری بخش عمده ای از آن پس اندازها در صنایعی که به جای فناوری‌های کار اندوز از فناوری‌های کاربر بهره می‌گیرند
۳) میزان نسبتاً کم رشد جمعیت
در بیشتر کشورهای کمتر توسعه یافته کنونی، معدودی از این شرایط وجود دارد. میزان پس اندازها معمولا پایین است، و پس انداز ها نه برای تولید صنعتی بلکه برای زمین، اموال غیر منقول شهری یا تجارت سرمایه گذاری می شوند.و سرمایه های داخلی به میزان قابل ملاحظه ای به مکان های امن در کشور های صنعتی در آن سوی مرزها سرازیر می شود.
ضرورت و اهمیت توسعه روستایی در ایران با توجه به جایگاه، اهمیت و نقش جامعه روستایی و مسائل و مشکلاتی که این جامعه با آن مواجهه است و همچنین با توجه به شرایط کشور کاملا روشن و آشکار است.طبق آخرین سرشماری جمعیت ایران در سال ۱۳۸۵، حدود ۵ /۳۱ درصد از جمعیت کشور که معادل ۲۲۲۲۷۷۷۱ نفر است، در محیط روستایی زندگی می کنند (مرکز آمار ایران ۱۳۸۵ ، سرشماری نفوس و مسکن). هر چند که از ابتدای قرن اخیر بویژه از میانه این قرن به تدریج از سهم جمعیت روستایی کاسته شده و شهرنشینی گسترش یافته اما با توجه به آمار ارائه شده هنوز یک سوم جمعیت ایران در روستاها زندگی می کنند.
رشد بی وفقه جمعیت در نواحی روستایی نیروی کار جوانی را بوجود آورده است که با توجه به فناوری های مورد استفاده و نظام های رایج اجاره داری زمین و سازمان دهی تولید، بسیار بیشتر از تعدادی است که بتوان به طور مولد در اقتصاد روستایی به کارگمارد. پیامد های این روندها را می توان در محله های فقیرنشین، حلبی آباد ها و سکونتگا ههای غصبی در نواحی شهری که روز به روز در حال گسترش هستند در جای جای جهان سوم مشاهده کرد. در آنجا کارگران بیکاری که از نواحی روستایی آمده اند نا امیدانه در جستجوی هر نوع کاری ( بیشتر در بخش غیر رسمی) هستند.روستائیان فقیر در بسیاری موارد با سوء تغذیه و مشکلات حاد بهداشتی دست به گریبان اند و گاه تعصبات نژادی باعث می شود که اغلب در مناطق دور افتاده و مجزا زندگی کنند و دسترسی محدودی به منابع تولید داشته باشند.
● نقش توسعه روستایی در توسعه ملی
اساساً حوزه های روستایی به عنوان قاعده نظام از نظر سکونت و فعالیت ملی، نقش مهمی در توسعه ملی ایفا می‌کنند، چرا که توسعه پایدار سرزمین در گرو پایداری نظام روستایی به عنوان زیر نظام تشکیل دهنده نظام سرزمین است، و پایداری فضاهای روستایی در ابعاد مختلف می تواند نقش موثری در توسعه منطقه ای و ملی داشته باشد.حال اگر به دلایلی در روند پیشرفت و توسعه فضاهای روستایی وقفه ای ایجاد شود، به گونه ای که نظام روستایی قادر به ایفای نقش سازنده خویش در نظام ملی و سرزمینی نباشد، در آن صورت آثار و پیامدهای مسایل روستایی در حوزه های شهری و در نهایت در کلیت سرزمین گسترش می یابد.
از این رو باید به این موضوع اذعان نمود که توسعه پایدار و یکپارچه ملی معطوف به توسعه پایدار در سطوح منطقه ای، شهری و روستایی است. متاسفانه شواهد و تجربیات نشان می دهد که به حق و وظیفه توسعه جوامع و فضاهای روستایی، به تناسب سهم، جایگاه و کارکرد آن در اقتصاد ملی، کم توجهی شده و حوزه های روستایی در شرایطی کاملا نابرابر از جهت دسترسی به فرصتها و منافع حاصل از رشد و توسعه قرار نگرفته اند. از این رو تعدیل نابرابری‌های اجتماعی – اقتصادی و سرزمینی در جهت بالندگی جوامع روستایی و تسهیل رشد و ارتقای این جوامع، ضرورتی اساسی و اجتناب ناپذیر محسوب می شود.
توسعه یک ناحیه روستایی باید در چارچوب کلی سیاستهای ملی طراحی گردد(oddershede،۲۰۰۷). چراکه این مسئله نشانگر پیوستگی توسعه روستایی و توسعه ملی است. از سویی چون روستاها کانون تولیدات زراعی هستند تاکید بر دانش روز، یکپارچه شدن اراضی، بالا بردن بهره وری و راندمان هیچ منافاتی با یکدیگر ندارد. و با این رویکرد، می توانیم غذای مردم را که یکی از مسائل اساسی کشور است، تامین نماییم.تکیه بر واردات مواد غذایی، که قیمت آن در نوسان است و ممکن است که هر لحظه گرانتر شود، عاقلانه نیست و با توجه به حذف حمایت ها و یارانه های تولیدی و صادراتی سایر کشورهای تولید کننده محصولات مواد غذایی که طبق آموزه های سازمان تجارت جهانی صورت می پذیرد، واردات مواد غذایی در آینده باعث افزایش رشد منفی تراز پرداخت های کشور خواهد شد و در نتیجه قیمت محصو لات غذایی گران تر می شود. که تحمل این امر بسیار مشکل است.
اما اگر بتوانیم توسعه ملی را طوری سامان دهیم که اهمیت ویژه ای به کشاورزی، روستا و تولید داده شود، می توانیم باعث ارتقاء دانش فنی و بومی کردن آنها در کانون های تولید و روستاها شویم . و از این طریق نه تنها می‌توانیم صرفه‌جویی قابل توجهی در تراز پرداخت ها بوجود آوریم بلکه اگر با سیاست های آگاهانه و حمایت از تولید به افزایش مازاد بر نیاز دست یابیم آن وقت صادرات دور از دسترس نیست و می توانیم درآمد ارزی بیشتری داشته باشیم.
«مایکل تودارو » در کتاب توسعه اقتصادی در جهان سوم، ابعاد و اهمیت توسعه روستایی و نقش آن در توسعه ملی را بدین صورت بیان می کند:
توسعه کشاورزی و توسعه روستایی محور اصلی توسعه ملی است، وی معتقد است که توسعه و رشد بخش کشاورزی به عنوان موتور و محرکه اصلی توسعه روستایی است و علت آن را اشتغال بیش از ۸۰ درصد جمعیت روستایی جهان سوم بطور مستقیم و غیر مستقیم در فعالیتهای کشاورزی می داند.
در نظر تودارو توسعه ملی، وابسته به توسعه روستایی است چرا که ریشه تمامی مشکلات و مسائل عقب ماندگی مثل فقر، نابرابری در حال رشد، رشد سریع جمعیت و بیکاری فزاینده در مناطق روستایی قرار دارد.
«جان رابینسون»، «آنتوان داکوره» نیز همچون تودارو توسعه روستایی را شرط توسعه ملی می دانند و برای این منظور تاکید خاصی بر رشد بخش کشاورزی دارند. رابینسون تولید مواد غذایی را به عنوان ضروری‌ترین وسیله برای قطع وابستگی سیاسی می داند و می گوید:« نوعی تعاونی یا مالکیت جمعی زمین و وسایل تولید ضروری است تا شرایطی را فراهم آورد که مدرنیزاسیون بتواند بدون قطبی شدن ثروت و فقر که امروزه سراسر جهان دچار آن است صورت گیرد.» تز توسعه کشاورزی و روستایی در دهه ۱۹۸۰ فرایند غالب بر توسعه جهان سوم بود.
نظریه دیگری که امروزه مطرح است نظریه «میسرا» در باب توسعه روستایی است. میسرا بر دو جنبه‌ای بودن توسعه شدیداً می تازد و معتقد است که توسعه شهری، روستایی، صنعتی و کشاورزی و ... باید با در نظر گرفتن شرایط در اولویت قرار گیرند و تاکید صرف بر هر یک از آنها باعث انحراف مسیر توسعه خواهد شد.
میسرا معتقد به الگوی مراکز رشد به عنوان مطلوب ترین راهبرد توسعه روستایی است و با تأکید بر توسعه روستایی متکی بر بنیان قوی صنعتی که همزمان توسط دولت و مردم انجام می شود الگوی توسعه خویش را بنیان می گذارد و اصلاحات ارضی در روستاها را امری ضروری می داند
سرنوشت اغلب کشورهای جهان در هر دوره از تاریخ به سرنوشت روستاها بستگی داشته است. یکی از خصیصه های بارز روستا آن است که تامین کننده غذای بشر است و می تواند بدون تکیه به شهر، به حیات خود ادامه دهد. در حالیکه شهر بدون روستا و بهره گیری از منابع آن محکوم به نابودی است. جمله زیبای سقراط که می‌گوید: ((نظامی می تواند بر آتن حکومت کند که بتواند غذای مردم آن را تامین نماید)) موید مطالب فوق الذکر است. بر این اساس، در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران آمده است که بخش کشاورزی محور توسعه تلقی شده و اهداف این بخش را در راستای توسعه اقتصادی، در بسیج کلیه امکانات ملی و همه بخشهای اقتصادی به منظور نیل به خود کفایی در تولید کالاهای اساسی کشاورزی، تقویت توان اقتصادی روستاها و احیای آن به عنوان منبع و جایگاه اصلی تولید بیان داشته است ( آسایش، ۱۳۷۹، ۵۲) حال با توجه به اهمیت روستا و کشاورزی، به ضرورت توسعه روستایی و اهمیت و نقش آن در توسعه ملی می پردازیم.
میزان زیاد فقر را در کشورهای در حال توسعه نمی توان فقط با ذکر این که میزان درآمد سالانه در این کشورها خیلی پایین تر از میزان درآمد در کشورهای توسعه یافته است، بیان کرد. بلکه باید حداقل دو عامل یا دو ویژگی دیگر از توسعه نیافتگی را در نظر گرفت. این دو ویژگی عبارتند از: ویژگی های داخلی و خارجی. در باب ویژگی های داخلی این کشورها باید به مساله توزیع در آمدها اشاره کرد. شکی نیست که نابربری در تمام کشورها وجود دارد، اما نابرابری در میان گروهای فقیر و ثروتمند در کشورهای توسعه نیافته به مراتب از نابربری در کشورهای ثروتمند بیشتر است.
عامل بیرونی که باید به خاطر داشت این است که در مقایسه با کشورهای پیشرفته، اکثر کشورهای در حال توسعه از رشد بطئی درآمد سرانه برخوردارند.(ازکیا،۱۳۶۵، ۲۱)
نقش تولیدی روستا جهت حصول به امنیت غذایی، مساعدت به بخش صنعت و نیز نقش صادرات غیر نفتی روستا در تولید ناخالص کشور و ایجاد فرصت های شغلی در ابعاد مکانی از جمله آثار مناطق روستایی در توسعه ملی کشور است . در سال های اخیر نیز توسعه صنعت گردشگری روستایی بویژه در کشورهای توسعه یافته، عامل اساسی در فرایند توسعه روستایی و تحقق اهداف توسعه ملی بوده است. نقش توسعه روستایی در توسعه ملی را در ۴ بخش کلی زیر می توان بررسی کرد.

۱) بعد اقتصادی: (Economic dimension)
نواحی روستایی بویژه از طریق تولیدات کشاورزی و صنایع دستی نقش مهمی در اقتصاد ملی دارند. رشد بالای بخش کشاورزی در سالهای اخیر نشان دهنده وجود ظرفیت های بالقوه زیاد این بخش برای افزایش تولید و توسعه بیشتر است. این همه دستاوردهای بخش کشاورزی برای اقتصاد ملی در شرایطی است که سهم این بخش از کل منابع سرمایه گذاری شده دولت در ۳۰ سال گذشته همواره کمتر از ۶ درصد بوده است. در واقع بخش کشاورزی با حداقل سرمایه گذاری ریالی و ارزی، بالاترین نقش را در اقتصاد ملی داشته است. بنابراین، نقش مهم نواحی روستایی در اقتصاد ملی بویژه از طریق تولیدات کشاورزی ایجاب می کند که برای تدوام و افزایش این نقش، مخصوصا در زمینه امنیت غذایی پایدار، نواحی روستایی به عنوان عرصه مهم این فعالیت مورد توجه بیشتر قرار گیرد( رضوانی، ۱۳۸۳، ۶).
۲) بعد اجتماعی (social dimension)
در بعد اجتماعی سکونت بیش از ۳۱ درصد جمعیت کشور در مناطق روستایی، همچنین وجود توانمندیهای فرهنگی، یادمان های تاریخی، ساختارهای اجتماعی متنوع و کارآمد، نوع و شیوه زندگی منحصر به فرد روستایی با خصلت‌هایی چون خودکفایی و توانمندی، قادرند ضمن ایجاد ثبات اجتماعی و فرهنگی و منطقه ای، در تحقق فرایند توسعه ملی کشور در بعد اجتماعی و فرهنگی مساعدت نمایند.
۳) بعد زیست محیطی : (Environmental Dimension)
قوانین کشاورزی و زیست محیطی تاثیر زیادی بر توسعه نواحی روستایی دارد( Deunert، ۲۰۰۶). بنابراین نقش زیست محیطی روستا در تحقق اهداف توسعه ملی با قابلیت های مناطق روستایی در جهت مقابله با بیابان‌زایی و خطرات ناشی از خشکسالی ها، مقابله با فرسایش و تخریب خاک، حفظ و نگهداری منابع طبیعی و نیز میکرو اقلیم ها، معنا می یابد.بدین ترتیب اگر توسعه را به معنای تعامل بهنجار نظام های اکولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی بدانیم، در آنصورت روستاومناطق روستایی نقش اساسی در تحقق توسعه پایدار کشور ایفا می نمایند(طاهرخانی ، ۱۳۸۴، ۲۳۵).
۴) بعد سیاسی و امنیتی: (Political Dimension)
ملاحظات امنیتی و سیاسی از دیگر نکاتی است که تاثیر و نقش توسعه روستایی را در توسعه ملی نمایان می سازد. به لحاظ امنیتی بهبود وضع زندگی روستاییان و نیز تثبیت جمعیت فضاها و نقاط روستایی بویژه در فضاهای خاص مانند سرحدات مرزی، حواشی دشت کویر، دشت لوت و مناطق شرقی و جنوب‌شرقی کشور نقش موثری در حفظ امنیت کشور خواهد داشت. توسعه نیافتگی مناطق مرزی، تاثیرات زیادی بر روند توسعه کشور می گذارد و چالشهای اساسی در برابر آن قرار می دهد. توسعه نیافتگی در مناطق مرزی کشور، امنیت این مناطق را تهدید می کندو ناامنی مناطق مرزی ناامنی را به داخل کشور منتقل می سازد که این امر به نوبه خود چالشهای بزرگی را در برابر توسعه ملی می گذارد( رضوانی، ۱۳۸۳، ۸).
فلذا توجه به روستاها و توسعه روستایی امری لازم و ضروری است. با توجه به این که برنامه‌ریزی، بهترین راه رسیدن به توسعه است فلذا برای رسیدن به توسعه ملی باید یک برنامه مدون و اصولی در تمامی زمینه ها چه در مناطق شهری وچه در مناطق روستایی داشته باشیم.برای کشوری مثل ایران با این جمعیت انبوه که امنیت غذایی برایش مهم است، روستا به عنوان کانون تولید مواد غذایی خیلی معنی دار است. علی رغم اینکه کشور ما یک کشور خشک محسوب می شود، ولی با صرفه جویی و بالا بردن راندمان مصرف آب در فرایند تولید محصولات نهایی، صنایع تبدیلی و تکمیلی مواد غذایی می تواند به راحتی این نوید را بدهد که ما در تامین امنیت غذایی موفق خواهیم شد.
● نتیجه گیری
با توجه به مطالب فوق نتیجه می گیریم که:
۱) توسعه روستاها نه تنها یک بحث حاشیه ای و ساده نیست بلکه با توجه به نظر (( تودارو )) که توسعه ملی هر کشوری را در گروه توسعه روستایی آن کشور می داند، یک بحث مهم و حیاتی است لذا برای توسعه پایدار ملی، هر کشوری نیازمند توسعه روستاها و توجه به روستا و روستایی است.
۲) تقریبا ۳۲ درصد جمعیت کشور در روستاها ساکن هستند و توجه به آنان و رفع مشکلات معیشتی و اجتماعی آنها یک وظیفه اصلی و حیاتی برای حکومت ها بویژه حکومت اسلامی ایران است. پس توجه به روستاهای کشور باید یک وظیفه برای دولت محسوب شده و در کنار تمامی مسائل، برنامه ریزی توسعه روستایی را نیز جزء اولویت کاری خود قرار دهد.
۳) با توجه به اینکه یکی از ابعاد مهم توسعه بعد انسانی آن است بنابراین به لحاظ انسانی، لازم است که جامعه روستایی متناسب با جامعه شهری از فرصتها برخوردار گردد. و همچنین با توجه به اینکه امروزه بیش از هر زمان دیگر توجه به حقوق انسانها و محرومیت زدایی از اجتماعات انسانی در کانون توجه همگانی قرار دارد و حق توسعه و برخورداری از امکانات و فرصتها، از حقوق مسلم انسانی محسوب می شود،لذا توسعه روستایی و برنامه ریزی برای تحقق آن در کشور یکی از ضرورتهای مهم در فرایند توسعه ملی است.
۴) فقر و بیکاری از جمله مشکلات بزرگ و اساسی در روستاهای ماست و این امر باعث تشدید مهاجرتهای روستایی می شود. همچنین با توجه به اینکه جوان و نخبه گزین بودن از ویژگیهای بارز مهاجرتهای روستایی است بنابراین برای رفع فقر و بیکاری در روستاها، توسعه روستایی یک ضرورت بنظر می رسد. در این راه می توان با متنوع کردن اقتصاد روستایی و همچنین با استفاده از کارآفرینی و ایجاد بنگاههای کوچک و متوسط، فرصتهای جدید شغلی خصوصا برای فارغ التحصیلان، جوانان و زنان روستایی ایجادکرد

🌐جهت مشاوره فنی و حقوقی باما تماس بگیرید 

الزامات توسعه شهری پایدار

الزامات و شاخص های توسعه شهری

رشد جمعیت شهرنشین و افزایش مهاجرت به شهرها، منجر به توسعه غیر قابل کنترل نواحی شهری، کاهش سطح رفاه انسانی، نیل به سمت حومه نشینی و بروز مشکلات فراوان برای مدیران مختلف شهری به ویژه در کشورهای در حال توسعه شده است.

  یکی از مباحث مهم پیرامون مسائل شهری، مفهوم توسعه پایدار شهری است که توسعه ای مبتنی بر نیازهای واقعی و تصمیم گیری های عقلایی، با در نظر گرفتن ملاحظات مختلف اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی محسوب می شود. در سال ۱۹۸۰ برای نخستین بار نام توسعه پایدار در گزارش سازمان جهانی حفاظت از منابع طبیعی(IUCN) آمد. این سازمان در گزارش خود با نام استراتژی حفظ منابع طبیعی این واژه را برای توصیف وضعیتی به کار برد که توسعه نه تنها برای طبیعت مضر نیست، بلکه به یاری آن هم می‌آید. پایداری می‌تواند چهار جنبه داشته باشد: پایداری در منابع طبیعی، پایداری سیاسی، پایداری اجتماعی و پایداری اقتصادی. در حقیقت توسعه پایدار تنها بر جنبه زیست محیطی اتفاقی تمرکز ندارد، بلکه به جنبه‌های اجتماعی و اقتصادی آن هم توجه می‌کند. توسعه پایدار محل تلاقی جامعه، اقتصاد و محیط زیست است. «توسعه پایدار» را نیز مفهومی می‌دانند که در آن تأمین مستمر نیازها و رضایتمندی افراد همراه با افزایش کیفیت زندگی انسان را مدنظر قرار می‌دهد. پایداری شهری که با معیارهایی نظیر عدالت اجتماعی، مشارکت شهروندی و همبستگی اجتماعی، افزایش کارآمدی نهادهای اجتماعی، ارتقاء فرهنگ شهروندی و کارآمدی سیاست‌ها و برنامه های سیاست گذاری در حوزه کلان شهری و بهینه سازی مناسبات مدنی قوام می‌یابد، آرمانی برای کیفیت پویایی زندگی شهری و سبک جدید زیستن است.

مفهوم توسعه پایدار:

کمیسیون جهانی محیط زیست و توسعه  (WCED) در سال ۱۹۸۷، توسعه پایدار را توسعه ای تعریف کرده است که ضمن برآوردن نیازهای نسل امروز، توانایی نسل های آتی را در برآوردن احتیاجاتشان به مخاطره نیفکند. بر طبق تعریف فوق اگر منظور از توسعه، گسترش امکانات زندگی انسان است پس ناگذیر باید با نگاهی به آینده ابعاد آن را ترسیم شود. در سال ۱۹۹۲ در «کنفرانس زمین» توسعه پایدار چنین تعریف شد: رفع نیازهای نسل حاضر بدون مصالحه با نسل‌های آینده در باره نیازهای آن‌ها. کمیسیون جهانی محیط زیست، توسعه پایدار را این گونه تعریف کرد: «توسعه پایدار فرایند تغییری است در استفاده از منابع، هدایت سرمایه گذاری‌ها، سمت گیری توسعه تکنولوژی و تغییری نهادی است که با نیازهای حال و آینده سازگار باشد». کمیسیون «برانت لند» درباره توسعه پایدار می‌گوید: «توسعه پایدار به عنوان یک فرایند لازمه بهبود و پیشرفت است. فرایندی که اساس بهبود وضعیت و از میان برنده کاستی‌های اجتماعی، فرهنگی جوامع پیشرفته ‌است و باید موتور محرکه پیشرفت متعادل، متناسب و هماهنگ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی تمامی جوامع و به ویژه کشورهای در حال توسعه باشد.

تعاریف زیادی از توسعه پایدار وجود دارد.

اما دو تعریف زیر ماهیت این واژه را بیشتر روشن می سازد:

۱-ارتقاء کیفیت زندگی در ضمن در نظر گرفتن ظرفیت تحمل محیط زیست

و پاسخ گویی به نیازهای نسل حاضر بدون آنکه توانایی و امکانات نسل های آینده برای تأمین نیازهایشان محدود شود.

۲- توسعه پایدار توسعه ای است که بتواند در دوره زمانی طولانی بدون اینکه خسارتی به محیط زیست وارد کند تداوم یابد.

این عبارت حکم شعار حزبی سیاست‌های زیست محیطی دهه ۱۹۹۰ را یافته است. توسعه پایدار بر تحولات ورشد اقتصادی و اجتماعی به صورت فراگیر و همه جانبه با تأکید بر همبستگی میان نسلی استوار است. به این معنا که توسعه یافتگی و بهره مندی از مواهب کره خاکی حق همه بشر دانسته شده و معتقد است که نسل‌های بشر از هم گسسته نیستند، بلکه در مقابل یکدیگر مسئولیت دارند. این برهان بر استفاده پایدار از منابع طبیعی به خصوص منابع تجدید نشدنی و همچنین بهره مندی انسان‌ها از آب سالم، بهداشت مناسب و حفاظت از جنگل‌ها و مراتع تأکید دارد. اگر چه درظاهر امر، توسعه پایدار یک مفهوم زیست محیطی است، اما به نظر می‌رسد این بحث زمانی منطقی از کارآمدی برخوردارخواهد بود که چهار بعد توسعه اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و فرهنگی با هم و در ارتباط متقابلشان مورد بحث قرارگیرد و توسعه پایدار بدون در نظر گرفتن هر یک از این مؤلفه‌ها به توسعه ای ناپایدار مبدل می‌شود. نحوه نگرش توسعه پایدار نسبت به برنامه ریزی کاربری زمین به گونه ای می باشد که ضرورت توجه به شاخص های اجتماعی توصیه می گردد که از تأثیرات مهم به کارگیری شاخص های اجتماعی در برنامه ریزی کاربری زمین، دستیابی به معیارهای جامع تر و دقیق تر در مورد شناخت و ارزیابی نیازهای فضایی است که مفهوم و کاربردی وسیع تر از استانداردهای سرانه ی کاربردی زمین دارد. توسعه پایدار بر سه اصل عمده پایداری بوم شناختی، پایداری اجتماعی فرهنگی پایداری اجتماعی استوار است. پایداری بوم شناختی تضمین کننده آن است که توسعه با حفظ فرایندهای اساسی زیست محیطی، تنوع و منابع گونه های زیستی سازگار باشد.

پایداری فرهنگی اجتماعی تضمین می کند که توسعه با فرهنگ و ارزش های مردمی که متأثر از آن هستند سازگار بوده و هویت جامعه را حفظ کند. پایداری اقتصادی تضمین می کند که توسعه واجد کارایی اقتصادی بوده و منابع به ترتیبی اداره شوند که بتوانند پشتیبان نسل های آینده باشند. چون انسان به عنوان به عنوان مرکز توجهات توسعه پایدار معرفی شده است. توسعه دارای ابعاد مختلفی است. از جمله توسعه اقتصادی، توسعه اجتماعی، توسعه فرهنگی، توسعه سیاسی، توسعه انسانی و موارد دیگر . هر کدام از این ابعاد جنبه های مختلفی از توسعه را در بر می گیرند. توسعه اقتصادی فرایندی است که در طی آن شالوده های اقتصادی جامعه دگرگون می شود. به طوری که حاصل چنین دگرگونی و تحولی در درجه اول کاهش نابرابری های اقتصادی و تغییراتی در زمینه های تولیدی، توزیع و الگوهای مصرف جامعه خواهد بود. توسعه اجتماعی و توسعه فرهنگی جنبه های مکمل و پیوسته یک پدیده اند و هر دو نوع الزاماً به ایجاد وجوه تمایز فزاینده جامعه منجر می گردد. توسعه سیاسی فرایندی است که زمینه لازم را برای نهادی کردن تشکل و مشارکت سیاسی فراهم می کند که حاصل آن افزایش توانمندی یک نظام سیاسی است. توسعه انسانی روندی است که طی آن امکانات افراد بشر افزایش می یابد. هر چند این امکانات با مرور زمان می تواند به شکل اساسی دچار تغییر در تعریف شود، اما در کلیه سطوح توسعه، مسأله اساسی برای مردم عبارت است از: برخورداری از زندگی طولانی همراه با تندرستی، دستیابی به دانش و در نهایت توانایی نیل به منابعی که برای پدید آوردن سطح مناسب زندگی لازم است. برای این که بتوان توسعه را پایدار نامید، باید دارای چهار مشخصه باشد که عبارت است: از بهره وری، عدالت، انعطاف پذیری و ثبات. بهره وری در واقع یک معادله پویاست بین سیستم طبیعی و سیستم های اجتماعی-اقتصادی که تولید غذا و دیگر کالاها را برای مردم تضمین می کند، بدون این که برای سیستم ضرری داشته باشد. بهره وری ظرفیت جامعه برای استفاده یا تغییر شکل سیستم های طبیعی در تولید غذا و کالا با بازده بهینه را می سنجد. عدالت یعنی ظرفیت جامعه در توزیع عادلانه فرصت ها و تهدیدهایی که ناشی از کاربرد یا تغییر سیستم های طبیعی پیرامون هستند، مانند توزیع آن چه که از فرایند توسعه حاصل می شود. این اصطلاح در مورد توزیع ثروت در بین مردم نیز به کار می رود. انعطاف پذیری به ظرفیت جامعه در واکنش به فشارهای طبیعی یا تحمیلی یا ضربه های ناگهانی گفته می شود. انعطاف پذیری یعنی قابلیت سیستم برای ترمیم یا نگهداری سطح بهره وری در بی نظمی های کوتاه یا طولانی مدت. ثبات یعنی ظرفیت جامعه در ادامه استفاده یا تغییر فرایند سیستم های طبیعی بدون دگرگونی شدید. از نظر لمن و کاکس توسعه پایدار فرایند اصلاح و بهبود اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است که مبتنی بر فناوری و همراه با عدالت اجتماعی باشد به طریقی که اکوسیستم را آلوده و منابع طبیعی را تخریب نکند. توسعه پایدار به معنی افزایش منابع انسانی(توانمند سازی جوامع به سمت افزایش توانمندی های اقتصادی، اجتماعی، فناوری و فرهنگی) است. همچنین توسعه پایدار نمی تواند بدون تفکر دقیق و در نظر داشتن امکان های انسانی اتفاق افتد نکته بارز این نظریه این است که توسعه پایدار را یک فرایند دیده است  فرایندی پویا، پایدار و چند بعدی که بر فناوری و توام با عدالت است، بنابراین توسعه پایدار یک اتفاق یا رویداد نیست که یکباره اتفاق بیافتد، بلکه یک فرایند پویا و هدفمند است که در طول زمان و با برنامه ریزی تحقق می یابد و هدف آن ارتقاء سطح حیات انسان است و نیاز به هوشمندی، تجربه، شناخت و خلاقیت دارد. نکته مهم این نظریه توجه به عدالت اجتماعی است، یعنی توسعه پایدار باید در روند خود همواره عدالت اجتماعی را مد نظر قرار دهد و نابرابری های اجتماعی را از نظر فرهنگی و اقتصادی در مسیر خود بزداید. نکته غایی این تعریف افزایش منابع انسانی و توانمند سازی جامعه است. یعنی توسعه پایدار در فرایند خود باید منابع انسانی را افزایش دهد که انسان هایی آگاه، کارآمد و خلاق تربیت کند.

*مفهوم توسعه پایدار شهری*

    امروزه شهرها به عنوان مصرف کننده و توزیع کننده اصلی کالاها و خدمات، کانون توجه بحث پایداری شده اند. بنابراین به منظور دستیابی به یک وضعیت پایدار واقعی در شهرها، تدوین سیاست هایی جهت حصول به شهرهای پایدار ضروری می نماید. به همین منظور مقوله ای مهم تحت عنوان توسعه شهری پایدار در طول دهه ۱۹۹۰ و تا به امروز مورد توجه قرار گرفته است. در بسیاری از شهرهای جهان مسائل و چالش های اساسی مانند ترافیک و تراکم زمین، ساختمان های متروک و خالی از سکنه، تغییر کاربری زمین، آلودگی صوتی، آلودگی آب و بسیاری از موضوعات زیست محیطی دیگر موضوع پایداری شهرها را مطرح می کنند. لذا با توجه به مسائل و مشکلاتی که کلانشهرها دارند باید به ابعاد و اصول توسعه پایدار شهری توجه کرد و برای رسیدن به توسعه پایدار انسانی، شهر پایدار و پایداری شهری، باید برنامه ریزان، شهرسازان و مدیران شهری، با مدیریت صحیح و سالم بتوانند فضایی سالم و درخور برای مردم ایجاد کنند. از طرفی با مهاجرت بی رویه به کلانشهرها، مباحثی مانند اسکان شهروندان، حاشیه نشینی و بیکاری مطرح می شود. بخش عمده ای از گسترش افقی شهرها به این دلیل رخ می‌دهد که بافت موجود پاسخگوی نیازها و انتظارات جمعیت ساکن در آن نیست و اجتماع ساکن درجستجوی محیط پاسخگوتر و مناسب‌تر محیط انسان ساخت جدیدی را در بستری جدید بنیان است. بافت‌های تاریخی نواحی مرکزی شهرها، پاسخگوی نیاز و انتظارات شهروندان آن نبوده و از جمعیت اصلی تهی می‌شود، بافتی که از لحاظ زیست محیطی و اکولوژیکی پایدار بوده، اما پایداری اجتماعی و اقتصادی را از دست داده است.

اندیشه توسعه شهری پایدار از جنبه های بسیار گسترده مطالعات در امور توسعه است. ارائه یک تعریف مشخص در این رابطه زیاد ساده نیست، اما سعی می شود معنی توسعه شهری پایدار از بین مفاهیم، اصول و تاریخچه مطالعات کاربردی تشریح شود. اندیشه توسعه شهری پایدار تنها در ارتباط با تحولات تاریخی مطرح نمی شود، بلکه در این رابطه توسعه خردمندانه علوم مختلف و دانش اجتماعی نیز مطرح است. توجه به تحولات باعث می شود حجم و کیفیت دانش موجود درباره محیط زیست شهری افزایش یابد؛ از جمله علم شناسایی و رفع آلودگی هوا، گازهای گلخانه ای، تغییرات جهانی آب و هوا و موارد دیگری از این قبیل در این رابطه مطرح می شوند. پیشرفت در زمینه علوم اجتماعی نیز با کمک دستور کارهای تحقیقی مختلف درباره توسعه پایدار صورت می گیرند. آن چه ذکر شد نشان دهنده این است که بحث توسعه شهری تحت تأثیر مفاهیم و موضوعات مختلفی قرار گرفته و با علومی چون سیاست های اقتصادی و دانش تئوری و تجربی به مقابله برخاسته است و بعضی اوقات نیز با تحولات تاریخی شکل گرفته یا تغییر جهت داده است. توسعه پایدار شهری به معنی بهره وری در استفاده از زمین و تشویق به استفاده مجدد از ساختمان هاست. با توجه به این که امروزه با مسائلی همچون گرم شدن هوا، مصرف بی رویه انرژی و استفاده بی قید و بند از منابع تجدید ناپذیر روبرو هستیم و شهرها جز عوامل اصلی بروز این ناهنجاری ها در انسان و طبیعت می باشند، باید سیاست گذاری های اصولی و فرامنطقه ای را در به کارگیری و مصرف در پیش بگیریم. در واقع شهرهایی در قرن های آتی قابل زیست خواهند بود که پایداری خود را مدیون فروتنی، عطوفت و قبول مفهوم قناعت هستند. با توسعه شهرها و تمرکز پیوسته رو به رشد و فعالیت های اقتصادی در مراکز شهری، به ویژه در کشورهای کمترتوسعه یافته، پایداری شهری بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. زیرا بی توجهی به پایداری شهرها، سبب خواهد شد مسایل و مشکلات موجود در شهرها، از قبیل: نابرابری و فقر، کاهش سطح کیفیت زندگی، وضعیت مسکن و توسعة فیزیکی شهرها، بیکاری و اشتغال کاذب و جرم و فساد، بیش از پیش افزایش یابد. بنابراین، نه تنها بی توجهی به پایداری در فرآیند توسعه، بر شهرها تأثیر منفی خواهد گذاشت، بلکه در مناطق پیرامون و سکونت گاه های انسانی کوچک(روستاها) نیز تأثیرات منفی خواهد داشت که این امر، لزوم توجه به پایداری شهرها را در گرو توسعة منطقه و برنامه ریزی بهینه منطقه ای ضروری می نماید.

دراکاکیس اسمیت، در فرآیند شهرنشینی پایدار، اصول و رهیافت های توسعه پایدار را به عنوان اصلی در مطالعات توسعه شهرها پیشنهاد می کند که توجه به برابری و مساوات در رشد اقتصادی، عدالت اجتماعی و حقوق شهروندی، دسترسی مناسب به خدمات و نیازهای اساسی و ارتقاء آگاهی نسبت به محیط زیست، حرکتی مناسب به سوی کارآیی بیشتر در استفاده از منابع، محیط زیست و عدالت اجتماعی خواهد بود، که به نوبه خود شهرها را به سوی پایداری سوق خواهد داد. مفهوم توسعه پایدار به تغییرات شهری و به فرم کالبدی شهری نیز توجه دارد و نکاتی مانند برنامه ریزی آموزشی، بهداشتی و رفاه اجتماعی را نیز در بر گرفته است. توسعه پایدار شهری بهره وری در استفاده از زمین و تشویق به استفاده مجدد از ساختمان هاست. با توجه به این که امروزه با مسائلی همچون گرم شدن هوا، مصرف بی رویه انرژی و استفاده بی قید و بند از منابع تجدید ناپذیر روبرو هستیم و شهرها جزء عوامل اصلی بروز این ناهنجاری ها در انسان و طبیعت می باشند، باید سیاست گذاری های اصولی و فرامنطقه ای را در بکارگیری و مصرف در پیش بگیریم. درواقع شهرهایی در قرن های آتی قابل زیست خواهند بود که پایداری خود را مدیون فروتنی، عطوفت و قبول مفهوم قناعت هستند. توسعه پایدار شهری لزوماً به معنای شهر پایدار نیست. شهر پایدار برآمده از فرآیند توسعه ای است که ذهنیت و امکان ارتقاء همیشگی سلامت اقتصادی- اجتماعی بوم شناسانه شهر و منطقه آن را فراهم کرده و این ذهنیت و امکان را به عینیت و اقدام مبدل ساخته است. توسعه پایدار شهری به عنوان شبه پارادایمی مسلط در راهبردهای توسعه شهر در واکنش به نارضایتی‌های اقتصادی- اجتماعی از منظر بوم شناختی شکل گرفت و اشارات اولین آن برای سیاستهای توسعه شهری، حفظ فضای سبز و پاکیزگی آب، جلوگیری از آلودگی هوا و کاهش تولید زباله در سطح محلّی بود.  

    نظریه توسعه پایدار شهری موضوع های جلوگیری از آلودگی های محیط زیست شهری و ناحیه ای، کاهش ظرفیت های تولید محیط محلی، ناحیه ای و ملی حمایت از بازیافت ها، عدم حمایت از توسعه زیان آور و از بین بردن شکاف میان فقیر و غنی را مطرح می کند. همچنین راه رسیدن به این اهداف را با برنامه ریزی اهمیت بسیاری می دهد و معتقد است دولت ها باید از محیط زیست شهری حمایت همه جانبه ای کنند. این نظریه پایداری شکل شهر، الگوی پایداری سکونتگاه ها، الگوی مؤثر حمل و نقل در زمینه مصرف سوخت و نیز شهر را در سلسله مراتب ناحیه شهری بررسی می کند. زیرا ایجاد شهر را فقط برای لذت شهر نشینان می داند. میان توسعه پایدار و مقوله قدرت ارتباط تنگاتنگی وجود دارد تا جایی که برخی معتقدند عدالت اجتماعی و تعادل زیست محیطی لازم و ملزوم یکدیگرند و تحقق یکی بدون دیگری غیرممکن است. توسعه پایدار شهری را می‌توان بهره وری در استفاده بهینه از زمین و تشویق بر بهره گیری مجدد از ساختمان‌ها دانست که امکان عدالت گستری اجتماعی، در بستر فضا و برابری اجتماعی را محقق گرداند و با فراهم نمودن امکانات رفاهی، اجتماعی، خدمات شهری و حقوق شهروندی، بهبود کیفیت زیست محیطی شهری و رضایت شهروندی را ممکن گرداند. بر این اساس شهرسازی باید به عنوان ابزاری مؤثر برای اجرا و تحقق سیاست‌های ملّی و محلّی فرصت‌هایی مطلوب را برای استفاده بهینه از منابع انرژی زمین و محیط زیست در ساختار شهری ارایه کند تا به ایجاد سکونت گاهی امکان دهد که نه تنها زندگی مطلوب و شایسته برای نسل حاضر بلکه نسل‌های آینده را نیز فراهم می‌کند بلکه پایداری کره زمین و روح انسانی را نیز تضمین می‌نماید. حقیقت این است که نمی‌توان شهر پایدار را با دقت و وضوح تصویر کرد و در نتیجه راهکارهای دستیابی به آن را مشخص ساخت. زیرا از یک سو، مقوله پایداری از مقیاس جهانی تا مقیاس محلی (که شهر در این مقیاس است) همبسته است و ازسوی دیگر، هنوز بر سر پیامدهای بسیاری از اقدامات و فرایندهای توسعه، نظریات متناقضی وجود دارد. بنابراین شهرپایدار نه به شیوهای اقتدارگرایانه و از "بالا"، بلکه به گونه ای مردم سالارانه و از "پایین" ساخته شود. نگرش توسعه پایدار بر این اندیشه است که فن آوری نمی تواند هر گونه کاهش منابع طبیعی را جبران سازد و سرمایه طبیعی مکمل سرمایه انسان ساخت است و در این راستا سازمان ملل از مبانی و دیدگاه مفهومی توسعه پایدار حمایت می کند و راه دستیابی به توسعه پایدار را وجود بسترهای فرهنگی مناسب می داند که با آموزش و آگاهی دادن به مردم می توان به آن دست یافت.

🏫بر این اساس توسعه پایدار شهری در تکوین مفاهیم زیر جنبه کارامدی به خود می‌گیرد:

الف- بسترسازی عدالت اجتماعی و شهروندی

ب- بستر سازی مشارکت شهروندی و همبستگی اجتماعی

پ- بسترسازی تقویت بنیان نهادهای اجتماعی و بنیان خانوادگی

ث- رویکرد استرتژیک بر پدیداری توسعه پایدار شهری

ج- گسترش آداب و فرهنگ شهرنشینی

چ- مساعدت و سازماندهی ارگان‌های دولتی و خصوصی

ح- کارآمد سازی سیاست‌ها و برنامه های سیاست گذاری در حوزه کلان شهری

خ- گسترش حقوق شهروندی و بهینه سازی مناسبات مدنی

   طراحی پایدار در ساختار شهری بر مینای سه اصل اساسی شکل می‌گیرد: اصل اول را می‌توان صرفه جویی در مصرف منابع دانست که درصدد است تا با مصرف بهینه منابع، میزان کاربرد ذخایر تجدید ناپذیر را در سخت و کارکرد بناهای شهری پایین آورد. اصل دوم بر طراحی بر اساس چرخه حیات مبتنی است که نتایج و تبعات زیست محیطی کل چرخه حیات منابع ساخت و ساز شهری را از مرحله تدارک تا بازگشت به طبیعت در بر می‌گیرد. اصل سوم را طراحی انسانی می‌دانند که ریشه در نیاز به حفظ عناصر زنجیره ای نظام‌های زیستی دارد و تداوم حیات و بقای انسان را در پی دارد. بر این اساس طرحی شهری و معماری پایدار می‌بایستی کیفیت محیط‌های کار و زیستی را بهبود بخشد که موجب افزایش بهره وری و کاهش فشارهای روانی انسانی و بهبود شرایط زیستی می‌گردد که همان مفهوم رفاه اجتماعی و شهروندی را به ذهن متبادر می‌کند. ساختار مدیریت شهری باید مبتنی بر اصولی باشد که در واقع شالوده این ساختار را به وجود می آورند.

🌏این اصول را می توان بدین صورت بیان کرد:

-اصل تربیت شهری و آموزش شهروندی

-اصل نظریابی مداوم از شهروندان

-اصل ضوابط مدون و منتشر شده برای آگاهی و راهنمایی شهروندان

-اصل رعایت بعد زمان در اقدامات و اجرای امور

-اصل بازبینی و تجدید نظر در اقدامات انجام شده در پند آموزی از تجربه های گذشته.

🌍شاخص های توسعه پایدار شهری:

کمیسیون جهانی محیط زیست و توسعه، اصول زیر را به عنوان ویژگی های ضروری یک شهر پایدار عنوان می کند:

-افزایش فرصت های اقتصادی و اجتماعی، به گونه ای که ساکنان شهری را پوشش دهد.

-کاهش سهم انرژی در رشد شهری

-استفاده بهینه در مصرف آب، زمین و سایر منابعی که مورد نیاز چنین رشد شهری است.

-کمینه کردن میزان تولید زباله و فاضلاب و بیشینه کردن بازیافت از پسماندها

-ایجاد سیستم های مدیریت با قدرت و کارایی کافی جهت نیل به اهداف اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی

-سوق دادن فن آوری های مورد استفاده در شهر به سمت اهداف توسعه پایدار

-تقویت توان مناطق مختلف شهری، در راستای جلوگیری با پاسخ گویی به تهدیدات و اهداف اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی که در نتیجه عوامل طبیعی یا انسانی به وجود می آیند، همچنین انعطاف پذیری در روبرویی با اختلالات غیرمنتظره در سیستم شهر. در این ارتباط شهر پایدار شهری است که در آن بهبود در عدالت اجتماعی، تنوع و امکان زندگی با کیفیت مطلوب تحقق یابد.

شاخص هایی که شایسته است در بررسی پایداری شهرها مورد بررسی قرار گیرد، شامل موارد ذیل هستند:

جمعیت:

اصلی ترین عامل در بحث از پایداری شهری، جمعیت و اثرات اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و نهایتاً مدیریتی آن روی شهرها و حتی زیست کره می باشد. پس به جاست در بحث از پایداری شهری و شاخص شناسی آن به جمعیت نیز به عنوان مهم ترین عامل توجه کرد. بررسی تعداد جمعیت، نرخ رشد آن، میزان مهاجرت ها و اثرات آن در ساختار جمعیتی شهر و ... می تواند در رسیدن به پایداری شهری مؤثر واقع شود.

موقعیت اقتصادی:

شهرها به عنوان سیستم های باز در عصر جهانی شدن و دهکده جهانی و ارتباطات به ناچار در جهت تداوم و بقاء، نیازمند گسترش ارتباطات با سطوح منطقه ای، ملی و جهانی خواهند بود. در جهت حفظ شرایط پایداری شهر در طول زمان از نظر اقتصادی شهرها نیاز خواهند داشت که در تدوین راهکارهای توسعه خود و زیرساخت های اقتصادی خود به گونه ای عمل نمایند که بتوانند بیشینه استفاده را از موقعیت ها و پتانسیل های خود در ابعاد مختلف محلی و ملی و بین المللی در جهت حفظ و تداوم کیفیت بیشتر زندگی ساکنانشان ببرند. هدف اصلی شهر در یک محیط رقابت جهانی باید بر دو نکته متمرکز شود: یکی حداکثر استفاده از پتانسیل ها و قابیلت های اقتصادی و دومی تأکید بر ایجاد فعالیت های اقتصادی متنوع در شهر، بدین جهت که شهر بتواند در مقابل نوسانات و اختلالات غیر منتظره محیط جهانی انعطاف پذیری و توان مقاومت لازم را داشته باشد.

تغییر اقلیم:

با توجه به گسترش بیش از پیش شهرنشینی در سال های آتی، شناخت تغییرات ناشی از شهرنشینی در اقلیم جهانی در جهت دستیابی به پایداری شهری یا به عبارت بهتر پایداری جهانی، ضروری به نظر می رسد. به طور کلی معاهدات بین المللی زیست محیطی یک ساز و کار کلیدی ایجاد می کند که در آن ملل و کشورهای مختلف به یک درک مشترک از مشکلات زیست محیطی و توافقات دو جانبه جهت حل و کاهش این مشکلات می رسند.

آلودگی هوا:

با توجه به این موضوع که شهرها اصلی ترین الوده کننده های کیفیت هوای محیط زیست در مقیاس محلی، ملی و بین المللی اند، شناخت عوامل آلوده ساز و تشدید کننده آنها در محیط های شهری و تلاش در جهت کاهش آنها از ضرورت های دستیابی به پایداری شهری اند.

کیفیت آب طبیعی: لازمه تلقی یک شهر به عنوان پایدار، فراهم کردن منابع آبی سالم و بهداشتی برای ساکنان، جلوگیری از ایجاد اختلال در کیفیت بیولوژیکی و زیستی منابع آبی سطحی و زیرزمینی پیرامون شهرها و عدم ایجاد آلودگی و یا اختلال در منابع آبی سایر شهرها و نواحی زیستی پیرامون شهرها از طریق استفاده بیش از اندازه و یا آلوده کردن منابع زیستی این شهرهاست.

جامعه باز: شهرها نه تنها سطوح مختلف سلسله مراتبی مشخص را اشغال می کنند، بلکه بخشی از یک شبکه نیز محسوب می شوند. در این شبکه جهانی شهرها جریان های مختلفی از اطلاعات، سرمایه، نیروی کار، کالا و خدمات و ... در جریان است.

درک مشترک شهرها در این شبکه نسبت به موقعیت خود و سایرین و وجود ارتباطات متقابل وسیع میان این شهرها به عنوان تضمین کننده پایداری در این شبکه خواهد بود. وجود پیوستگی متقابل میان شهرها در حوزه های مختلف اقتصادی، زیست محیطی، اجتماعی و فرهنگی و ... باعث شده است که شهرها در شبکه شهری جهانی نیازمند همراهی با یکدیگر در جهت دوام و بقای خود باشند.

برنامه ریزی واحد و یکپارچه: در موضوع شناسی مسائل و مشکلات شهری جهت برنامه ریزی مناسب، تعدد موضوعات و سازمان های دخیل در امر برنامه ریزی به دلیل پیچیدگی ذاتی شهرها، برنامه ریزان و سیاستگزاران شهری را ناگزیر به اتخاذ رویه برنامه ریزی واحد و یکپارچه جهت ایجاد هماهنگی بین اولویت ها و نیازهای مختلف این مداخله کنندگان میکند. امروزه بیش از گذشته این نکته مورد تأکید قرار گرفته است که برای برنامه ریزی شهری کارآمد و مؤثر، یکپارچگی در قوانین و مقررات و ضوابط اجرایی در بین نهادها و سازمان های مسئول ضروری است. ایجاد و کاربرد مجموعه ای از ضوابط و قوانین یکپارچه و نظام مند، روشی است که بازده مؤثری را از طریق همکاری های اندیشه شده و هم آهنگ فراهم می آورد که امکان بازخورد های آنها به عنوان راهکار پایه ای از طرف شهرها برای تقویت ارتباطات، انسجام و پیوستگی مورد توجه قرار گیرد.

توانایی و پتانسیل نوآوری و ابداع: برای اینکه شهری ظرفیت و پتانسیل انطباق پذیری و سازگاری را دارا باشد، باید قادر به نوآوری و ابداع باشد. بدون وجود نوآوری مناسب و زیربنایی، یک شهر قادر نخواهد بود با سرعت عمل مناسب در زمان اختلالات و نابسامانی ها، با شرایط جدید انطباق پیدا کند. توانایی تکامل در درون یک بازار رقابت جهانی، اساس و پایه ای را برای یک الگوی شهری سازگار ایجاد می کند. یک شهر با توانایی تفکر روی یک سطح برنامه ریزی استراتژیک را داشته باشد و سیاستگذاری ها و برنامه ریزی ها به گونه ای باشد که به شهر امکان شرکت در تعیین سرنوشت آینده خویش را بدهد.

پتانسیل و ظرفیت مربوط به زیرساخت منطقه ای: منظور از پتانسیل های زیرساختی، تأسیسات و  تجهیزاتی است که شهر را با بقیه نقاط جهان در ارتباط قرار می دهد، مانند سیستم های حمل و نقل(ریلی، هوایی، جاده ای، دریایی) و ارتباطات. این زیرساخت ها باید توسعه یابند تا مانعی برای مشارکت شهر در اقتصاد جهانی ایجاد نگردد. عامل سرعت، یک پیش نیاز اساسی و پراهمیت مشارکت در روند تجارت جهانی است و اگر که مردم، اطلاعات و کالاها نتوانند با سرعت در بین مکان ها ها و نواحی حرکت کنند، شهر در وضعیت نامناسبی از نظر اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و غیره قرار خواهد گرفت. برای ارزشیابی این شاخص می توان به مواردی چون ظرفیت دروازه های ورودی و خروجی شهر برای صادرات و واردات کالاها و خدمات مانند ظرفیت فرودگاه ها در ارتباط با حمل بار و مسافر، ظرفیت پایانه های مسافربری و باربری و کیفیت تأسیسات و تجهیزات آن ها، کیفیت ارتباطات راه دور در شهر همانند تعداد مشترکین تلفن و اینترنت و غیره اشاره کرد.

سرمایه اجتماعی:

بر اساس نظر جیمز کلمان، جامعه شناس آمریکایی، سرمایه اجتماعی عبارت است از توانایی افراد برای همکاری با یکدیگر به منظور دستیابی به اهداف مشترک در گروه ها و سازمان ها. برای شناخت میزان و یا ظرفیت سرمایه اجتماعی در شهری می توان از شاخص های زیر استفاده کرد: تعداد و نوع تشکل ها، سازمان ها و انجمن های غیر دولتی و محلی، سرانه آن ها و طول زمان عضویت، گروه های اجتماعی و تعداد سرانه آن ها، میزان آگاهی و شناخت مردم نسبت به ساختارهای اجتماعی. به عبارت دیگر سرمایه اجتماعی از طریق سنجش میزان عضویت در گروه ها و شبکه ها تعیین می شود.

آموزش:

تغییر و تحرک اجتماعی با توانایی سیستم آموزشی برای مجهز کردن جمعیت به مهارت های زندگی و همچنین اشتغال مرتبط می باشد. در زمانی که اقتصاد شهرها بیش از پیش جهانی می شود و بخش خدمات متنوع تر می شود، شغل ها تخصصی تر می شوند و در نتیجه نیاز به افزایش آگاهی ها برای ارتباط با جهانی نوین به سرعت توسعه پیدا می کند.

امنیت: برقراری امنیت به عنوان اساسی ترین نیاز انسانی، می تواند علاوه بر تأمین نیازهای اصلی(فیزیولوژیک)، زمینه ساز تأمین سایر نیازها مانند تعلق، احترام و خودشکوفایی نیز باشد. یک شهر پایدار نیازمند یک محیط پایدار و ایمن برای ساکنانش است. 

🌎نتیجه گیری:

 شهر پدیده ای چندبعدی، پیچیده و پویاست و برنامه ریزی دقیق و کامل برای تمام عناصر آن امری دشوار است و بر همین اساس، به عنوان مصرف کننده و توزیع کننده اصلی کالاها و خدمات، کانون توجه بحث پایداری شده اند. با توجه به این که توسعه پایدار بیش از هر معیاری بر معیارهای کیفی و انسانی تأکید می کند، بنابراین به منظور دستیابی به یک وضعیت پایدار واقعی در شهرها، تدوین سیاست هایی جهت حصول به شهرهای پایدار ضروری است. علی رغم اهمیت جنبه های اقتصادی توسعه، به نظر می رسد که توسعه چیزی بیش از رشد اقتصادی است و گذشته از بهبود سطح مادی زندگی، عدالت اجتماعی و ارزش ها و سنت های بومی را نیز در بر می گیرد. لذا توسعه را می توان به معنای ارتقاء مستمر جامعه و نظام اجتماعی به سوی زندگی بهتر دانست و به عبارت دیگر توسعه فرایندی است که شرایط زندگی نامطلوب را به مطلوب تبدیل می کنند. بر این اساس هدف اساسی توسعه را بهره رساندن به انسان می‌دانند که بهبود کیفیت زندگی را در بر می‌گیرد و در قالب افزایش درآمد و گسترش اشتغال و رفاه عمومی امکان بروز می‌یابد. در واقع توسعه بیانگر این است که مجموعه ارکان یک نظام، هماهنگ با نیازهای اساسی و خواسته های افراد و گروه های اجتماعی در داخل نظام، از حالت نامطلوب زندگی گذشته خارج شده و به سوی موقعیتی که از نظر مادی و معنوی بهتر است، حرکت می کند. توسعه شهری پایدار به عنوان بخش مهمی از توسعه پایدار بر پایه استفاده بهینه و مناسب از منابع طبیعی استوار است و توسعه شهری به عنوان جزئی از سیاست های توسعه ملی در راستای تحقق رشد اقتصادی و تأمین عدالت اجتماعی حرکت می کند. توسعه پایدار شهری، شهری را متبلور می‌سازد که دارای چارچوب ارزشی و اخلاقی است و با استفاده از منابع مالی، طبیعی و سرمایه اجتماعی، رفاه اجتماعی و آسایش اجتماعی در روند توسعه پایدار شهری را فراهم می کند.

🌐جهت مشاوره حقوقی و فنی باما تماس بگیرید. 

 

صورتمجلس تفکیکی دربعداز پایان ساخت وساز

نحوه الزام به اخذ صورت مجلس تفکیکی بعداز ساخت وساز به چه صورت است؟

 

الزام به اخذ صورت مجلس تفکیکی

پس از آن که احداث یک ساختمان به پایان رسید و همچنین پس از اخذ گواهی پایان کار، مالک رسمی ملک یا سازنده جهت اخذ سند تفکیکی هر واحد، باید حدود و مشخصات واحدهای ساخته شده و همچنین قسمت های مشترک ساختمان مشخص شود تا اداره ثبت بتواند بر اساس آنها سند تفکیکی صادر نماید. تمام این اطلاعات در صورت جلسه ای به نام صورت مجلس تفکیکی درج می شود که این صورت مجلس، مقدمه اخذ سند تفکیکی است.

در مواردی که فروشنده ملک نوساز، به دلایلی از گرفتن صورت مجلس تفکیکی، و به طور وضوح سند تفکیکی امتناع می ورزد، خریدار ملک می تواند بر اساس مبایعه تنظیم شده فی مابین، وی را ملزم به اخذ صورت مجلس تفکیکی نماید.

در قرارداد مشارکت در ساخت و پیش فروش هم به همین منوال است. در تمام این موارد سازنده یا پیش فروشنده بر مبنای تعهد خود در مبایعه نامه، ملزم به اخذ صورت مجلس تفکیکی خواهند بود. در درجه نخست اخذ صورت مجلس تفکیکی وظیفه مالک رسمی ملک است؛ اما در مواردی ممکن است شخص دیگری در قالب قرارداد (مبایعه نامه، مشارکت در ساخت و …) که با خواهان منعقد کرده است، متعهد به گرفتن این صورت مجلس شده باشد.

بهتر است علاوه بر مالک رسمی ملک، متعهد نیز طرف دعوی قرار گیرد. در این دعوا هر شخصی که از صدور صورت مجلس تفکیکی نفع می برد می تواند دعوا را مطرح نماید. خوانده اصلی این دعوا، مالک و یا مالکین رسمی ملک هستند و کسی که محکوم به اخذ صورتمجلس تفکیکی می شود، مالک رسمی است، نه شخصی که در قرارداد تعهد به اخذ صورت مجلس داده است. دعاوی مرتبط با ملک باید در دادگاه محل وقوع ملک مطرح گردند.

پس از برگزاری دادگاه و صدور حکم قطعی مبنی بر محکومیت خوانده، خواهان (محکوم له) می تواند طی درخواستی، تقاضای اجرای حکم صادر شده را بنماید و پس از صدور اجراییه، به خوانده (محکوم علیه) ابلاغ می شود که نسبت به اخذ صورت مجلس تفکیکی اقدام نماید. در صورت بی توجهی وی به دستور قضائی، خواهان می تواند با هزینه خودش، صورت مجلس تفکیکی را اخذ نماید و سپس هزینه های مرتبط به علاوه ی خسارت ناشی از تاخیر صورت گرفته، را از خوانده مطالبه کند.

 

نکات مرتبط با دعوای الزام به اخذ صورت مجلس تفکیکی

• این صورت مجلس صرفاً در مورد املاکی اخذ می شود که قابلیت تفکیک داشته باشند و در مورد املاک غیرقابل افراز موضوعیت ندارد و برای آنها این صورت مجلس اخذ نمی شود.
• تنها حدود چهارگانه ی هر یک از بخش های اختصاصی و مشترک ساختمان و مساحت و شماره ی آن ها در صورت مجلس تفکیکی ذکر می شود و به مالکیت اختصاصی واحدها پرداخته نمی شود.
• اخذ صورت مجلس تفکیکی پس از صدور گواهی پایان کار ساختمان از شهرداری موضوعیت دارد و چنانچه ساختمان پایان کار ندارد خواهان باید در دادخواست خود، الزام به اخذ پایان کار را هم از دادگاه بخواهد تا دچار مشکل نشود.
• معمولا ضمن دادخواست الزام به اخذ پایان کار، الزام به تنظیم سند رسمی هم خواسته می شود. زیرا صورت مجلس مقدمه ی گرفتن تقسیم نامه و تنظیم سند رسمی است.
• برای گرفتن صورت مجلس تفکیکی، رعایت ماده ی ۱۰۱ قانون شهرداری مبنی بر اخذ تاییدیه ی شهرداری، الزامی است.

صورت مجلس تفکیکی – مدیریت ساخت 

مستندات قانونی مرتبط با دعوای الزام به اخذ صورت مجلس تفکیکی

ماده ۲۲۰ قانون مدنی

عقود، نه فقط متعاملین را به اجرای چیزی که در آن تصریح شده است، ملزم می نماید؛ بلکه متعاملین به کلیه ی نتایجی هم که به موجب عرف و عادت یا به موجب قانون از عقد حاصل میشود، ملزم می باشند.

 

ماده ۲۲۱ قانون مدنی

اگر کسی تعهد اقدام به امری را بکند یا تعهد کند که از انجام امری خودداری کند، در صورت تخلف، مسئول خسارت طرف مقابل است، مشروط بر این که جبران خسارت، تصریح شده و یا تعهد، عرفاً به منزله ی تصریح باشد و یا بر حسب قانون، موجب ضمان باشد.

 

ماده ۲۲۲ قانون مدنی

در صورت عدم ایفای تعهد با رعایت ماده ی فوق، حاکم می تواند به کسی که تعهد به نفع او شده است، اجازه دهد که خود او عمل را انجام دهد و متخلف را به تأدیه ی مخارج آن محکوم کند.

 

ماده ۲۲۶ قانون مدنی

در مورد عدم ایفای تعهدات از طرف یکی از متعاملین، طرف دیگر نمی تواند ادعای خسارت کند. مگر این که برای ایفای تعهد، مدت معینی مقرر شده و مدت مزبور، منقضی شده باشد و اگر برای ایفای تعهد، مدتی مقرر نشده است، طرف وقتی می تواند، ادعای خسارت کند که اختیار موقع انجام با او بوده باشد و ثابت کند که انجام تعهد را مطالبه کرده است.

 

ماده ۲۲۸ قانون مدنی

در صورتی که موضوع تعهد، تأدیه ی وجه نقدی باشد، حاکم می تواند با رعایت ماده ی ۲۲۱، مدیون را به جبران خسارت حاصله از تأخیر در تأدیه ی دین، محکوم کند.

 

ماده ۲۲۹ قانون مدنی

اگر متعهد به واسطه ی حادثه ای که دفع آن خارج از حیطه ی اقتدار اوست نتواند از عهده ی تعهد خود بر آید، محکوم به تأدیه ی خسارت نخواهد بود.

 

ماده ۲۳۷ قانون مدنی

هرگاه شرط در ضمن عقد، شرط فعل باشد، اثباتأ یا نفیاً کسی که ملتزم به انجام شرط شده است، باید آن را به جا بیاورد و در صورت تخلف، طرف معامله میتواند به حاکم رجوع کرده و تقاضای اجبار به وفای شرط بکند.

 

ماده ۲۳۸ قانون مدنی

هرگاه فعلی در ضمن عقد، شرط شود و اجبار ملتزم به انجام آن غیر مقدور ولی انجام آن به وسیله ی شخص دیگری مقدور باشد، حاکم می تواند به خرج ملتزم، موجبات انجام آن فعل را فراهم کند.

 

ماده ۲۳۹ قانون مدنی

هرگاه اجبار مشروط علیه برای انجام فعل مشروط، ممکن نباشد و فعل مشروط هم از جمله اعمالی نباشد که دیگری بتواند از جانب او واقع سازد، طرف مقابل، حق فسخ معامله را خواهد داشت.

 

ماده ۴۷ قانون اجرای احکام مدنی

هرگاه محکومٌ به انجام عمل معینی باشد و محکوم علیه از انجام آن امتناع ورزد و انجام عمل به توسط شخص دیگری ممکن باشد، محکوم له می تواند، تحت نظر دادورز مامور اجرای آن عمل را به وسیله ی دیگری انجام دهد و هزینه ی آن را مطالبه کند و یا بدون انجام عمل، هزینه ی لازم را به وسیله ی قسمت اجرا از محکوم علیه مطالبه کند.

در هر یک از موارد مذکور، دادگاه با تحقیقات لازم و در صورت ضرورت با جلب نظر کارشناس میزان هزینه و معین می کند. وصول هزینه ی مذکور و حق الزحمه ی کارشناس از محکوم علیه به ترتیبی است که برای وصول محکوم به نقدی مقرر است.

تبصره – در صورتی که انجام عمل، توسط شخص دیگری ممکن نباشد، مطابق ماده ی ۷۲۹ آیین دادرسی مدنی، انجام خواهد شد.

 

قانون اصلاح ماده ی ۱۰۱ قانون شهرداری

ادارات ثبت اسناد و املاک و حسب مورد، دادگاه ها موظفند در موقع دریافت تقاضای تفکیک یا افراز اراضی واقع در محدوده و حریم شهرها از سوی مالکین عمل تفکیک یا افراز را بر اساس نقشه ای انجام دهند که قبلاً به تأیید شهرداری مربوط، رسیده باشد.

نقشه ای که مالک برای تفکیک زمین خود تهیه کرده است و جهت تصویب در قبال رسید، تسلیم شهرداری می کند، باید پس از کسر سطوح معابر و قدرالسهم شهرداری مربوط به خدمات عمومی از کل زمین از طرف شهرداری، حداکثر ظرف سه ماه تأیید و کتباً به مالک ابلاغ شود.

بعد از انقضای مهلت مقرر و عدم تعیین تکلیف از سوی شهرداری، مالک می تواند، خود تقاضای تفکیک یا افراز را به دادگاه تسلیم کند. دادگاه با رعایت حداکثر نصاب های مقرر در خصوص معابر، شوارع و سرانه های عمومی، با اخذ نظر کمیسیون ماده ی ۵ به موضوع، رسیدگی و اتخاذ تصمیم می کند.

کمیسیون ماده ی ۵ حداکثر ظرف دو ماهه باید به دادگاه مذکور پاسخ دهد. در صورت عدم ارسال پاسخ در مدت فوق، دادگاه با ملاحظه ی طرح جامع و تفصیلی در چهار چوب سایر ضوابط و مقررات به موضوع رسیدگی و رأی مقتضی، صادر می کند.

تبصره ی ۱- رعایت حد نصاب های تفکیک و ضوابط و مقررات آخرین طرح جامع و تفصیلی مصوب در محدوده ی شهرها و هم چنین رعایت حد نصابها، ضوابط، آیین نامه ها و دستورالعمل های مرتبط با قوانین از جمله، قوانین ذیل در تهیه و تأیید کلیه ی نقشه های تفکیکی، موضوع این قانون توسط شهرداری ها الزامی است.

 

ماده ۱۵۴ قانون ثبت اسناد و املاک

دادگاه ها و ادارات ثبت اسناد و املاک باید طبق نقشه ی تفکیکی که به تأیید شهرداری محل رسیده باشد، نسبت به افراز و تفکیک کلیه ی اراضی واقع در محدوده شهرها و حریم آنها اقدام کنند و شهرداری ها مکلفند بر اساس ضوابط طرح جامع تفصیلی و دیگر ضوابط مربوط به شهرداری نسبت به نقشه ی ارسالی از ناحیه ی دادگاه یا ثبت، ظرف دو ماه، اظهار نظر و نظریه ی کتبی را ضمن اعاده ی نقشه به مرجع ارسال کننده اعلام دارند.

در غیر این صورت دادگاهها و ادارات ثبت نسبت به افراز و تفکیک، رأسا اقدام خواهند کرد.

 

بند ۳۸۲ بخش نامه های ثبتی

در مواردی که مالک اعیان های ثبت شده بر اساس ماده ی ۱۰۴ مکرر آیین نامه، تقاضای تفکیک می کنند و عرصه متعلق به دیگری است، همان طور که در ماده ی ۱۰۴ مکرر آیین نامه ی قانون ثبت، قید شده است، در موقع خرید حدود اعیانی باید مراتب به مالک عرصه و مجاورین احضار شود.

لازم است در موقع تفکیک هم به منظور محفوظ بودن حق مالک عرصه، مراتب به مشار الیه، ابلاغ و اخطار شود.

 

رویه و نظریات قضایی

رأی شماره ی ۱۵۳۱ مورخ ۹۱/۱۲/۲۱ شعبه ی ۸ دادگاه تجدید نظر استان تهران

بازداشت ملک، مانع از صدور حکم و اجابت خواسته های الزام به اخذ پایان کار و صورت مجلس تفکیکی مطروحه، از سوی متعهد له نیست.

 

رأی شماره ی ۱۴۶۱ مورخ ۹۱/۱۰/۹ شعبه ی ۱۷ دادگاه تجدید نظر استان تهران

چنان چه در خصوص ملکی، پایان کار صادر نشده و صورت مجلس تفکیکی نیز اخذ شده باشد؛ چون صدور سند رسمی، مستلزم دو مقدمه ی فوق است، دعوای الزام به تنظیم سند رسمی، بدون تقاضای الزام به اخذ مجوزهای لازم مذکور، قابلیت استماع ندارد.

 

رأی شماره ی ۱۲۱ مورخ ۸۵/۲/۶ شعبه ی ۳۳ دادگاه تجدید نظر استان تهران

دادگاه به علت عدم تفکیک آپارتمان های احداثی در پلاک موصوف دادنامه ی تجدید نظر خواسته، مبنی بر الزام به فک رهن و تنظیم سند رسمی، انتقال مورد معامله را نقض می کند و به لحاظ قابل استماع نبودن دعوی به کیفیت طرح شده قبل از تفکیک، قرار رد دعوی خواهان بدوی را صادر و اعلام می کند.

 

نظریه ی شماره ی ۱۰-۷/۹۲/۲۰- ۱۳۹۲/۱۰/۱۶ اداره کل حقوقی قوه ی قضاییه

با توجه به این که صدور حکم الزام به تنظیم سند رسمی یک آپارتمان از یک مجموعه، منوط به این است که آپارتمان مذکور به طریق رسمی تفکیک شده و حدود اربعه و مشاعات آن مشخص شده باشد، بنابراین چنانچه خواسته ی خواهان، الزام به اخذ صورت مجلس تفکیکی و اخذ پایان کار شهرداری باشد، دادگاه باید بر اساس خواسته ی خواهان نسبت به اخذ پایان کار و تفکیک نیز مبادرت به صدور رأی کند.

جهت مشاوره حقوقی فنی  به صفحه تماس با ما مراجعه فرمائید.

کمسیون ماده ۱۰۰ شهرداری در ساخت وساز چیست

کمیسیون ماده ۱۰۰ شهرداری چیست؟

• تحریریه مدیریت ساخت 

کمیسیون ماده ۱۰۰

کمیسیون ماده ۱۰۰ دارای شخصیت حقوقی مستقل و مجزا از شهرداری و حافظ منافع اجتماع شهری می باشد. این کمیسیون به نحو تخصصی به تخلفات ساختمانی، تجاوز به معابر و تغییر کاربری می پردازد. همچنین این مرجع بعنوان مرجعی اداری، دارای دو درجه بدوی و تجدیدنظر در شهرداری مشغول به فعالیت می باشد.

 

اعضای کمیسیون ماده ۱۰۰

این کمیسیون مرکب است از:

1. یکی از قضات دادگستری به انتخاب وزیر دادگستری
2. نماینده وزارت کشور به انتخاب وزیر کشور
3. یکی از اعضای شورای شهر به انتخاب شورا
4. نماینده شهرداری بدون داشتن حق رای، صرفا جهت ادای توضیحات در جلسه شرکت می نماید.

مطابق با ماده ۱۰۰ قانون شهرداری، تشکیل کمیسیون (در مرحله بدوی و تجدیدنظر) با حضور هر سه اعضا معتبر بوده و رای اکثریت ملاک عمل خواهد بود اما گاهی اوقات در عمل دیده می شود که رای صادره توسط کمیسیون، بجای سه امضای اعضا، دارای دو امضا بوده که این رای فاقد وجاهت قانونی بوده و قابل اعتراض و نقض می باشد.

کمیسیون ماده ۱۰۰ قانون شهرداری، می بایست با توجه به واقعیت موجود و منطبق با قانون، تصمیم گیری نماید و تابع نظر شهرداری نیست یعنی اگر در مواردی تشخیص بدهد که عدم رعایت اصول اعم از اصول شهرسازی، فنی یا بهداشتی، تا اندازه ای است که با اخذ جریمه، مشکل حل می شود، میتواند رای به پرداخت جریمه دهد اما اگر عدم رعایت اصول، به حدی باشد که موجب خرابی شده یا به بافت شهر آسیب برساند و … میتواند حکم به تخریب دهد.

رای شماره ٧٣٩ مورخ ٢/٨/١٣٩۶ هیات عمومی دیوان عدالت اداری بیان نموده است:

“مطابق ماده ۱۰۰ قانون شهرداری و تبصره های ذیل آن، عدم رعایت الزامات مقرر برای اخذ پروانه احداث بنا یا احداث بنای زاید بر مندرجات پروانه ساختمانی مستلزم رسیدگی به موضوع در کمیسیون ماده ۱۰۰ و اتخاذ تصمیم آن کمیسیون بر ابقای بنا با اخذ جریمه یا قلع بنای مستحدثه با رعایت ضوابط مربوط است.

نظر به اینکه اخذ مبالغ دیگر علاوه بر میزان جریمه مقرر در رأی کمیسیون ماده ۱۰۰ تحت عنوان عوارض ابقاء ساختمان، خلاف قانون است، بنابراین بند الف ماده ۱۴ دستورالعمل تعرفه عوارض محلی سال ۱۳۹۳ شهرداری های استان آذربایجان شرقی، خلاف قانون و خارج از حدود اختیارات مرجع تصویب تشخیص می شود و به استناد بند ۱ ماده ۱۲ و ماده ۸۸ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ ابطال می شود.”

کمیسیون ماده ۱۰۰ – درساخت وساز

نحوه فعالیت کمیسیون ماده صد

• اعلام تخلفی که رسیدگی به آن در صلاحیت کمیسیون ماده صد بوده و تشکیل پرونده و اخذ لایحه دفاعیه از ذینفع، بدون حضور وی و ارجاع به کمیسیون ماده صد.
• احضار ذینفع در صورت نیاز به اخذ توضیح.
• اخذ تصمیم در کمیسیون ماده صد و اعتراض مالک یا قائم مقام قانونی وی و یا شهرداری، ظرف ١٠ روز پس از ابلاغ رای.
• رسیدگی به اعتراض در کمیسیون دیگری از ماده ۱۰۰ که اعضای آن متفاوت از اعضایی است که رای صادر نموده اند. (تجدیدنظر)

ب

کدام تخلفات در صلاحیت کمیسیون ماده صد می باشد؟

• احداث ساختمان برخلاف مفاد پروانه
• احداث ساختمان بدون پروانه
• غیر قابل استفاده بودن پارکینگ یا عدم احداث آن
• تغییر کاربری
• تراکم اضافی
• عدم رعایت اصول فنی، بهداشتی و شهرسازی
• تجاوز به معابر

 

مرجع صالح در شکایت از تصمیمات قطعی کمیسیون ماده صد

مطابق با بند ٢ ماده ١٠ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری، مرجع صالح در شکایت از تصمیمات قطعی کمیسیون ماده ۱۰۰، دیوان عدالت اداری می باشد.

جهت مشاوره حقوقی وفنی به صفحه تماس با ما مراجعه فرمائید.

نحوه اخذ گواهی پایانکار

دعوای الزام به اخذ پایان کار چگونه است؟

• تحریریه مهندسی مدیریت ساخت 

الزام به اخذ پایان کار

گواهی پایان کار، سندی است که پس از اتمام عملیات ساخت ساختمان بر اساس تقاضای مالک ساختمان یا وکیل او، توسط شهرداری بر مبنای عدم خلاف ساختمان و عدم بدهی ساختمان به شهرداری، صادر می شود. گواهی پایان کار در واقع تایید کننده پایان عملیات ساختمانی و انطباق بنای ساخته شده با قوانین شهرسازی می باشد. پایان کار در واقع می بایست توسط مالک رسمی ملک گرفته شود اما در مورد ساختمان هایی که از طریق قرارداد مشارکت در ساخت، بنا شده اند، معمولاً سازنده ملک با وکالت نامه کاری که از مالک می گیرد، اقدام به اخذ گواهی پایان کار می نماید. در بعضی موارد ممکن است که شهرداری به دلایل غیرموجه از صدور گواهی پایان کار امتناع نماید که در اینصورت شخص ذینفع می تواند الزام شهرداری را به اخذ پایان کار از دادگاه بخواهد. در این مقاله به نحوه طرح دعوای الزام به اخذ پایان کار ساختمان می پردازیم.

طرفین دعوای الزام به اخذ پایان کار

خواهان دعوا کسی است که از صدور گواهی پایان کار نفع می برد مثل خریدار ملک. خوانده دعوا کسی است که اخذ پایان کار قانوناً بر عهده او می باشد مانند مالک ملک یا سازنده ملک، فروشنده یا پیش فروشنده ملک. در مواردی که شهرداری از صدور گواهی پایان کار امتناع می نماید، خوانده دعوا، شهرداری می باشد. همچنین کلیه دعاوی راجع به املاک باید در دادگاهی اقامه شوند که ملک در آنجا واقع شده است.

پس از صدور رأی و قطعی شدن آن، خواهان می تواند با ارائه درخواستی، تقاضای اجرای حکم را بنماید در اینصورت اجراییه صادر و به خوانده ابلاغ می شود که ظرف ده روز اقدام به اخذ پایان کار نماید. در صورت عدم اجرا توسط خوانده، خواهان می تواند با مجوز قضایی و با هزینه خود اقدام به اخذ پایان کار نماید و بعد از آن می تواند هزینه های انجام شده را از خوانده مطالبه نماید. جهت مطالبه این هزینه ها نیاز به طرح دعوای جداگانه نیست.

 

نکات مهم در ارتباط با دعوای الزام به اخذ پایان کار

1. تا زمانی که پایان کار گرفته نشود، نمی توان اقدام به گرفتن صورت مجلس تفکیکی و الزام به تنظیم سند رسمی نمود.
2. کسی که مالک اصلی ملک است، محکوم به اخذ پایان کار می شود و کسی که در قرارداد، متعهد به اخذ پایان کار شده است، صرفاً به پرداخت خسارت و ضرر و زیان محکوم می گردد.
3. بعلت آنکه دعاوی اخذ پایان کار و صورت مجلس تفکیکی و الزام به تنظیم سند رسمی، مرتبط با هم هستند، همه آنها را می توان ضمن یک دادخواست مطرح نمود.
4. صدور پایان کار فرع بر تعیین تکلیف کمیسیون ماده ۱۰۰ در خصوص تخلفات صورت پذیرفته در احداث ساختمان می باشد.
5. نظر به اینکه لازمه تنظیم سند رسمی انجام مقدمات از جمله اخذ پایان کار و تفکیک می‌باشد، ولو این تعهدات در مبایعه‌نامه تصریح نشده باشند، فروشنده به انجام امور فوق مستنداً به مبایعه‌نامه عادی محکوم می‌شود.
6. صدور پایان کار، فرع بر احداث بنا و اتمام آن است و نظر به عدم احداث بنا، الزام شهرداری به صدور پایان کار، سالبه به انتفای موضوع می باشد.
7. صدور گواهی پایان کار، موکول به مراجعه کارفرما به اداره تأمین اجتماعی و پرداخت حق بیمه کارگران ساختمانی به نهاد مذکور می باشد.
8. تغییر مشاعات تا پیش از صدور پایان کار و صورت مجلس تفکیکی، فاقد منع قانونی است و تنظیم قولنامه، مانع درخواست صدور پروانه جدید از سوی مالک رسمی نخواهد بود.
9. وقوع ملک در حریم رودخانه ارتباطی با صدور پایان کار نداشته و بعد از اخذ جرایم تخلفات ساختمانی، شهرداری مکلف به صدور پایان کار می باشد.

الزام به اخذ پایان کار ساختمان – مدیریت ساخت 

مستندات قانونی مرتبط با دعوای الزام به اخذ پایان کار

ماده ٢٢٠ قانون مدنی

“عقود نه فقط متعاملین را به اجرای چیزی که در آن تصریح شده است ملزم می‌نماید بلکه متعاملین به کلیه‌ی نتایجی هم که به موجب عرف و عادت یا به موجب قانون از عقد حاصل می‌شود ملزم می‌باشند.”

ماده ۲۲۱ قانون مدنی

“اگر کسی تعهد اقدام به امری را بکند یا تعهد نماید که از انجام امری خودداری کند، در صورت تخلف، مسئول خسارت طرف مقابل است مشروط بر این که جبران خسارت تصریح شده و یا تعهد، عرفاً به منزله ی تصریح باشد و یا بر حسب قانون، موجب ‌ضمان باشد.”

ماده ۲۲۲ قانون مدنی

“در صورت عدم ایفای تعهد با رعایت ماده‌ی فوق، حاکم می‌تواند به کسی که تعهد به نفع او شده است اجازه دهد که خود او عمل را انجام دهد و متخلف را به تأدیه‌ی مخارج آن محکوم نماید.”

ماده ۲۲۶ قانون مدنی

“در مورد عدم ایفای تعهدات از طرف یکی از متعاملین، طرف دیگر نمی‌تواند ادعای خسارت نماید مگر این که برای ایفای تعهد مدت معینی مقرر شده و مدت مزبور منقضی شده باشد و اگر برای ‌ایفای تعهد، مدتی مقرر نبوده، طرف، وقتی می‌تواند ادعای خسارت نماید که اختیار موقع انجام با او بوده و ثابت نماید که انجام تعهد را مطالبه کرده است.”

ماده ٢٢٨ قانون مدنی

“در صورتی که موضوع تعهد، تأدیه‌ی وجه نقدی باشد، حاکم می‌تواند با رعایت ماده‌ی ۲۲۱ مدیون را به جبران خسارت حاصله از تأخیر در تأدیه دین محکوم نماید.”

ماده ٢٢٩ قانون مدنی

“اگر متعهد به واسطه‌ی حادثه‌ای که دفع آن خارج از حیطه‌ی ‌اقتدار اوست، نتواند از عهده‌ی تعهد خود بر آید، محکوم به تأدیه خسارت نخواهد بود.”

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه

شماره نظریه: ۷/۱۴۰۰/۲۹۹ شماره پرونده: ۱۴۰۰-۱۲۷-۲۹۹ ح تاریخ نظریه: ۱۴۰۰/۰۴/۱۹

«الف» به عنوان مالک رسمی قطعه زمینی، قرارداد مشارکت در ساخت با «ب» منعقد می‌کند و «ب» متعهد به احداث ساختمان می‌شود و در ضمن قرارداد مشارکت در ساخت مالکیت هر یک از مالک و سازنده مشخص می‌شود. چنانچه سازنده یکی از واحدهای متعلق به خود را به «ج» منتقل کند و «ج» دعوای الزام به اخذ پایان کار و صورت مجلس تفکیکی و تنظیم سند رسمی را علیه «الف» و «ب» اقامه کند، با فرض عدم اخذ پایان کار و صورت مجلس تفکیکی، کدام یک از خواندگان (مالک رسمی یا سازنده) به اخذ پایان کار و صورت مجلس تفکیکی محکوم می‌شوند؟

در فرض سؤال با توجه به متن قرارداد مشارکت در ساخت و تعهدات هر یک از مالک و سازنده، دادگاه حسب مورد در خصوص دعوای خریدار ثالث مبنی بر الزام مالک و سازنده به اخذ پایان کار، صورت مجلس تفکیکی و تنظیم سند رسمی مورد حکم مقتضی صادر می‌کند.

جهت مشاوره حقوقی وفنی به صفحه تماس با ما مراجعه فرمائید.